Lienden (Buren)

De geschiedenis van Lienden heeft in de middeleeuwen nauw samengehangen met het adellijk geslacht Van Lynden (zoals ook is aangegeven bij de details onder het afgebeelde wapen van Lienden). Het oudst bekende lid van dit geslacht, Steven Van Lynden, wordt vermeld in 1307 en was destijds gegoed in Lienden. Een andere naam uit die tijd en uit hetzelfde geslacht is Dirck III van Lynden (<1285-1368), Heer van Lynden, Leede, Oldenweert, Ommeren & Aalst. Hij was de eerste Erfschenk van het Hertogdom Gelre en lid van het hof van keizer Albrecht I (rooms koning). Hij is in de streek bekend van zijn schermutselingen rond 1319 met Gwijde van Avesnes (de bisschop van Utrecht). Daarbij werd de in de Mars aan de (oude) Rijn gelegen, door de bisschop enkele jaren eerder gebouwde Tollenburg verwoest (zie geschiedenis aldaar). De Tollenburg lag dicht bij het kasteel van Dirck van Lynden, Huis Ter Lede. Deze familie Van Lynden heeft haar naam aan de plaats ontleend, niet vice versa.

Lienden vormde tot 1999 een zelfstandige gemeente. Het was eertijds een heerlijkheid, waarvan de helft tot 1811 in het bezit was van de abdij te Elten. De andere helft ging diverse malen in andere handen over, het laatst in 1709, van de Rekenkamer van Gelderland. Op 1 januari 1812 werd een gemeente Lienden gevormd, waaronder de buurtschappen en dorpen Aalst, De Marsch, Ingen, Meerten, Ommeren, Kesteren en Lede en Oudewaard vielen. Op 1 januari 1818 werd de gemeente verkleind, Lede en Oudewaard werd met het ten zuiden van de Rijn gelegen deel van de Wolfswaard een zelfstandige gemeente. Kesteren werd samengevoegd met de gemeente Heusden (Gld) onder de naam Kesteren. Op 1 januari 1999 werd de gemeente Lienden opgeheven en bij de gemeente Buren gevoegd.

De (hervormde) kerk draagt officieel de naam ‘Maagd Maria’ en is een rijksmonument (zie ook onderstaande link naar Liendense rijksmonumenten). Zij dateert uit de 16e of 17e eeuw. Tijdens de restauratie van begin jaren tachtig zijn eeuwenoude muurschilderingen ontdekt en van de bedekkende lagen witsel ontdaan.

In Lienden staan de torenmolen De Zwaan (anno 1644) en de poldermolen De Marsch (anno 1885)

Het dorp heeft twee basisscholen: De Sterappel[2] (openbaar) en de Eben Haëzerschool[3] (protestant christelijk). Zij dateren van, respectievelijk, de jaren dertig en zestig van de 20e eeuw.

Een bijzondere geschiedenis kent het monumentale pand ‘Het wapen van Lienden’, centraal in het dorp gelegen, schuin tegenover het voormalig gemeentehuis dat zelf eveneens een gemeentelijk monument is.