Gravensteen (Leiden)
Het Gravensteen is een monument in Leiden. In de loop der jaren heeft het gebouw verschillende functies gehad, onder andere woning, gevangenis, boekenmagazijn en universiteitsgebouw.
Gravensteen
| ||||
 | ||||
Het oudste deel van het Gravensteencomplex aan het Gerecht | ||||
| Locatie | Leiden,  | |||
| Algemeen | ||||
| Huidige functie | universiteit | |||
| Gebouwd in | 13e eeuw | |||
| Monumentale status | Rijksmonument | |||
| Monumentnummer | 25452 | |||
| ||||
Geschiedenis
Het Gravensteen werd gebouwd in het begin van de twaalfde eeuw. Het diende als (privé-)vluchttoren van de graven van Holland en later als de grafelijke en stedelijke gevangenis, die zelf regelmatig in de naastgelegen versterkte hoeve (Huize Lokhorst) woonden. De vierkante toren stamt (waarschijnlijk) uit het begin van de 13e eeuw en is daarmee het oudste deel van het gebouw. De zeshoekige traptoren aan de linkerzijde dateert uit de tweede helft van de 15e eeuw.
In 1463 schonk Filips de Goede het pand aan de stad Leiden, waarna het de functie van stedelijke gevangenis en gevangenis voor Rijnland kreeg. Doodstraffen werden vanaf dat moment op het plein voor het Gravensteen ten uitvoer gebracht. In 1556 werd het Gravensteen uitgebreid met een cellenblok dat nog steeds intact is. In 1598 werd de gevangenis voorzien van een tuchthuis en in 1655 van een spin- en rasphuis (zie rasphuis (Amsterdam)). Ten slotte werd in 1672 een nieuwe vierschaar (de plaats waar rechtgesproken werd) aangebouwd. Aan het eind van de negentiende eeuw raakte het gebouw steeds meer in onbruik. De laatste doodstraf werd hier in 1856 voltrokken.
In 1955 kreeg het Gravensteen een nieuwe functie: het gebouw werd een boekenmagazijn. Al spoedig veranderde de functie van het gebouw opnieuw. De Universiteit Leiden kampte met ruimtegebrek en nam het gebouw in gebruik. Met name de afdeling rechtsgeschiedenis van de juridische faculteit vond hier onderdak op een historierijke plek. Sinds 2006 was het International Office van de universiteit Leiden in dit gebouw gevestigd, sinds 2011 afdeling Studenten en Onderwijszaken (niet te verwarren met de studentenbalie die zich in een ander gebouw bevindt).
Afbeeldingen
Achterzijde (Pieterskerkhof).
Interieur (cellencomplex).
Vierschaar (Gerecht).
Geselpaal op het plein..jpg)
Plaat van Claes Jansz. Visscher uit 1623 van executies voltrokken voor het Gravensteen.
Zie ook
- Gravensteen (Gent), de zeer bekende burcht in Gent.
 |
Zie de categorie Gravensteen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
