Folklore
Folklore is alles wat een volk creëert of heeft gecreëerd; folklore is de gezamenlijke creatieve activiteit van een etnos, waarin zijn leven, zijn levensbeschouwing, levensgevoel en idealen worden weerspiegeld. Bij folklore gaat het om dingen die door een etnos zijn geschapen en die betekenis hebben in zijn alledaagse bestaan, zoals poëzie, overleveringen, liederen, verhalen, sprookjes, sagen en epische vertellingen, dansvormen, alsook bepaalde vormen van beeldende kunst, van decoratieve toegepaste kunst en van architectuur. Diverse niet-kerkelijke tradities, rituelen en bijvoorbeeld oude recepten, worden vaak ook tot de folklore gerekend.
Het is moeilijk een precieze definitie te geven van “folklore” omdat volkskunst niet statisch en onveranderlijk is. Folklore bevindt zich constant in een ontwikkelingsproces. Zo kunnen oude volksliederen worden uitgevoerd in een arrangement met moderne instrumenten, er kunnen nieuwe sprookjes ontstaan met moderne thema's, volksmuziek kan worden beïnvloed door rock-'n-roll, en anderzijds kunnen folklore-elementen doordringen in moderne kunstvormen.
Folklorefestivals
Folklorefestivals zijn terug te vinden over de hele wereld. Daar kunnen bezoekers kennismaken met de dans, de kunst, de muziek, en de traditionele kleding van volkeren over de hele wereld. Sommige folklore-ensembles reizen de hele wereld rond om hun cultuur te laten zien en tonen zeer professioneel. Typerend voor veel folklorefestivals is de informele en broederlijke sfeer.
Volksdans in Nederland
De folklore dans of volksdans in Nederland kenmerkt zich doordat daarin enkele stromingen zijn. De federatie van Folkloristische Groepen in Nederland (FFGN) kenmerkt zich door een 70-tal groepen die streekgebonden dansen in streekdrachten presenteren.
De Nederlandse volksdansers richten zich meestal op de buitenlandse dansculturen, de belangen daarvan worden door de Stichting Syncoop en Kunstfactor sector volksdans behartigd. Daarnaast is Stichting Platform Nederlandse Folklore actief om meer aandacht te krijgen voor deze stromingen en de groepen in Nederland die alleen Nederlands dansen brengen, maar ook uit niet eigen streken met niet eigen streekdrachten.
Gebruiken en ambachten in Nederland
Folkloristische gebruiken in Nederland zijn bijvoorbeeld het ringsteken, het sjoelen, het polsstokverspringen, het midwinterblazen, het planten van een meiboom en het maken van paasvuren.
Folkloristische ambachten in Nederland zijn bijvoorbeeld die, welke op een markt voor oude ambachten worden gedemonstreerd, zoals het vlechten van manden en bijenkorven en het (niet-machinaal) maken van klompen.
Folklorefestivals in Nederland en België
In Nederland is Op Roakeldais in Warffum een bekend folkloristisch festival. Een ander groot internationaal folkloristisch festival is het jaarlijks terugkerende SIVO in Odoorn. In Brunssum wordt om de vier jaar het grootste folklorefestival van Nederland georganiseerd: de Folkloriade. Enkele van de grootste folklorefestivals in België zijn die van Lichtervelde, Schoten, Leuven, Doornik, Moerbeek, Edegem en Mariekerke (Bornem).
Folklore in populaire cultuur
De Vlaamse schilder Pieter Bruegel de Oude beeldde in zijn doeken veel oude folkloristische gebruiken af. Ook striptekenaar Willy Vandersteen heeft veel volksverhalen en folkloristische tradities in zijn stripverhalen verwerkt.