Future (termijncontract)
Een future (of termijncontract) is een soort financieel derivaat, namelijk een financieel contract tussen twee partijen die zich verbinden om op een bepaald tijdstip een bepaalde hoeveelheid van een product of financieel instrument te verhandelen tegen een vooraf bepaalde prijs. Men komt dus een transactie in de toekomst overeen. Door te kopen op een termijnmarkt hoeft men echter niet zelf een verkoper te vinden, en omgekeerd. Een forward contract is als een future, maar niet gestandaardiseerd, en daarom niet op een beurs verhandeld, maar rechtstreeks overeengekomen met een tegenpartij (over the counter).[1]
| Effecten | |
|
Effecten | |
|
Derivaten | |
|
Obligatie per coupon | |
|
Bijzondere obligaties | |
Wanneer men een future heeft gekocht of een future die men niet bezit heeft verkocht, heeft men een recht verworven, maar is men ook een verplichting aangegaan. De aangegane positie kan geld waard zijn (dus vooral een recht zijn), maar ook een negatieve waarde hebben (dus vooral een verplichting/schuld zijn).
Afgeleid product
In de financiële wereld is een future een derivaat (een afgeleid product). Dit betekent dat het zijn waarde ontleent aan de prijs van een ander product. Datgene waar de future betrekking op heeft staat bekend als onderliggende waarde. De futures hebben gestandaardiseerde contractspecificaties. In het geval van de aardappelfutures is bijvoorbeeld vastgelegd dat het gaat om 25.000 kilo, het ras bintje, een minimumdoorsnede van 50 millimeter, frietgeschikt en geteeld op kleibodem. Eén future-contract kan bijvoorbeeld ook betrekking hebben op 5000 bushels graan van een bepaalde kwaliteit of op 1000 barrels olie.
Overzicht verschillende futures:
En commodities:
Einde looptijd
De betaling vindt pas plaats aan het einde van de looptijd van het contract. Er zijn twee soorten future contracten met betrekking tot de afloop.
- Fysieke levering
- Dit betekent dat er daadwerkelijk een transactie plaats zal vinden in het onderliggende product waarop het futurecontract betrekking heeft. Men kan zo verplicht zijn een hoeveelheid olie, aardappelen of obligaties af te nemen of te leveren. In de praktijk worden de meeste openstaande contracten vóór de afloopdatum gesloten. Investeerders met een longpositie verkopen hun futures, en beleggers die futures verkocht hebben kopen deze terug. Men wil in de meeste gevallen namelijk niet echt in het bezit komen van de obligaties, olie of aardappelen. Men is alleen geïnteresseerd in de prijsveranderingen van de onderliggende waarde.
- Cash settlement houdt in dat men het prijsverschil afrekent in geld. Als men een future op bijvoorbeeld de AEX index heeft gekocht en deze is gestegen, dan ontvangt men het verschil in geld en niet de onderliggende waarde. Ook futures op bijvoorbeeld het weer (waarmee bijvoorbeeld ijsfabrikanten en energieleveranciers zich in kunnen dekken) worden zo afgerekend - per afwijking van de gemiddelde temperatuur ontvangt of betaalt men een bedrag.
Administratie en clearing
Voor het handelen met futures is 'clearing' door een verrekenkamer (clearinginstituut) vereist. Deze zijn de tussenpartij en staan in voor het insolvabiliteitsrisico. De koper en de verkoper van de future storten een waarborg (normaal 0,2% van de nominale waarde van het contract) aan deze verrekenkamer. Deze waarborg moet verzekeren dat de koper/verkoper in staat is om aan het einde van het contract het koersverschil aan de tegenpartij te betalen.
Prijsberekening
Voor futures op aandelen of mandjes van aandelen (zoals de AEX) kan de prijs vrij eenvoudig berekend worden. Er zijn twee componenten die van invloed zijn op de prijs:
- Rente. Omdat men minder geld nodig heeft om een future te kopen in plaats van de onderliggende aandelen, spaart men rente uit. Dit uit te sparen bedrag wordt echter bij de waarde van de future opgeteld. Hoe verder de afloopdatum van de future of hoe hoger de rentestand, hoe hoger de future noteert ten opzichte van de onderliggende waarde (de spot).
- Dividend. Een future keert geen dividend uit, en de onderliggende waarde in sommige gevallen wel. Hoe hoger het uit te keren dividend voordat de future afloopt, hoe groter de discount van de future ten opzichte van de aandelen (de spot).
