Jetske Bilker

Jetske Bilker werd op 16 april 1960 geboren in Sexbierum, waar haar vader hoofd van de christelijke lagere school was. De familie verhuisde in 1966 naar Deventer, Bilker volgde na de Havo op de Revius Scholengemeenschap in Deventer de Pedagogische Academie in Almelo. In 1982 verhuisde ze naar Leeuwarden, waar ze een onderwijsbevoegdheid Fries behaalde. In 1990 ging ze in Groningen wonen, waar ze sinds 1986 Algemene Literatuurwetenschap aan de Rijksuniversiteit Groningen studeerde. Na haar afstuderen in 1992 werkte Bilker onder meer bij de universiteit bij het Fries Instituut en bij het Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum (nu: Letterkundig Museum) in Den Haag. Ze woonde daarna in Zwolle en nu in Achlum.

Jetske Bilker zat in de redactie van verschillende Friese literaire tijdschriften Trotwaer 1989-1995) en Farsk (2003-2006) en recenseerde Fries proza voor Omrop Fryslân (1995-1997) en de Leeuwarder Courant (2006-2011)

Ze werkte elf jaar als docente Fries en Nederlands op een middelbare school in Leeuwarden. Na 2006 koos ze helemaal voor het lezen, recenseren en schrijven van literatuur.

Als kind schreef Bilker al brieven en verhalen. Aanvankelijk deed ze dat in het Nederlands, maar in 1977 stapte ze over op het Fries. Haar activiteiten als auteur werden serieus, nadat ze in 1986 naar aanleiding van een advertentie een schrijfopdracht aanvroeg bij de provincie Friesland. Zo ontstond haar debuut Imitaasjeleer (1988), een roman over een meisje dat zich los wil maken van het ouderlijk huis en haar eigen plaats in de wereld zoekt. Imitaasjeleer werd in 1990 bekroond met de Fedde Schurerpriis, de provinciale onderscheiding voor debutanten. Bilkers tweede boek was de verhalenbundel In nacht fan hûs (1997). Hierin zijn elf korte verhalen opgenomen, die opvallen door ingenieuze plots en een effectief gebruik van symboliek, waarin in eigentijdse taal problemen van de moderne tijd (technologie, relaties, consumptief gedrag) worden beschreven. In 2004 schreef Bilker Oar plak, oare tiid, het Friese boekenweekgeschenk van dat jaar, in 2012 verscheen It libben fan in oar, een lijvige roman over een jonge biograaf, die zich in het leven van een operazangeres wil verdiepen.

"Voor schrijven heb ik tijd, rust en concentratie nodig." verklaarde Bilker in een interview in 2003. "Ik kruip helemaal in de huid van een bepaalde hoofdpersoon en dan vind ik het vreselijk lastig als ik steeds weer uit het verhaal moet stappen." In hetzelfde vraaggesprek zei ze over haar thematiek: "Ik beschrijf mijn eigen generatie, de zogenaamde 'verloren generatie'. Een deel van die generatie kon en kan slecht een baan vinden en een ander deel bestaat daarentegen uit yuppen."

Tussen 1995 en 2007 vertaalde Bilker een aantal delen uit de Nederlandstalige jeugdboekenserie De Kameleon van H. de Roos in het Fries. In 2007 verscheen Harry Potter en de stien fan 'e wizen, haar vertaling van Harry Potter and the Philosopher's Stone van J.K. Rowling, het eerste deel van de Harry Potter-cyclus. In 2018 vertaalde ze het boekenweekgeschenk geschreven door Griet Op de Beeck in het Fries.

• Friese-literatuursite van Jelle van der Meulen - Jetske Bilker