Moerbei

De taxonomie van Morus is complex en discutabel. Meer dan 150 soortnamen zijn gepubliceerd, maar in het algemeen worden maar tien tot zestien soorten geaccepteerd, hoewel verschillende bronnen 'verschillende' selecties van correcte namen citeren. De classificatie wordt ook gecompliceerd door wijdverbreide hybridisatie, waarbij de hybriden vruchtbaar zijn.

De volgende soorten worden algemeen geaccepteerd:

• Morus alba (witte moerbei, Oost-Azië)
• Morus australis (Chinese moerbei, Zuidoost-Azië)
• Morus mesozygia (Afrikaanse moerbei, zuidelijk en Centraal-Afrika )
• Morus microphylla (Texaanse moerbei, Texas, Mexico)
• Morus nigra (Zwarte moerbei; Zuidwest-Azië)
• Morus rubra (Rode moerbei; oostelijk Noord-Amerika)

De volgende soorten, die uit oostelijk en zuidelijk Azië komen, worden aanvullend geaccepteerd door een of meerdere taxonomische lijsten of studies. Synoniemen zoals gegeven door andere lijsten of studies worden tussen haakjes aangegeven. In Europa komt de vruchtdragende moerbeiboom in zuid-oost Hongarije in het wild voor. De boom draagt vruchten in juni en deze zijn goed eetbaar. Zowel de witte als de zwarte variant komt goed voor.

• Morus atropurpurea
• Morus bombycis (Morus australis)
• Morus cathayana
• Morus indica (Morus alba)
• Morus japonica (Morus alba)
• Morus kagayamae (Morus australis)
• Morus laevigata (Morus alba var. laevigata, Morus macroura)
• Morus latifolia (Morus alba)
• Morus liboensis
• Morus macroura (Morus alba var. laevigata)
• Morus mongolica (Morus alba var. mongolica)
• Morus multicaulis (Morus alba)
• Morus notabilis
• Morus rotundiloba
• Morus serrata (Himalaya-moerbei, Morusalba var. serrata)
• Morus tillaefolia
• Morus trilobata (Morus australis var. trilobata)
• Morus wittiorum

De smaak van de vruchten van de zwarte moerbei (van nature voorkomend in Zuidwest-Azië) en de rode moerbei (van nature voorkomend in oostelijk Noord-Amerika) worden het meest gewaardeerd. De vruchten van de witte moerbei, een Oost-Aziatische soort die op grote schaal is genaturaliseerd in stedelijke gebieden in oostelijk Noord-Amerika, hebben een andere smaak, die soms wordt gekarakteriseerd als smaakloos. De rode moerbei had aan het begin van de twintigste eeuw ook een relatief grote verspreiding in Nederlandse tuinen. De vruchten worden veel gebruikt in gebak en wijnen. Ook is er jam van te maken. Moerbeiwodka is een specialiteit uit de Republiek Artsach.

De rijpe vruchten, die vlekken kunnen veroorzaken, bevatten aanzienlijke hoeveelheden resveratrol, dat ook in druiven voorkomt. Daarvan wordt beweerd dat het goed is tegen kanker en hart- en vaatziekten.

De bast wordt wel gebruikt om papier (zie ook Xuan-papier) van te maken.

De bladeren van de witte moerbei zijn van economisch belang omdat ze het enige voedsel zijn van de zijderups, die wordt gekweekt ten behoeve van de zijdeproductie. De larven van andere Lepidoptera-soorten voeden zich soms ook met deze plant, bijvoorbeeld de kleine zomervlinder, de lindepijlstaart en het bont schaapje. De buxusmot wordt ook aangetroffen op de bladeren van de moerbei.

Moerbeien kunnen uit zaad worden opgekweekt, die dan vaak een betere conditie hebben. Meestal worden ze echter opgekweekt uit (grote) stekken, die makkelijk wortelen.

• Morus in de Flora of China
• Morus in de Flora of North America
• University of Melbourne: Sorting Morus names
• Zhao Weiguo, Pan Yile, Zhang Zhifang Jia Shihai, Miao Xuexia & Huang Yongping. 2005. Phylogeny of the genus Morus. African Journal of Biotechnology 4 (6): 563-569 Online (pdf file)
• Museum of Cape Town: Moraceae

Zie de categorie Morus van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Geslachten van de familie Moraceae (Moerbeifamilie)
... · Artocarpus · Broussonetia · Dorstenia · Ficus · Maclura · Morus · ...