IJzerwake
De IJzerwake is een Vlaamsgezinde en -nationalistische manifestatie, ontstaan als Vlaams-radicale afscheuring van de IJzerbedevaart.
Achtergrond
Onder het voorzitterschap van Paul Daels, maar vooral dat van Lionel Vandenberghe groeide binnen het organiserende IJzerbedevaartcomité het ongenoegen bij de radicale vleugel van de Vlaamse Beweging. De oorspronkelijke boodschap van Nooit meer oorlog, Zelfbestuur en Godsvrede werd hertaald in Vrede, Vrijheid en Verdraagzaamheid, wat kwaad bloed zette bij sommigen. Deze radicalen vonden dat Vlaams-nationale thema's te veel op de achtergrond bleven. Ook vanuit kringen rond het Vlaams Blok werd verdraagzaamheid als nauwelijks verholen kritiek in hun richting beschouwd.
Verschillende protestgroepen werden opgericht, onder andere de Werkgroep Radicalisering IJzerbedevaart en het IJzerbedevaardersforum. Dit om de IJzerbedevaart bij te sturen, maar veel grip kregen deze groeperingen niet op het comité.
De relaties verslechterden nog met het voornemen een cultureel festival "Ten Vrede" in 2003 te houden op de dodenweide van Diksmuide, onder de IJzertoren, wat gezien werd als regelrechte grafschennis. Stemmen gingen op om een alternatieve bedevaart op gang te brengen. Toen Lionel Vandenberghe, na zijn voorzitterschap van het IJzerbedevaartcomité, politiek kleur bekende, en zich aansloot bij Spirit, de Vlaamse links-liberalen die een kartel sloten met de sp.a, was het hek helemaal van de dam.
Sinds 2003 wordt de IJzerwake op een aparte dag georganiseerd waarop er vooral veel plaats is voor optredens van minderheidsgroepen in Europa. Enkele voorbeelden zijn o.a. steunbetuigingen uit Catalonië, Schotland en Zuid-Afrika.
Alternatieve bedevaarten
Er werd besloten een alternatieve bedevaart te houden op 24 augustus 2003 in Steenstrate, bij het monument van de gebroeders Van Raemdonck. De organisatie kwam in handen van IJzerwake vzw, een vereniging die minstens in de eerste jaren sterk aanleunde bij het Vlaams Blok (sinds 2004: Vlaams Belang), temeer daar zowel de penningmeester (Luk Dieudonné), de logistiek medewerker (Luc Vermeulen) en de webmaster (Hans Verreyt) in loondienst van het Vlaams Blok waren. Het Antwerps N-VA-gemeenteraadslid Luk Lemmens trad op 20 augustus 2003 toe tot het IJzerwake-bestuur. Haar werking steunde vooral op radicale nationalistische organisaties zoals Were Di, Voorpost, Vlaams Nationaal Jeugdverbond en NSV.
Vooral sinds de editie van 2005 groeit de steun van de brede Vlaamse Beweging voor de IJzerwake. Zo was er in 2005 een redevoering door Hugo Portier, de voormalige voorzitter van het Algemeen Nederlands Zangverbond (ANZ). In 2006 hield de gewezen ondervoorzitter van de N-VA Eric Defoort er een toespraak over het thema godsvrede. De IJzerwake haalde in dat jaar voor het eerst meer bezoekers dan de IJzerbedevaart, bij de editie van 2008 waren er 5200 bezoekers en op de IJzerbedevaart datzelfde jaar 2000 bezoekers. De editie van 2009 overtrof het voorgaande jaar met 6000 bezoekers die werden toegesproken door onder meer Frans Crols, directeur van het ondernemersweekblad Trends. Het voorzitterschap kwam in handen van Ing. Wim Dewit (N-VA). In 2010 werd de gastrede gehouden door prof. Matthias Storme (N-VA).
De IJzerwake vindt jaarlijks plaats, tot in 2011 op de voorlaatste zondag van augustus (de week voor de IJzerbedevaart) en vanaf 2012 op de laatste zondag van augustus. Hierdoor viel in 2012 de IJzerwake samen met de IJzerbedevaart, vanaf 2013 niet meer omdat voor de IJzerbedevaart een andere datum werd gekozen.
Thematiek
- 1e IJzerwake 1995 - zondag 27 augustus - “Trouw aan het IJzertestament” (toentertijd enkel nog door het Vlaams Nationaal Jeugdverbond georganiseerd)
- 2e IJzerwake 2003 - zondag 24 augustus - “IJzerwake”
- 3e IJzerwake 2004 - zondag 22 augustus - “Vlaanderen in Europa, vrij en onafhankelijk!”
- 4e IJzerwake 2005 - zondag 21 augustus - “Vlaanderen onafhankelijk!”
- 5e IJzerwake 2006 - zondag 20 augustus - “Godsvrede hefboom naar onafhankelijkheid”
- 6e IJzerwake 2007 - Zondag 19 augustus - “Vlaanderen: laat de rand niet los!”
- 7e IJzerwake 2008 - Zondag 24 augustus - “Nu: Durven met Vlaanderen!”
- 8e IJzerwake 2009 - Zondag 23 augustus - “Welvaart en welzijn door onafhankelijkheid”
- 9e IJzerwake 2010 - Zondag 22 augustus - “Vrij Vlaanderen in Ons Europa”
- 10e IJzerwake 2011 - Zondag 21 augustus - “Vlaanderen Staat”
- 11e IJzerwake 2012 - Zondag 26 augustus - “Omver en erover”
- 12e IJzerwake 2013 - Zondag 25 augustus - “JA! Vlaanderen, Schotland, Catalonië”
- 13e IJzerwake 2014 - Zondag 24 augustus - “Vlamingen, gedenk de slag der Gulden Sporen”
- 14e IJzerwake 2015 - Zondag 30 augustus - “Dodendraad door een gebroken staat”
- 15e IJzerwake 2016 - Zondag 28 augustus - “De maskers af”
- 16e IJzerwake 2017 - Zondag 27 augustus - “Op eigen kracht naar Vlaamse macht”
- 17e IJzerwake 2018 - Zondag 26 augustus - “Volk, wordt Staat!”
- 18e IJzerwake 2019 - Zondag 25 augustus - “Vlaanderen Vlaams, Europa Europees!”