Joannes Baptista Malou

Zijn voorvader Pierre Antoine Malou, de eerste van zijn naam in Ieper, was afkomstig uit Villers-Pol bij Valenciennes. Die trouwde in 1738 met Livina Hovyn, dochter van Philippe Jacques Hovyn, in die tijd de belangrijkste textielfabrikant van Ieper. Hij werd opgevolgd door zijn zoon, Pierre-Antoine Malou-Riga (1753-1827) die een grote invloed had in de oppositie tegen keizer Jozef II en een rol speelde tijdens de Franse overheersing. Weduwnaar geworden zou hij priester worden, vervolgens pastoor in New York. Zijn ene zoon Edouard Malou-Vergauwen werd Belgisch senator en was een van de stichters van de Liberale partij in 1846. De tweede, Jean-Baptiste Malou - Vandenpeereboom, werd verkozen voor het Nationaal Congres in 1830 maar weigerde zitting te nemen. Hij aanvaardde wel zijn broer op te volgens als senator. Hij was getrouwd met Marie-Thérèse Van den Peereboom, zette de textielfabricatie verder in Ieper en had drie zoons en drie dochters. De tweede zoon, Jules Malou (1810-1886), werd eerste minister en Jan Baptist junior werd bisschop van Brugge.

Jean-Baptiste Malou voltooide zijn humaniora aan het jezuïetencollege van het Noord-Franse Saint-Acheul en voltooide zijn priesteropleiding met een doctoraat theologie aan de Pauselijke Universiteit Gregoriana te Rome waar hij in 1834 tot priester werd gewijd en in 1835 doctoreerde.

In 1837 werd Malou hoogleraar dogmatiek en sacramentenleer aan de Katholieke Universiteit Leuven waar hij het daaropvolgend jaar eveneens bibliothecaris van de universiteitsbibliotheek werd. Hij bleef er twaalf jaar.

Malou werd op 11 december 1848 tot bisschop van Brugge benoemd en werd op 1 mei 1849 tot bisschop gewijd. Hij bleef dit tot aan zijn dood in 1864. Zijn bisschopsleuze luidde 'In cruce salus' (In het Kruis ligt heil).

In 1854 lag Malou mee aan de basis van de dogmaverklaring van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria.

Op gebied van kerkenbouw was hij een voorstander van de neogotiek, die door Jean Bethune in de praktijk werd gezet. Hij belastte de Engelse architect Edward Welby Pugin (1834–1875), zoon van de grote Augustus Welby Pugin (1812-1852) met de bouw van de Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Dadizele, gebouwd als aandenken aan het Mariale dogma.

• Chronique du monastère d'Oudenbourg avec des notes et des éclaircissements, Bruges, 1840.
• Pieuse explication des prières du chrétien proposée à la jeunesse chrétienne, Leuven, 1841 (ook in het Nederlands en het Duits).
• La lecture de la sainte Bible en langue vulgaire, jugée d'après l'Ecriture, la tradition et la saine raison, Leuven, 1846
• Bibliotheca ascetica, in qua prestantissimorum patrum optiscula exhibentur (...) Leuven, 1846-1850, 19 vol.
• Le Martyre de sainte Stralonice et de saint Selmcus. Traduit en français d'après la version latine, Leuven, 1847.
• Recherches historiques et critiques sur le véritable auteur du livre de l'Imitation de Jésus-Christ, Brussel, 1846.
• Du Culte du saint Sang de Jésus-Christ et de la relique de ce sang qui est conservée à Bruges, Brugge, 1851.
• De la Liberté de la charité en Belgique, Brussel, 1854
• La Fausseté du protestantisme démontrée, Brussel, 1857
• Iconographie de l'Immaculée Conception de la très sainte Vierge Marie, ou de la meilleure manière de représenter ce mystère, Brussel, 1856.
• L'Immaculée Conception de la bienheureuse Vierge Marie considérée comme dogme de foi, Brussel, 1857.
• Règles pour le choix d'un état de vie proposées à la jeunesse chrétienne, Brussel, 1860.
• De traditionalismi in Belgio propugnati falsitate intrinseca, Brussel, 1860.
• De l' Administration des cimetières catholiques en Belgique, Brussel, 1860.
• Collectio epistolarum pastoralium, instructionum, statutorum etceterorum (...), 1849-1864, Brugge, 5 volumes.

• Th.-J. LAMY, Jean-Baptiste Malou, in: Biographie nationale de Belgique, Tome XIII, 1894-95, col. 253-258.
• Antoon VIAENE, De familie Malou te Ieper, in: Biekorf, 1954, blz. 145-156.
• Carlo BRONNE, La vie impétueuse de Malou-Riga, Turnhout, 1962.
• Raymond CAUWE, Jan-Baptist Malou, in: M. CLOET, (red), Het bisdom Brugge, Brugge, 1985.

• Joannes Baptista Malou in de ODIS