Cyclopentadienyl

Het cyclopentadienyl-anion is het anion dat ontstaat na deprotonering van cyclopentadieen. Het is een eenwaardig negatief geladen polyatomisch ion met als brutoformule C5H5−. Aangezien cyclopentadieen een zwak zuur is (pKa = 16), verloopt de deprotonering zeer vlot, zelfs met basen als natriumhydroxide. De relatief grote zuursterkte, en dus lage pKa, wordt veroorzaakt doordat de gevormde zuurrest (het cyclopentadienyl-anion) gestabiliseerd wordt door de aromaticiteit die ontstaat. Cyclopentadienyl wordt vaak afgekort tot Cp.

Structuurformule van het cyclopentadienyl-anion, met weergave van de delokalisatie van de negatieve lading in de ring.

Cyclopentadienylcomplexen

Het cyclopentadienyl-anion wordt voornamelijk in de organometaalchemie toegepast als stabiel ligand voor overgangsmetalen (cyclopentadienylcomplexen). Daarbij binden 2 cyclopentadienylionen aan één metaalion. Het metaalion zit dan als het ware gesandwiched, vandaar de overkoepelende naam voor deze groep structureel verwante stoffen: sandwichverbindingen. Daarnaast wordt ook de naam metallocenen gebruikt (hoewel die naam ook op andere cyclische liganden slaat, zoals cyclo-octatetraeen in uranoceen). Voorbeelden van dergelijke cyclopentadienylcomplexen zijn ferroceen, chromoceen en nikkeloceen.

Het anion komt ook voor in organometaalverbindingen, zoals cyclopentadienylnatrium.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.