Lijst van Keltische stammen

De Kelten vormden in het 1e millennium v.Chr. een bevolkingsgroep van stammen met een gemeenschappelijke cultuur die zich in de 7e eeuw v.Chr. vanuit de Hallstatt-cultuur over het grootste deel van Europa is beginnen te verspreiden.

Keltische stammenspreiding voor de Romeinse verovering

Belgica

De stammen uit Gallia Belgica worden meestal Belgae genoemd. Onderstaande lijst geeft ook hun hoofdplaatsen.

Spreiding Keltische stammen onder Romeins bewind

Gallia Transalpina
Keltisch gebied en omgeving rond de 1e eeuw v.Chr.
Keltische stammen in de Provence.

Gallia Transalpina komt grotendeels overeen met het huidige Frankrijk. Tegenwoordig wordt de term Galliërs specifiek voor bewoners van Gallië gebruikt, maar in de Romeinse tijd omvatte het een ruimere groep.

Gallia Cisalpina

Gallia Cisalpina was het noordelijke deel van Italië waar zich Gallische stammen hadden gevestigd.

Keltische volken tijdens (oranje) en na de Hallstatt cultuur

Iberia

De Keltische stammen van het Iberisch Schiereiland worden Keltiberiërs genoemd, ter onderscheid met de niet-Keltische Iberiërs. Traditioneel werd het fenomeen van de Keltiberiërs beschouwd als randcultuur van de Keltische wereld in de La Tènecultuur die de klassieke IJzertijd-Kelten typeerde. De vroegste migraties waren van de Hallstattcultuur en de latere waren die van volken met La Tène invloed. De tweede golf van Indo-Europese migratie (Kelten van de Hallstatt-cultuur?) in Portugees gebied had plaats in de 7e eeuw v.Chr. Keltische of Indo-Europese Pre-Keltische culturen en volken waren er in groten getale en Iberia kende een van de hoogste graden van Keltische vestiging van heel Europa.

Belangrijkste taalgebieden in Iberia circa 300 v.Chr.
Spreiding van talen op Iberisch schiereiland, blauw stamt af van de Kelt-Iberische taal

Het gedicht Ora Maritima, door Avienus uit de 4e eeuw v.Chr. gebaseerd op de Massilische Periplus van de 6e eeuw v.Chr., stelt dat het hele westelijke Iberische schiereiland eens naar haar inwoners de Oestriminis heette, die later verdreven zijn door een invasie van Saephe of Ophis (betekent Slangen). Vanaf die tijd zou westelijk Iberia bekend zijn als Ophiussa (Land van de Slangen). Het gedicht vertaalt misschien de invloed van de tweede golf van Indo-Europese migraties Kelten in de 7e eeuw v.Chr. Het noemt ook verschillende andere stammen.

  • Albiones – westelijk Asturias (Spanje).
  • Astures – Asturias and noordelijk León (Spanje), en het westen van Trás os Montes (Portugal).
  • Autrigones – oostelijk Burgos (Spanje).
  • Berones – La Rioja (Spanje).
  • Bletonesii – Salamanca (Spanje).
  • Bracari – Braga (Portugal).
  • Gallaecians or Callaici – Gallaecia (Spanje & Portugal).
  • Cantabri – Cantabrië, deel van Asturias en deel van Castile-Leon (Spanje); sommigen beschouwen hen niet als Keltisch noch Pre-Keltisch zie.
  • Carpetani – Centraal-Iberische meseta (Spanje).
  • Celtici – Alentejo en Algarve (Portugal).
  • Cempsi, waarschijnlijk Hallstatt-cultuur Kelten, bij de monding van de Taag en naar het zuiden tot de Algarve.
  • Coelerni – Braga (Portugal) en Ourense (Spanje).
  • Cynetes of Cunetes in het uiterste zuiden en in sommige steden langs de Atlantische kust.
  • Cynetes of Conii – Algarve en Beneden-Alentejo (Portugal); oorspronkelijk waarschijnlijk Tartessiaans of dergelijk, later gekeltiseerd door de Celtici .
  • Dragani, Kelten of Proto-Kelten van de eerste Indo-Europese golf, in het berggebied van Galicië, Noord-Portugal, Asturië en Cantabrië.
  • Equaesi – Minho en Trás-os-Montes (Portugal).
  • Grovii – Minho (Portugal) en Galicië (Spanje).
  • Interamici – Trás-os-Montes (Portugal).
  • Keltiberiërs – Centraal-Iberische meseta (Spanje).
  • Leuni – Minho (Portugal).
  • Limici – Minho (Portugal) en Galicië (Spanje).
  • Luanqui – Trás-os-Montes (Portugal).
  • Lusitani – Portugal zuidelijk van de Douro en Extremadura (Spanje); doorgaans als Pre-Keltisch beschouwd.
  • Lusis, misschien de eerste referentie aan de Lusitaniërs, net als de Dragani Kelten van de eerste Indo-Europese golf.
  • Lusones – Guadalajara (Spanje).
  • Narbasi – Minho (Portugal) en Galicia (Spanje).
  • Nemetati – Minho (Portugal).
  • Oretani – La Mancha, oostelijk Andalusië en Múrcia (Spanje); Sommigen beschouwen hen als niet Keltisch .
  • Paesuri – Douro en Vouga (Portugal).
  • Quaquerni – Minho (Portugal).
  • Saephe of Ophis, waarschijnlijk Hallstatt-cultuur Kelten, in heel westelijk Iberia tussen de rivieren de Douro en de Sado.
  • Seurbi – Minho (Portugal).
  • Tamagani – Chaves (Portugal).
  • Tapoli – Rivier Tagus, rond de grensstreek van Portugal en Spanje.
  • Turduli Veteres – Douro (Portugal).
  • Turduli – Guadianavallei (Portugal) en Extremadura (Spanje).
  • Turdulorum Oppida – Estremadura (Portugal).
  • Turmodigi or Turmogi – Centraal-Burgos.
  • Turodi – Trás-os-Montes (Portugal) en Galicia (Spanje).
  • Vaccaei – Centraal-Iberische meseta (Spanje).
  • Vettones – Ávila en Salamanca (Spanje).
  • Zoelae – Trás-os-Montes (Portugal).

