Koninklijke Wijk

De Koninklijke Wijk wordt aan de noordzijde begrensd door Leuvenseweg en de Onze-Lieve-Vrouw-ter-Sneeuw-wijk, in het oosten door de Kleine Ring, in het zuiden door de Zavel (Brederodestraat en Ruysbroeckstraat) en in het westen door de wijk rond de Grote Markt. Afhankelijk van de definitie hoort de wijk Putterij met het Centraal Station en de kathedraal ook tot de Koningswijk. Naast overheidsgebouwen bevinden er zich ook veel ambassades, voornamelijk tussen de Hertogstraat en de Kleine Ring (o.a. die van de Verenigde Staten, Frankrijk en Spanje). Naast de overheersende neoclassicistische stijl, zijn er ook enkele art-nouveau-gebouwen te bewonderen waaronder het Muziekinstrumentenmuseum (gebouw Old England).

De wijk is deels gelegen op het plateau van de bovenstad (Koudenberg) en deels op de helling tussen boven- en benedenstad. Het zuidelijke gedeelte van deze helling draagt de naam Kunstberg, het noordelijke deel Treurenberg. De Koningswijk geldt als een exclusieve centrumwijk.[1]

Als sinds de elfde eeuw was de bovenstad, en meer bepaald de Coudenberg de locatie van de burcht van de graven en later hertogen van Brabant. Vanaf de veertiende eeuw werden er verschillende paleizen gebouwd op Coudenberg, of op de helling onder de Coudenberg:

• Paleis van Nassau (jaren 40 14e eeuw - omstreeks 1750)
• Paleis op de Coudenberg (midden 14de eeuw - 1731)
• Granvellepaleis (1555-1931)
• Paleis van Karel van Lotharingen (1757 - nu)

De huidige wijk werd voornamelijk aangelegd tussen 1775 en 1830 onder impuls van Oostenrijks landvoogd Karel van Lorreinen, dus vóór de onafhankelijkheid van België. Hierbij werden de ruïnes van het Paleis op de Coudenberg opgeruimd en werd het hoger liggende plateau van de Coudenberg geëgaliseerd. Een deel van de helling tussen de bovenstad (Coudenberg) en de benedenstad stond tussen de 15e en 18e eeuw bekend als de Hofberg. Onder koning Leopold II werd er een zogeheten Kunstberg aangelegd met tal van musea. Ten zuiden van de Koninklijke wijk ligt de Zavel, die ook een verbinding maakt tussen het hoge en het lage deel van de stad. Ten noorden van de Coudenberg vindt men de Sint-Michielsberg (rond de kathedraal) en de Treurenberg.