Jan Luitzen

Luitzen begon in 1990 grote popart-achtige schilderijen te maken, nadat hij in 1986 was afgestudeerd als taalkundige aan de VU in Amsterdam en vervolgens na zijn militaire diensttijd in 1988 in eerste instantie voor een commerciële loopbaan had gekozen. Het werd het begin van een succesvolle schildersperiode die voortduurde tot 1998, waarin hij diverse malen solo exposeerde, onder meer in galerie Reflex te Amsterdam, galerie Année te Haarlem en galerie Anton Gidding in Den Haag. Hij verwierf in die periode de bijnaam 'de Nederlandse Roy Lichtenstein'.

Sinds 1992 maken schilderijen van zijn hand deel uit van verschillende groepstentoonstellingen, onder andere bij galerie Contempo in Rotterdam, galerie de Keerder Kunstkamer in Cadier en Keer en galerie Living Art in Amsterdam. Luitzen creëerde in twee grote bedrijfsruimtes mozaïek-achtige muurschilderingen van 4.95 x 2.60 m. In 1994 schilderde hij een felgekleurd decorstuk van 5.33 x 2.95 m voor de jeugdmusical Starring Peter van Frank Sanders en Jos Brink.

Van 1994 tot 1996 was hij opgenomen in de jaargids 100 jonge Nederlandse schilders en werd zijn naam vermeld bij de Toonaangevende kunstenaars.

De laatste vijftien jaar heeft Luitzen zo’n 80 schilderijen aan het bedrijfsleven verhuurd via Business Art Service (Raamsdonksveer) en Art4u (Amsterdam).

Luitzen is daarnaast gedurende een achttal jaren docent communicatie en Nederlands geweest aan de faculteit Gedrag & Maatschappij van de Ichthus Hogeschool (de tegenwoordige Hogeschool Inholland) te Rotterdam. Ook is hij sinds 2003 lid van de Landelijke Commissie HSAO/HBO voor het maken van toelatingsexamens, verantwoordelijk voor de component Nederlands.
Sinds oktober 2009 geeft Jan Luitzen als docent les aan de HVA in Amsterdam, aanvankelijk bij HBO Rechten, vanaf augustus 2010 bij Sport, Management & Ondernemen en Voeding & Diëtetiek. opleidingen die samen met de ALO onderdeel zijn van het Domein Bewegen. Sport & Voeding. Vanaf augustus 2013 werkt Luitzen fulltime voor SM&O, als docent, coach, afstudeercoördinator en schrijver/journalist. Voor SM&O schreef hij samen met zijn HVA-collega's Jan Janssens en Rem Pronk het in 2012 verschenen naslagwerk Ondernemen in de sport. Verhalen van pioniers en vernieuwers.

Na 1998 heeft Luitzen zich toegelegd op schrijven en redactiewerk. Allereerst verschenen er bij Uitgeverij Querido twee romans van zijn hand, te weten Koningsoffer (1998) en Opportunist (2002), waarna hij zich vooral richtte op sportjournalistiek werk en het schrijven van sportboeken. Van 2004 tot en met 2009 was Luitzen columnist en recensent van sportboeken voor het Friesch Dagblad. Samen met Mik Schots maakte hij Tovenaars in Oranje, Oranje magie en de biografie Wie is Johan Cruijff. Insiders duiden het orakel (2007). Met Ed van Eeden was Luitzen samensteller van De Literaire Scheurkalender (vier edities, van 2004 tot en met 2007) en van De Sportkalender (vier edities, van 2007 tot en met 2010), terwijl hij samen met Ad van Liempt oprichter en redacteur was van het halfjaarlijks verschijnende onderzoeksjournalistieke sportboek Achilles. In november 2008 won het Achilles 02-verhaal Lijden in een oorlog zonder kogels, geschreven door Marcel Rözer, de Hard Gras Prijs voor het beste sportjournalistieke verhaal van 2008. In november 2009 was Leo Verheuls Waar een wilg is, is een weg (over honkballer Winnie Remmerswaal, in Achilles 04) een van de drie genomineerde verhalen voor het beste sportjournalistieke verhaal van 2009, maar wist (en kon) Verheul nét niet te winnen.

