Fryske Nasjonale Partij

De Fryske Nasjonale Partij (FNP; Nederlands: Friese Nationale Partij) is een politieke partij die in de Nederlandse provincie Friesland actief is. De partij strijdt niet voor zelfstandigheid van Friesland, maar pleit wel voor meer autonomie. De FNP heeft banden met het Südschleswigsche Wählerverband (SSW, Deens: Sydslesvigsk Vælgerforening, Noord-Fries: Söödschlaswiksche Wäälerferbånd), een politieke partij in de deelstaat Sleeswijk-Holstein.

Fryske Nasjonale Partij
Friese Nationale Partij
Personen
PartijvoorzitterCees van Mourik
PartijleiderCorlienke de Jong
Fractieleider in de Eerste KamerHendrik ten Hoeve (OSF)
Mandaten
Zetels Tweede Kamer
0 / 150
Zetels Eerste Kamer
1 / 75
Zetels Europees Parlement
0 / 29
Geschiedenis
Opgericht1962
Algemene gegevens
Actief inNederland
RichtingLinks
IdeologieFederalisme
Regionalisme
Links-nationalisme
JongerenorganisatieFNP jongerein
Wetenschappelijk bureauOSF Martin Bierman Stichting
Europese fractieEVA
Websitewww.fnp.frl
Portaal    Politiek
Nederland

Geschiedenis

De partij werd in 1962 opgericht door activisten van de Friese beweging (Fries: Fryske beweging), die ontstaan was in de 19e eeuw. De FNP kwam op voor de Friese taal, cultuur en sporten. De beweging was een reactie op de grote nationale partijen die volgens de oprichters te veel waren gericht op de Randstad.

In 1966 won de FNP haar eerste zetels in de Provinciale Staten van Friesland en de gemeenteraadsverkiezingen. In 1995 verenigde de partij zich samen met andere provinciale partijen en De Groenen in de Onafhankelijke Senaatsfractie (OSF). Op deze manier wisten de partijen een zetel in de Eerste Kamer te bemachtigen. Tussen 1995 en 2003 werd deze door ir. Marten Bierman van De Groenen vertegenwoordigd. Van 2003 tot 2011 werd de zetel bezet door Henk ten Hoeve van de FNP, hoewel hij in 2003 op de tweede plek van de lijst stond. Tussen 2011 en 2015 werd de partij in de Eerste Kamer vertegenwoordigd door Kees de Lange. Hij was als lid van 50Plus verkozen op de lijst van OSF omdat de OSF niet zelfstandig een zetel kon behalen. Sinds de Eerste Kamerverkiezingen in 2015 zat FNP-lid Henk ten Hoeve weer als senator voor de OSF in de Eerste Kamer. Vanaf 2019 is Gerben Gerbrandy senator van OSF.

Standpunten

De FNP staat in het midden van het politieke spectrum en is regionalistisch ingesteld. Ondanks dat de naam anders doet vermoeden, is de FNP niet voor volledige zelfstandigheid van Friesland. Wel ziet het de Friezen als een apart volk en staat het voor een federalistisch politiek systeem in Nederland, waarin de provincies meer macht krijgen. De partij wil meer autonomie voor Friesland; gebruik, bescherming en erkenning van de Friese taal en eigen gezag over de gasreserves in de Friese bodem.

Electoraat

Het electoraat van de partij ligt geheel binnen Friesland en met name binnen het taalgebied van het Fries. Dit zijn de meer landelijke gebieden in het westen en noordoosten. In Littenseradeel wist de FNP in 2014 27,8% van de stemmen te bemachtigen. Bij de Provinciale Statenverkiezingen 2015 wist de FNP de grootste te worden in onder andere de dorpen Goënga (30,7%), Hijum (26,2%) en Sijbrandaburen (40,4%)[1]. In delen van Friesland waar het Fries minder wordt gesproken is de FNP zwak of niet vertegenwoordigd, zoals in Weststellingwerf, Ooststellingwerf en Het Bildt.

Vertegenwoordigers en bestuurders

Eerste Kamer

Sinds 1995, toen de partij samen is gaan werken met De Groenen en vele andere regionale politieke partijen, hebben deze onder de naam Onafhankelijke Senaatsfractie samen één zetel in de Eerste Kamer. Sinds 2003 wordt deze ingenomen door Hendrik ten Hoeve, een lid van de FNP.

Tweede Kamer

De partij is niet vertegenwoordigd in de Tweede Kamer en heeft ook niet meegedaan met verkiezingen voor de Tweede Kamer.

Provinciale Staten

In de Provinciale Staten van Friesland had de partij in 2007 vijf (van de 43) zetels weten te bemachtigen. De FNP deed toen serieus mee aan de onderhandelingen voor het college van Gedeputeerde Staten, maar bleef toch in de oppositie zitten. In 2011 bemachtigde de partij weliswaar slechts vier zetels, maar bereikte een akkoord met PvdA en CDA. Johannes Kramer werd gedeputeerde Landelijk gebied, Openbaar Vervoer en Personeel en Organisatie.[2]. Bij de Statenverkiezingen in 2015 en 2019 bemachtigde de partij telkens vier zetels.

Gemeenten

De FNP is in 16 van de 24 Friese gemeentes vertegenwoordigd door in totaal 59 raadsleden. In totaal heeft de FNP 9 wethouders in de gemeenten Gaasterland-Sloten, Achtkarspelen, Tietjerksteradeel, Littenseradeel, Skarsterlân 2x, Leeuwarderadeel, Ferwerderadeel en in Dongeradeel. In Wonseradeel was er tot 2011 een FNP-burgemeester (Th.R. Piersma). Vanaf 2013 tot 2019 had Achtkarspelen een FNP-burgemeester (G. Gerbrandy).

Europees Parlement

Op Europees niveau wordt de partij vertegenwoordigd door de Europese Vrije Alliantie, hoewel de partij zelf geen leden heeft geleverd voor het Europees Parlement.

Waterschap

De FNP heeft bij de eerste verkiezing van het Wetterskip Fryslân in november 2008 twee vertegenwoordigers in het waterschapsbestuur gekregen. Deze bleven bij de verkiezingen in 2014 behouden.

Literatuur
  • Kerst Huisman "Tusken Fryske dream en Nederlânske macht, fjirtich jier Fryske Nasjonale Partij", Utjouwerij Frysk en Frij 2003, ISBN 90 73554 84 5.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.