Jodocus Badius

Jodocus Badius (ook: Jodocus Badius Ascensius) (Asse, 1462 - Parijs, december 1535) was een Zuid-Nederlands drukker, uitgever, hoogleraar en humanist die in Parijs actief was. Hij was een van de pioniers van de Franse boekdrukkunst.

Embleem van de drukkerij van Jodocus Badius

Levensloop

Opleiding

Afkomstig uit het Brabantse Asse, studeerde Badius Latijn aan de Broedersschool in Gent waar hij voor de eerste keer in contact kwam met de typografie die door de broeders in de Nederlanden werd verspreid. Hij voltooide zijn middelbaar onderwijs in Brussel waar hij voornamelijk wetenschappelijk onderricht kreeg.

Op jonge leeftijd trok Badius naar Ferrara in Italië waar hij in de leer ging bij de humanist Battista Guarino die hem vooral het Grieks bijbracht.

Badius in Lyon

Na een tijdje trok Badius naar het Franse Lyon waar hij Latijn en Grieks ging onderwijzen. Vanaf 1492 ging hij in zijn vrije tijd de drukproeven van de drukkerij van Jean Trechsel, de eerste typograaf die zich in Lyon had gevestigd, verbeteren. Twee jaar later begon Badius zelf eveneens te schrijven en zich met het drukken in te laten. Hij huwde met de stiefdochter van Trechsel en zette na diens dood de drukkerij verder.

Badius in Parijs

Monogram IVAB (voor Iodocus Van Assche Badius) op een houtsnede van 1508.

Robert Gaguin, een van de leidende figuren binnen het Parijse humanisme bewonderde de drukwerken van Badius en vroeg hem in 1498 om zich in Parijs te komen vestigen om er zijn Histoire de France te drukken. Het jaar daarop vestigde Badius zich definitief in Parijs, werd er benoemd tot hoogleraar in de letteren aan de Sorbonne en begon er met een drukkerij die de naam Prelum Ascensianum droeg.

Tussen 1501 en 1530 drukte Badius zo'n 775 werken, voornamelijk in het Latijn. Hij specialiseerde zich in de uitgave van klassieke werken van Marcus Tullius Cicero, Horatius, Publius Terentius Afer, Gaius Sallustius Crispus, Persius, Juvencus, Valerius Maximus en vele anderen die hij dikwijls voorzag van zijn eigen commentaar. Badius gaf echter ook het werk uit van de toenmalige humanistische schrijvers zoals het vroege werk van Desiderius Erasmus en het werk van onder meer Francesco Petrarca en Guillaume Budé. In 1523 publiceerde hij het verzamelde werk van Thomas a Kempis. Hiervoor schreef hij tevens diens levensbeschrijving.

Op die manier oefende Badius een grote invloed uit op de ontwikkeling van de Franse boekdrukkunst en het uitgeverijwezen. In 1507 werd Badius de vaste drukker voor de werken die door de Sorbonne werden uitgegeven. In 1521 droeg de universiteit hem op om de veroordeling van Luther te drukken en te publiceren. Hij had hier moeite mee maar vervulde toch plichtbewust zijn opdracht. Badius werkte in Parijs nauw samen met Jean Petit, de belangrijkste boekenverkoper in Parijs van die periode, waardoor zijn drukkerij vele opdrachten kreeg.

Badius schreef zelf ook enkele werken die hijzelf drukte en uitgaf. Het bekendste werk is Navicula stultarum mulierum uit 1500 dat het jaar nadien in het Frans werd vertaald.

Het huis van Badius te Parijs was een geregelde ontmoetingsplaats voor de Parijse letterkundigen uit die periode. Badius werd door hen veel geraadpleegd en had een zekere invloed op hun werken.

Nageslacht

Badius had vijf kinderen, twee zonen en drie dochters, die eveneens sterk door hem beïnvloed werden doordat ze opgroeiden in het letterkundige centrum dat het huis van Badius was geworden.

De oudste zoon stierf in 1526 op jonge leeftijd en de tweede zoon, Conrad (1510-1568), zette het werk van zijn vader verder na diens dood.

Ook zijn drie dochters huwden met bekende drukkers:

  • Catherine met Michel de Vascosan (1500-1576);
  • Jeanne met Jean de Roigny;
  • Pétronille met Robert Estienne (1503-1559).

Literatuur

  • Biographie universelle ancienne et moderne, T. I, Brussel, 1843.
  • Jules DE SAINT-GENOIS, Josse Badius, inː Biographie nationale de Belgique, T.1, Brussel, 1866
  • Bibliographie des impressions et des œuvres de Josse Badius Ascensius, imprimeur et humaniste, 1462-1535, New York, 1980
  • Philippe RENOUARD, Imprimeurs & libraires parisiens du XVIe siècle, deel 2, 1969, pp. 6–24 (lijst publicaties: pp. 24–297)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.