Denisovagrot

De Denisovagrot (Russisch: Денисова пещера, Denisova pesjtsjera, letterlijk "Dionysiusgrot"; Altajs: Ajoe-Tasj, letterlijk "Berenrots") is een archeologische locatie in het Altajgebergte. Het is een onderaardse ruimte in het zuiden van Siberië, net binnen de grens van de kraj Altaj, die sinds de jaren 70 wetenschappelijk wordt onderzocht. De menselijke resten en artefacten die in de grot zijn gevonden, brachten het bestaan aan het licht van een tot dan toe onbekende mensensoort: de denisovamens.

Denisovagrot

Situering
LandRusland
LocatieAltaj
Coördinaten51° 24 NB, 84° 41 OL
Dichtstbijzijnde plaatsTsjornyj Anoej (Чёрный Ануй)
Informatie
Dateringvanaf 125.000 BP
PeriodeMiddenpaleolithicum
CultuurMoustérien
Foto's
ingang van de grot
Portaal    Archeologie

Beschrijving

De grot ligt zo'n 28 meter boven de rechteroever van de Anoej, bij het dorp Tsjornyj Anoej. Haar grondoppervlak is circa 270 m². Naast een centrale ruimte van 9 bij 11 meter, zijn er verschillende zijgalerijen.[1]

De naam van de grot is afkomstig van een kluizenaar, Dionisi, die zich er in de 18e eeuw had teruggetrokken. In de taal van de inheemse Altaj is ze gekend als Ajoe-Tasj (Berenrots).[2]

Vondsten

In de jaren 70 ontdekten Sovjetgeleerden archeologische overblijfselen in de grot.[2] Tot nog toe zijn 22 strata blootgelegd, met vondsten die de hele periode bestrijken vanaf Dionisi tot ongeveer 125.000 jaar geleden.[1] Het dateren van de lagen gebeurde grotendeels aan de hand van de thermoluminescentie van de sedimenten, maar ook door C14-datering van houtskoolresten.[1] De lage temperatuur in de grot (jaargemiddelde rond het vriespunt) heeft sterk bijgedragen aan de bewaring van het oude DNA.[3]

In de sedimenten zijn resten aangetroffen van tientallen diersoorten, waaronder de holenleeuw.[4][5] Ze bevatten ook pollen die paleoklimatologisch onderzoek toelaten.

Een nieuwe mensensoort

Wetenschappers van het Instituut voor Archaeologie en Ethnologie van Novosibirsk hebben tussen de artifacten die zo'n 30.000 tot 48.000 jaar geleden zijn achtergelaten (strata 9-11), de tand van een jongvolwassene aangetroffen (2000) en het vingerkootje van een pubermeisje (2008). Bestudering van het mitochondriale DNA van deze Vrouw X door Svante Pääbo en collega's van het Max Planck Instituut voor Evolutionaire Anthropologie in Leipzig, bracht een structuur aan het licht die afweek van gekende menselijke patronen en toegeschreven werd aan een tot dan toe onbekende, uitgestorven mensensoort. Ze werd genoemd naar de grot waar ze was ontdekt: de denisovamens.[6]

Een doorboorde armband

Onder de aangetroffen voorwerpen zijn er gereedschappen in de stijl van het Moustérien en de Levallois, typisch voor neanderthalers. Voorts ook decoratieve voorwerpen en sieraden uit been, mammoetivoor, dierentanden en struisvogelei, waaronder hangers en een grote ring uit wit marmer. De meest spectaculaire vondst gebeurde in 2007: twee fragmenten van een stenen armband uit chloriet, een donkergroen materiaal dat kundig gepolijst was en doorboord.[7] Zeer verrassend was dat het sieraad werd aangetroffen in laag 11, met een koolstofdatering van ca. 48.650 BP.[8] Nooit eerder zijn zulke oude voorwerpen aangetroffen waarop dergelijke geavanceerde technieken waren toegepast. Dit doet de vraag rijzen of de armband jonger kan zijn en begraven werd in een oudere laag dan waaruit hij dateert. De onderzoekers achten dit onwaarschijnlijk omdat analyse van de zuurstofisotopen uit de bodem rond het voorwerp een datering heeft opgeleverd die consistent was met deze van het betrokken stratum.[9]

Museum

Vele vondsten uit de grot, waaronder de armband, zijn overgebracht naar het Museum van de Geschiedenis en Cultuur van de Volkeren van Siberië en het Verre Oosten in Novosibirsk.

Zie de categorie Denisovagrot van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.