Paleis der Natie

Het Paleis der Natie (Frans: Palais de la Nation) te Brussel is de zetel van het Federaal Parlement van België. Het is de zetel van zowel de Kamer van volksvertegenwoordigers als de Senaat.

Paleis der Natie

Zicht op het Paleis der Natie rond 1890–1900

De eerste steen van het Paleis der Natie werd gelegd in 1779 onder het Oostenrijkse bewind. Het werd gebouwd in opdracht van Maria Theresia van Oostenrijk door Barnabé Guimard in classicistische stijl. In 1783 werd het, na het overlijden van de opdrachtgeefster, opgeleverd. Het gebouw deed eerst dienst als vestigingsplaats van de Soevereine Raad van Brabant, het hoogste rechtscollege en bestuurslichaam van het hertogdom Brabant. Onder de Franse overheersing waren de rechtbanken er gevestigd, met gevangenissen voor de tippelaarsters in de kelders.

Ten tijde van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden deed het gebouw dienst als vestigingsplaats voor de Staten-Generaal, die afwisselend vergaderde in Brussel en Den Haag. Uit die periode stamt de plenumzaal, die in 1817 werd gebouwd naar plannen van Charles Vander Straeten (groen halfrond met neoclassicistische zuilengalerij en cassettengewelf). Het ontwerp voor de zaal was geïnspireerd op de Hémicycle van het Palais Bourbon (1795-98). Op 29 december 1820 werd het hele paleis vernield door een brand en diende het heropgebouwd te worden. De middelen daartoe werden door de Staten-Generaal van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden middels een staatsschuld in 1822 vrijgemaakt.

Plattegronden van het Paleis der Natie, uit Pierre-Jacques Goetghebuer (1827), Choix des Monuments

Bij de Belgische Revolutie vestigde het Voorlopig Bewind en het Nationaal Congres zich in de leeszaal van het huidige parlement. Een standbeeld van Leopold I van België werd gemonteerd vooraan in de Plenumzaal, de troon werd verwijderd en een podium voor de voorzitter met ruimte voor een spreekgestoelte werd geïnstalleerd zodat vanaf 1831 de ruimte gebruikt kon worden door de Kamer. Er werd bijkomende kantoorruimte voorzien in een vleugel richting Leuvenseweg. De huidige senaatszaal dateert van 1843. De wandelgangen van de Kamer werden versierd met borstbeelden van de voormalige eerste ministers. Portretten van kamervoorzitters hangen in de leeszaal.

Op 6 december 1883 werd het gebouw vernield door een tweede brand. De koepel was ingestort, de vergaderzaal verwoest. De bibliotheek van de Kamer ging in de vlammen op, en naast de hele inboedel van het Paleis ging ook de originele Grondwet van België verloren. Architect Hendrik Beyaert begeleidde de heropbouw van 1884.

De hekkens voor het gebouw zijn er gekomen nadat oudstrijders het parlement in augustus 1920 hadden bestormd.[1]

Het Paleis der Natie ligt aan de Wetstraat. Het gebouwencomplex is van het Koninklijk Paleis van Brussel gescheiden door het Warandepark.