Doorn (toponiem)

Plaatsen waarvan de naam of een deel van de naam afgeleid is van het woord doorn (dorn, thorn) komen voor in verschillende plekken in het West-Germaanse taalgebied, zoals Nederland, België, Duitsland en Engeland. Een bekend voorbeeld is Deurne, dat zowel in Nederland als in België voorkomt. Het woord is afgeleid van het Germaanse woord durnum, dat doorn betekende (meervoud durnu-).[1]

Toponiem Doorn - notatie van Deurne N.Br. 1641 DOREN

Verklaring van het deelwoord "doorn" in de plaatsnaam

Zoals de uitgang -dam in Amsterdam verklaard wordt door de aanwezigheid van een dam (in de Amstel) zo gaf men ook aan nederzettingen bij een doornbegroeiing een naam met daarin het woord doorn (bijvoorbeeld Doornik).

Voorbeelden van plaatsnamen met "doorn" die afgeleid zijn van durnu

Nederland: Deurne (Nederland),[2] Doornenburg[2], Doornik[2], Doornspijk[2]

België: Deurne (Vlaams-Brabant)[2], Deurne (Waals-Brabant) (Tourinnes la Grosse)[2],

Duitsland: Appeldorn[2]

Engeland: 117 huidige plaatsen, in Engeland en Wales, die te herleiden zijn tot de betekenis: THORN.[3]

Een deel van de namen gaat vermoedelijk terug op een afleiding uit -tere, dat een boom aanduidt.[4]

Voorbeelden van die mogelijk afgeleid zijn van durnu

Nederland

Deurningen, Deursen, Deurze, Doorn (Utrecht), Doorning, Doornsteeg, Doorwerth, Hellendoorn, Odoorn Dr., Thorn, Toornwerd

België

Duitsland

Engeland

Voorbeelden van plaatsnamen met "doorn" die niet afgeleid zijn van durnu
Alle dr*n / tr*n plaatsnamen op de kaarten van BLAEU - * = klinker

Doorn Toponiem op de Kaarten van Joh. Blaeu GERMANIA INFERIOR (UCLA).[5]

Trivia
  • Bij de studie van toponiemen dient altijd op de oudst bekende vorm terug gegrepen te worden. Meerdere namen die tegenwoordig op -doorn eindigen, gaan terug op een vorm die daar niets mee te maken heeft. Een voorbeeld is Apeldoorn (792-793: Appoldro), dat 'appelboom' betekent. Ook daarmee vergelijkbare namen in het buitenland gaan vermoedelijk op 'appelboom' terug.[6]

Literatuur

Zie ook

Noten
  1. Maurits Gysseling: Toponymisch Woordenboek van België, Nederland, Luxemburg, Noord-Frankrijk en West-Duitsland (vóór 1226)
  2. Maurits Gysseling: Toponymisch Woordenboek van België, Nederland, Luxemburg, Noord-Frankrijk en West-Duitsland (vóór 1226), 1960
  3. [dode link], University of Nottingham Institute for Name-Studies - enter THORN (element)
  4. Laak, J.C. ter, manuscript. Deventer
  5. [dode link], deze kaart gemaakt door Peter Bankers 2005 voor wikipedia
  6. Lexicon van Nederlandse Toponiemen tot 1200, Künzel R., D. Blok en J. Verhoeff, Amsterdam 1989, uitg, Meertens Instituut, pag. 69
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.