Van Achilles verschenen tussen 2007 en 2010 vier reguliere sportverhalenedities (voorloper Tussenstand niet meegerekend) en vier specials: over 50 jaar Studio Sport, over boksen, over schaatsen en over sport tijdens de Tweede Wereldoorlog. Na inhoudelijke onenigheid verbrak de redactie van Achilles in oktober 2010 de samenwerking met uitgeverij L.J. Veen.

In 2012 pakte Luitzen de samenwerking met Ad van Liempt weer op. Dat resulteerde in november van dat jaar in het verschijnen van het eerste deel van een nieuwe serie sportgeschiedenisboeken, getiteld Sportlegendes. De reeks wordt ondersteund door dr. Cees Vervoorn, lector Topsport & Onderwijs bij de Hogeschool van Amsterdam. Het eerste deel bevat portretten van onder meer Enith Brigitha, Ties Kruize, Gerald Vanenburg, Betty Stöve, Boet van Dulmen en – door Luitzen geschreven – Herman Gorter.
In het tweede deel (najaar 2013) – nu ook ondersteund door NOC*NSF – staan portretten van onder meer Nelli Cooman, Wim Suurbier, Tinus Osendarp, Han Urbanus, Jannes van der Wal, Daphne en Edwin Jongejans en Stien Kaiser.

Van 2007 tot en met 2009 was Jan Luitzen betrokken bij een project voor Uitgeverij Van Dale, waarvoor hij een reeks sportwoordenboeken samenstelde: het Van Dale Atletiek- en turnwoordenboek (met ruim 2000 woorden en termen uit atletiek, gymnastiek, turnen, fitness en krachtsport),[1] het Van Dale wielersportwoordenboek en het golfsportwoordenboek. Gepland waren om nog te verschijnen het denksportwoordenboek (schaken, dammen, bridge en go), het voetbalsportwoordenboek en een aantal thematische delen over vechtsport, watersport, wintersport, zaalsport, veldsport en spelsport. Maar begin 2010 is het project door Uitgeverij Van Dale 'on hold' gezet vanwege de sterk teruggelopen belangstelling van het publiek voor woordenboeken.

Inmiddels heeft Luitzen de focus van zijn onderzoek naar sporttaal verlegd door het starten van een promotietraject dat in 2016 tot een dissertatie moet leiden, met als werktitel: Van wicket en free kick naar wicket en vrije schop. Daarin reconstrueert Luitzen de introductie van de 'moderne' sporten cricket en voetbal in Nederland (1820-1881) aan de hand van de ontwikkeling en verspreiding van de (Engelstalige) cricket- en voetbaltermen in het Nederlands.

Jan Luitzen was initiator en jurylid van twee nieuwe prijzen: de Herman Kuiphof Trofee voor de beste Nederlandse sportdocumentaire ooit en de Herman Kuiphof Wisselbeker voor de meest opmerkelijke sportdocumentaire/-reportage van de afgelopen vijf jaar. Deze prijzen werden ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van de opleiding Sport, Management & Ondernemen (SM&O) van de Hogeschool van Amsterdam op 10 oktober 2012 uitgereikt in het Ketelhuis in Amsterdam tijdens het filmfestival Eyes on Sport. De Herman Kuiphof Trofee ging naar The Other Final, in 2003 gemaakt door Johan Kramer, Matthijs de Jongh en Lex Brand. De eerste Herman Kuiphof Wisselbeker – het begin van een meerjaarlijkse traditie – werd uitgereikt aan Thomas Blom en Jan Pieter Tuinstra, voor het voor Andere Tijden Sport gemaakte Het mysterie Foekje Dillema.

Luitzen trad in januari 2013 als 'Jan de Boekenslachter' op tijdens de tweede reeks van zeven afleveringen van het VARA-televisieprogramma Bureau Sport, waarin hij live boeken digitaliseerde en op basis van zijn digitale boekenarchief (bestaande uit zo'n 6000 sport- en taalboeken en naslagwerken) anekdotes uit de sportgeschiedenis vertelde. Verder is Luitzen met zijn digitale sportboekenarchief als incidentele researcher verbonden aan het VPRO/NOS-programma Andere Tijden Sport.

Jan Luitzen is getrouwd en heeft twee dochters: Marie (1997) en Janne (1999).