Molenend

Molenend (officieel, Fries: Mûnein) is een dorp in de gemeente Tietjerksteradeel, in de Nederlandse provincie Friesland.

Molenend
Mûnein
Plaats in Nederland
Details Details

Situering
Provincie Friesland
Gemeente Tietjerksteradeel
Coördinaten53° 15′ NB, 5° 55′ OL
Algemeen
Inwoners (BAG, 2019)655[1]
Overig
Woonplaatscode2446
Detailkaart
Locatie in de gemeente Tietjerksteradeel
Foto's
Plas Swarte Broek gelegen ten oosten van Moleneind. Noordelijk deel van natuurgebied Buitenveld.
Portaal    Nederland
Friesland

Het ligt ten noordoosten van Leeuwarden aan de oostkant van Oenkerk en ten zuiden van Roodkerk. In 2019 telde het dorp 655 inwoners.

Geschiedenis

Tot 1948 was Molenend een buurtschap die onder Oenkerk viel. In 1948 diende de vereniging Dorpsbelang bij de gemeente Tietjerksteradeel een aanvraag voor de dorpsstatus in. Tot dan toe was het de gewoonte dat de dorpsstatus gegeven werd aan nederzettingen met een kerk en die had Molenend niet. Omdat de nederzetting wel een café, een basisschool, en verenigingen kende werd de dorpsstatus op 8 oktober 1948 toch verleend.[2]

Sinds 1953 maakt Molenend officieel deel uit van de Trijnwouden, een regio op een zandrug met daarop de dorpen Oenkerk, Giekerk, Oudkerk en Rijperkerk.

Vlasfabriek
Gosse Dam: De Flaaksrûpelders. Beeld in Molenend (1990)

Tot de bouw van de plaatselijke fabriek voor de verwerking van vlas werd aanzet gegeven door Theo van Welderen Rengers van Heemstra State. Hij was lid van de commissie Door Arbeid tot Verbetering, die was opgericht door zijn vader, Wilco Julius van Welderen Rengers. Op 6 mei 1898 werd bij de gemeente Tietjerksteradeel een aanvraag ingediend om een fabriek te bouwen in de buurt van de Swarte Broek, een meertje bij Molenend. Zo komt de eerste fabriek van de "N.V. Friesche Maatschappij van Vlasindustrie" in Molenend. De naam kwam in kleurige dakpannen op het dak te staan en op de voorgevel van de fabriek. De locatie bij de Swarte Broek werd gekozen omdat het vlas eerst een rottingsproces moest ondergaan in open water. De opening van de fabriek was op 24 november 1898 met J.J. Westra als directeur. De fabriek heeft tot 24 april 1967 dienstgedaan.

De gerestaureerde schoorsteen van de fabriek en het standbeeld op het plein even verderop in het dorp verwijzen nog naar de tijd van de vlasbewerking. Anno 2011 is in het fabrieksgebouw een kleinschalige woonvorm voor verstandelijk gehandicapten gevestigd. De hoge schoorsteen is nog altijd van veraf te zien en de naam is nog te lezen op de voorgevel.

Siamese tweeling

Molenend werd in 1953 landelijk nieuws door de geboorte van een Siamese tweeling op 8 november 1953. Dorpsdokter J.P.S. Wijthoff van Uniastate (Oenkerk) kwam bij de kraamvrouw die haar zevende kind zou krijgen, waarna ze twee baby's baarde die met de buik aan elkaar vastzaten. Ze werden in allerijl met een oude taxi naar het Diakonessenhuis in Leeuwarden gebracht. De baby's groeiden goed en bleken na onderzoek eigen harten, longen en andere vitale organen te hebben. Ze waren voor de lichaamsfuncties niet afhankelijk van elkaar. Er werd overlegd met een Engelse arts die ervaring had met een Siamese tweeling.[3][4] Zeven maanden na de geboorte, op 12 juni 1954 werd de tweeling met succes operatief van elkaar gescheiden; een primeur voor Nederland.

Gemeenschap

Dorpsbelangen Mûnein/Readtsjerk is opgericht op 17 april 1926. In 1941 kwam Roodkerk bij de vereniging. De Mounestien is het dorpshuis, en de openbare basisschool heet It Kruirêd.

Verenigingen
  • It Nije Doarp - toneelvereniging

Inwonertal

Geboren in Molenend

Straten

Dokter Kijlstraweg, Earnebuorren, Flaaksikkers, Flokhernepaad, Halligenweg, Jelte Binnesweg, K Rienewerfstrjitte, Kaetsjemuoi-Wei, Mûnewei, Ottemaweg, Aukje Wijbengastrjitte, Ekkelreed[5]

Zie ook
Zie de categorie Mûnein van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.