Fulvaleen

Fulvaleen is een organische verbinding met als brutoformule C10H8. De verbinding is vooral van theoretisch belang als een van de eenvoudigste koolwaterstoffen met een geconjugeerd systeem die niet aromatisch is. Het komt voor als een oranje vloeistof.

Fulvaleen
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van fulvaleen
Molecuulmodel van fulvaleen
Algemeen
Molecuulformule
     (uitleg)
C10H8
IUPAC-naambicyclopentylideen-2,4,2',4'-tetraeen
Andere namenbicyclopentadienylideen
Molmassa128,17052 g/mol
SMILES
C1=CC(=C2C=CC=C2)C=C1
InChI
1S/C10H8/c1-2-6-9(5-1)10-7-3-4-8-10/h1-8H
CAS-nummer91-12-3
PubChem10908294
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestandvloeibaar
Kleuroranje
Waar mogelijk zijn SI-eenheden gebruikt. Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Synthese

Vanwege het theoretische belang van de verbinding is lang naar een syntheseroute gezocht. In 1958 slaagde E.A. Matzner (werkend bij William von Eggers Doering) er voor het eerst in de verbinding te maken. Een eerdere poging in 1951 leidde per ongeluk tot de ontdekking van ferroceen.[1]

Fulvaleen kan bereid worden door reactie van cyclopentadieen met n-butyllithium, waardoor in eerste instantie het cyclopentadienyl-anion wordt gevormd. Dit anion wordt onder invloed van licht omgezet tot een intermediair radicaal, dat zeer snel dimeriseert. De gevormde binding wordt uiteindelijk geoxideerd tot een dubbele binding, waardoor fulvaleen ontstaat:

Synthese van fulvaleen

Structuur en eigenschappen

Fulvaleen bestaat uit twee cyclopentadieenringen, die via een dubbele binding met elkaar verbonden zijn. Dit zorgt ervoor dat beide ringen met elkaar geconjugeerd zijn. De molecule bezit een D2h-symmetrie.

Fulvaleen is een instabiel isomeer van de aromatische verbindingen naftaleen en azuleen. Het perchloorderivaat perchloorfulvaleen (C10Cl8) is - in tegenstelling tot fulvaleen - redelijk stabiel.[2] Het heterocyclische derivaat tetrathiafulvaleen gedraagt zich als een organische halfgeleider.

Fulvaleen als ligand

Fulvaleen vormt stabiele organometaalcomplexen.[3] De naam wordt dan meestal gekort tot Fv. In een aantal van deze fulvaleencomplexen (onder andere met ruthenium) kan de centrale dubbele binding reversibel gesplitst worden.[4]

Zie ook

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.