Handel in futures
De futures worden verhandeld op de beurs. In Europa worden de futures allemaal verhandeld via een schermenbeurs. In de Verenigde Staten wordt er in Chicago nog op de vloer gehandeld in sommige futures. De meeste futures worden tegenwoordig elektronisch verhandeld. Bij transacties zijn er kopers en verkopers betrokken, maar het is afhankelijk van de koersontwikkeling wie van de twee partijen moet betalen.
Het meest verhandeld zijn de financiële futures. In Europa vindt er vooral veel handel plaats in de future op de Dow Jones Euro Stoxx 50 en rentefutures op de Duitse staatsobligaties (Buxl (30 jaar), Bund (10 jaar), Bobl (5 jaar), Schatz (2 jaar). In de Verenigde Staten concentreert de meeste handel zich op de futures op de S&P 500 en eveneens de futures op de staatsobligaties (de T-Bills). Opvallend is dat bij de SP500 als onderliggende waarde de handel vooral plaatsvindt in de e-mini future, en minder in de big-future. In de e-minifuture is de omzet veel hoger.
Men wil soms voor een langere periode een positie in futures aanhouden, terwijl de futures een beperkte looptijd hebben. Daarom zijn veel beleggers genoodzaakt om vlak voor het aflopen (expireren) van de futures hun positie door te rollen naar futures met dezelfde onderliggende waarde maar een latere expiratiedatum. Deze transactie noemt men de future roll. Vaak worden futures echter niet alleen als beleggingsinstrument voor de lange termijn gebruikt, maar vooral om posities te beschermen. Dit wordt ook wel afdekken of hedging genoemd. Veel omzet vindt plaats door speculatie op de korte termijn, bijvoorbeeld door daytrading. Deze conclusie kan worden getrokken door bijvoorbeeld de dagelijkse omzetten te vergelijken met het aantal openstaande contracten. Er gaan ongeveer een miljoen AEX futures per maand om.
Euronext
Op Euronext worden de volgende soorten futures verhandeld:
- grondstoffenfuture
- aandelenfuture
- dividendfuture
- valutafuture
Voorbeeld: grondstoffenfutures
Het kopen van een future is het aangaan van een overeenkomst om op de expiratiedatum de onderliggende waarde te kopen tegen de vooraf bepaalde prijs. Men neemt dan een longpositie in. Men betaalt op dat moment geen aankoopprijs, maar alleen een borgsom, de margin. Dagelijks ontvangt men de stijging van de Daily Settlement Price (DSP), ongeveer de prijsstijging van de onderliggende waarde, of betaalt men de daling van de DSP, ongeveer de prijsdaling van de onderliggende waarde. Het sluiten van de positie kan al vóór de expiratiedatum. Men krijgt dan de margin terug, onder aftrek van kosten. Als de positie op de expiratiedatum nog bestaat moet de onderliggende waarde daadwerkelijk gekocht worden. De dan geldende aankoopprijs (Exchange Delivery Settlement Price, EDSP) moet, onder verrekening van de margin na aftrek van kosten, voldaan worden.[2]
Het verkopen van een future is het aangaan van een overeenkomst om op de expiratiedatum de onderliggende waarde te verkopen tegen de vooraf bepaalde prijs. De uitdrukking "verkopen van een future" wil niet zeggen het verkopen van iets dat men op dat moment bezit. Men neemt dan een shortpositie in. Men betaalt geen aankoopprijs voor de future, maar alleen een borgsom, de margin. Dagelijks ontvangt men de daling van de DSP, ongeveer de prijsdaling van de onderliggende waarde, of betaalt men de stijging van de DSP, ongeveer de prijsstijging van de onderliggende waarde. Het sluiten van de positie kan al vóór de expiratiedatum. Men krijgt dan de margin terug, onder aftrek van kosten. Als de positie op de expiratiedatum nog bestaat moet de onderliggende waarde daadwerkelijk geleverd worden. Men ontvangt daarvoor de dan geldende verkoopprijs (EDSP), en men ontvangt de margin terug na aftrek van kosten.[3]
De margin is in beide gevallen gelijk.
Door het dagelijks ontvangen of betalen op basis van de prijsschommelingen van de onderliggende waarde blijft de waarde van de positie in principe nul, en dient de margin alleen als borg voor toekomstige prijsschommelingen.
| Financiële derivaten | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
| Bronnen, noten en/of referenties |