Kleine pimpernel
De kleine pimpernel (Sanguisorba minor) is een vaste plant uit de rozenfamilie (Rosaceae). De plant wordt ook wel 'sorbenkruid' of 'bloedkruid' genoemd. Beide namen houden relatie met de botanische naam. 'Sanguis' betekent bloed, terwijl 'sorbis' (sorba) opnemen of absorberen betekent.
| Kleine pimpernel | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | ||||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| soort | ||||||||||||||||||
| Sanguisorba minor Scop. (1771) | ||||||||||||||||||
Afbeeldingen Kleine pimpernel op  | ||||||||||||||||||
Kleine pimpernel op  | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
De tot 60 cm hoge plant heeft een bolvormig bloemhoofdje. De bovenste, groenachtige, vaak paars aangelopen bloemen hebben roodachtige stijlen en 10-30 hangende meeldraden, die 3-5 keer zo lang zijn als de kelkbladen. De bovenste bloemen zijn vrouwelijk en de onderste mannelijk. De bloeitijd is van mei tot in juli.
De bladeren zijn ellipsvormig, getand, blauwgroen en zijn in groepen van zes tot tien bladeren aan elke bladsteel gegroepeerd.
De plant heeft een diepe penwortel.
Ecologische betekenis
De plant dient als waardplant voor vlinders als Acleris aspersana, Ectoedemia angulifasciella, kalkgraslanddikkopje, Spialia orbifer, Spialia sertorius, Stigmella anomalella, Stigmella poterii en Synansphecia leucomelaena.
Voorkomen
De plant is afkomstig uit het Middellandse Zeegebied en komt nu in alle gematigde streken van Europa voor, tot zelfs in het hoge noorden. De soort is in Noord-Amerika ingevoerd. De plant groeit meestal op redelijk droge en kalkhoudende grond in bermen, graslanden en op hellingen. De plant prefereert een zuurgraad (pH) tussen de 6,1 en de 7,5.
De kleine pimpernel staat op de Nederlandse Rode lijst van 2012 als niet bedreigd en sinds 1950 stabiel of toegenomen. De plant is vrij zeldzaam in Zuid-Limburg en zeldzaam in het rivierengebied en de Hollandse duinen. Elders in Nederland is de soort zeer zeldzaam. In Vlaanderen is de plant niet bedreigd, ze is algemeen in het Maasgebied en de Voerstreek, maar verder zeldzaam tot zeer zeldzaam.[1]
Plant
Bloeiwijzen
Blad
Vruchten
Gebruik
De kleine pimpernel bevat looistoffen, saponine en een flavon. De plant wordt gebruikt als bloedstelper.
In Angelsaksische landen worden de jonge blaadjes ook gebruikt in salades. Ook werden de blaadjes in wijn gebruikt om de wijn smakelijker te maken. Dit gebruik was bijvoorbeeld aan het hof van koningin Elizabeth van Engeland populair. De smaak lijkt op die van komkommer, volgens sommigen licht bitter, volgens anderen iets nootachtig.
In de Middeleeuwen dronken soldaten voor de strijd een aftreksel van deze plant in de hoop dat wonden minder sterk zouden bloeden.
Er geldt een waarschuwing voor het gebruik van deze plant, zowel inwendig als uitwendig, voor mensen met gal- maag- of leverklachten.[2]
Externe link
- Kleine pimpernel (Sanguisorba minor) op SoortenBank.nl (gebaseerd op de Heukels23, dit is de voorlaatste uitgave)
| Bronnen, noten en/of referenties |
|
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Sanguisorba minor op Wikimedia Commons. |