Dacië en Thracië
Keltische stammen in Thracië voor de komst van de Romeinen.
Verspreiding van Thracische stammen in de Oudheid tussen de grenzen van Grieken en Illyriërs

Onderstaande lijst geeft stammen weer waarvan zich afscheurende groepen naar Dacië en Thracië zijn gemigreerd.

Turkije (Anatolië)

De Keltische stammen die zich in Anatolië vestigden worden meestal Galaten genoemd. Hun immigratie vanuit Thracië naar de Antolische hoogvlakte gebeurde in de 3e eeuw v.Chr. De Galaten werden uiteindelijk gehelleniseerd[9][10] maar bewaarden veel van hun tradities.

Midden-Europa

Britannia

De Keltische bewoners van pre-Romeins en Romeins Britannia worden gezamenlijk aangeduid als Britten.

Noord-Britannia rond 150 AD
Zuid-Britannia rond 150 AD
Het gebied van de Brigantes
Kelten in het zuiden

Ierland
Keltische stammen in Ierland aldus Ptolemeus

Klassieke bronnen

Ptolemeus

  • Autini/Auteini
  • Brigantes (ook in Britannia aanwezig)
  • Cauci
  • Coriondi
  • Darini
  • Ebdani/Eblani/Blani/Blanii
  • Erdini/Erperditani
  • Gangani/Concani
  • Iverni/Uterni
  • Menapii (ook op de noordwestelijke kust van Belgisch Gallië)
  • Nagnatae/Nagnate
  • Robogdii
  • Usdiae/Udiae/Vodiae
  • Velabri/Vellabori
  • Vennicnii
  • Volunti (Ulaid)

Orosius

Volgens latere auteurs
Vroegere volken en koninkrijken van Ierland, ca. 800

Deze lijst omvat zowel grote clans als septen.

  • Abstanagh
  • Airthir
  • Armhaighe
  • Calraige
  • Ciannacht
  • Ciarraige/Ciarraí
  • Conmaicne
    • Conmaicne Dun Mor
    • Conmaicne Mara
    • Conmaicne Toland
  • Corca Baiscind
  • Corca Mruad
  • Corca Ochae
  • Corco Moga
  • Cruithne (Picten)
  • Cualu
  • Cuib
  • Dál Fiatach
  • Dál gCais
  • Dál Messin Corb
  • Dál nAraidi
  • Dál Riata
  • Dáirine
    • Corcu Loígde
    • Corcu Duibne
  • Dartraighe/Dartraige
  • Delbhna
    • Delbhna Bethra
    • Delbhna Nuadat
    • Delbhna Tir Dha Locha
  • Desi Muman
  • Dubthaigh
  • Éilne
  • Eóganachta
    • Eóganacht Áine
    • Eóganacht Airthir Cliach
    • Eóganacht Chaisil
    • Eóganacht Glendamnach
    • Eóganacht Locha Léin
    • Eóganacht Raithlind
  • Feorainn Flann
  • Fir Chera
  • Fir Domnann (niet te verwarren met de Dumnonii en Damnonii van Britania)
  • Fir Manach (County Fermanagh)
  • Fir Ol nEchmacht
    • Fir Craibe
    • Gamanraige
    • Tuatha Taiden
  • Fir Rois/Crioch Rois
  • Fir Tulach
  • Fotharta/Fothairt
  • Gailenga
  • Gallraighe
  • Glasraighe
  • Loígis/Loígsi
  • Mairtine
  • Manaig
  • Múscraige
  • Mug Dorna
  • Muintir Murchada
  • Obraigne
  • Osraige
  • Saithne
  • Soghain
  • Uí Ailello
  • Uí Bairrche
  • Uí Briúin
    • Uí Briúin Ai
    • Uí Briúin Bréifne
    • Uí Briúin Seóla
    • Uí Briúin Umaill
  • Uí Cheinnselaig
  • Uí Drona
  • Uí Dúnlainge
    • Uí Dúnchada
    • Uí Faelain
    • Uí Muiredaig
  • Uí Enachglais
  • Uí Failge
    • Uí Riagain
  • Uí Fiachrach
    • Uí Fiachrach Aidhne
    • Uí Fiachrach Muaidhe
  • Uí Fidgenti
  • Uí Gabla
  • Uí Garrchon
  • Uí Liatháin
  • Uí Máil
  • Uí Maine/Hy Many
  • Uí Meith
  • Uí Néill
    • Cenél Coirpri/Tethbae
    • Cenél Conaill
    • Cenél Cremthainne
    • Cenél Enda
    • Cenél Fergusa
    • Cenél Fiachach
    • Cenél Lóegairi
    • Cenél nEógain
    • Clann Cholmáin
    • Síl nÁedo Sláine/Kings of Brega
  • Uí Seaghdha
  • Uí Tuirtri

