Gökturks

Het Gökturks is vernoemd naar het Rijk der Göktürken (552-745), waarin alle Turkse volkeren zich verenigden in een confederatie. Het wereldrijk domineerde vervolgens alle handelsrouten tussen Europa en China. Op het hoogtepunt strekte het imperium uit van de Chinese Muur tot aan de Zwarte Zee in hedendaags Oekraïne. Met de vondst van enkele Göktürk-inscripties nabij de Orhun Vallei in hedendaags Mongolië, toen de kern van het rijk, is gebleken dat het Turks van de Gökturken de oertaal is van alle Turkse talen van tegenwoordig. Zo zijn Kirgisch, Kazachs, Oezbeeks, Turkmeens en Turkije-Turks onderling vrij makkelijk verstaanbaar; volgens taalwetenschappers omdat ze allemaal afkomstig zijn van het Gökturks. Ook het Gökturks is enigszins begrijpelijk voor iemand die een redelijke kennis heeft van de huidige Turkse talen.

Het Gökturks heeft een eigen alfabet, wat ook wel het 'Orhun Alfabet' genoemd wordt, naar de vindplaats van de Göktürk-inscripties in de Orhun Vallei. Een deel van de Göktürk-inscriptie:

Transcriptie: "tunga tigin yoghinda kiri ölürtimiz."[1]

De verschillende Turkse talen zijn eerder te kwalificeren als dialecten, omdat ze onderling net zo goed verstaanbaar zijn als bijvoorbeeld de typisch Amsterdamse uitspraak die door een Twentenaar toch wordt verstaan in Nederland.

• Vertaalmachine Gökturks-alfabet naar Turks in Latijns alfabet