De grootste stammengroepen (of speculatieve stammengroepen) waarvan de meeste andere afstamden:

  • De Cruithne
  • De Connachta
  • De Dáirine
  • De Deirgtine
  • De Érainn
  • De Laigin
  • De Ulaid

Zie ook

Noten
  1. Ioana A. Oltean, Dacia: Landscape, Colonization and Romanization, ISBN 0415412528, 2007, p. 47.
  2. Adrian Goldsworthy, How Rome Fell: Death of a Superpower, ISBN 0300137192, 2009, p. 105: "...die naar Hongaarse vlakten waren verhuisd. Een andere stam, de Bastarnae, zou eventueel Germaans kunnen zijn geweest, maar het kan ook zijn van niet..."
  3. Christopher Webber en Angus McBride, The Thracians 700 BC-AD 46 (Men-at-Arms), ISBN 1841763292, 2001, p. 12: "...geraakten nooit bij het hoofddeel van de Romeinse infanterie. De Bastarnae (Kelten of Germanen, en 'de moedigste natie van de wereld' – Livius ..."
  4. Ion Grumeza, Dacia: Land of Transylvania, Cornerstone of Ancient Eastern Europe, ISBN 0761844651, 2009, p. 51: "In korte tijd legden de Daciërs hun voorwaarden op aan de Anerati, Boii, Eravisci, Pannoni, Scordisci,"
  5. Frank W. Walbank, Polybius, Rome and the Hellenistic World: Essays and Reflections, ISBN 0521812089, 2002, p. 116: "... in A7P 60 (1939) 452 8, is not Antigonus Doson but barbarians from the mainland (either Thracians or Gauls from Tylis) (cf. Rostovizef and Welles (1940) 207-8, Rostovizef (1941) 111, 1645), nor has that inscription anything to do with the Cavan expedition. On ..."
  6. J. J. Wilkes, The Illyrians, 1992, ISBN 0631198075, p. 140: "... Autariatae ten koste van de Triballi tot, zoals Strabo aangeeft, ze op hun beurt werden overtroefd door de Keltische Scordisci aan het begin van de 3e eeuw v.Chr. ..."
  7. John Boardman, I. E. S. Edwards, E. Sollberger, and N. G. L. Hammond, The Cambridge Ancient History, Vol. 3, Part 2: The Assyrian and Babylonian Empires and Other States of the Near East, from the Eighth to the Sixth Centuries BC, ISBN 0521227178, 1992, p. 600: "In de plaats van de verdwenen Treres en Tilataei treffen we de Serdi aan voor wie pas in de 1e eeuw v.Chr. tastbare bewijzen worden aangetroffen. Men veronderstelt op basis van linguïstische en archeologische gronden dat het om een stam van Keltische oorsprong gaat"
  8. Dio Cassius, Earnest Cary, en Herbert B. Foster, Dio Cassius: Roman History, Vol. IX, Books 71-80 (Loeb Classical Library, No. 177), 1927, Index: "... 9, 337, 353 Seras, filosoof, ter dood veroordeeld, 8. 361 Serdi, Thracische stam verslagen door M. Crassus, 6. 73 Seretium,"
  9. William M. Ramsay, Historical Commentary on Galatians, 1997, p. 302: "... deze zich aanpassende Kelten werden al vroeg gehelleniseerd. De term Gallograecia, vergeleken met Themistius' (p. 360) Γαλατία ..."
  10. Roger D. Woodard, The Ancient Languages of Asia Minor, 2008, p. 72: "... De Phrygische elite (zoals de Galatian) werd algauw linguïstisch gehelleniseerd; de Phrygische taal raakte ondergewaardeerd en vond enkel nog een schuilplaats ..."
  11. Prifysgol Cymru, University of Wales, A Detailed Map of Celtic Settlements in Galatia, Celtic Names and La Tène Material in Anatolia, the Eastern Balkans, and the Pontic Steppes.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.