DW B (tijdschrift)

Aankondiging van de eerste aflevering van De Dietsche Warande in het katholieke dagblad De Tijd, 15 januari 1855.

In 1855 werd het eerste nummer van De Dietsche Warande. Tijdschrift voor Nederlandsche oudheden, en nieuwere kunst & letteren door Joseph Alberdingk Thijm in Amsterdam uitgegeven. In het bijzonder de gotische bouwkunst, mondelinge volksoverleveringen en onuitgegeven of zeldzame dicht- en prozastukken uit de Middelnederlandse en Nederlandse literatuur krijgen de aandacht van Thijm. De eerste jaargangen van De Dietsche Warande hebben niet het succes dat Thijm met zijn periodiek nastreeft. Het doelpubliek, de Nederlandse katholieken, laten het afweten. Dat komt onder meer door de concurrentie van het meer traditionele katholieke blad Onze Wachter. Verder luidt de kritiek op De Dietsche Warande: te artistiek, te specifiek en te weinig actueel. Eind 1886 draagt Thijm het bestuur over aan zijn broer Paul Alberdingk Thijm. Voortaan werd het tijdschrift in Gent uitgegeven, dat betekent de start van de zogenaamde Vlaamse periode van De Dietsche Warande.[1]

In 1885 wordt in Gent bij dezelfde drukker op initiatief van het Davidsfonds een katholiek tijdschrift opgericht: Het Belfort. Tijdschrift toegewijd aan Letteren, Wetenschap en Kunst. De aandacht van Het Belfort gaat vooral uit naar geschiedenis, het volksleven en dialectologie. Het Belfort is, althans in de beginfase, minder op het Nederlandse taalgebied in zijn geheel gericht dan De Dietsche Warande.[1]

De eerste jaargang (1887) van de nieuwe Dietsche Warande. Tijdschrift voor Kunst en Zedegeschiedenis werd zowel in Gent als in Den Haag uitgegeven, om het algemeen Nederlandse karakter te blijven beklemtonen. Meer nog dan in het verleden wil het tijdschrift een breed gebied bestrijken.Toch slaat ook de vernieuwde Dietsche Warande niet aan. In een poging om het abonneebestand op te voeren, allieert het tijdschrift succesvol met De Wetenschappelijke Nederlander in 1891.[1]

Tegen de achtergrond van de strijd tussen katholieken en vrijzinnigen bundelen, even voor de eeuwwisseling, een aantal katholieke flaminganten hun krachten om meer invloed te krijgen op het sociale en culturele leven. Marie-Elisabeth Belpaire richt ‘Eigen Leven’ op. In het handvest staat te lezen: "De Gilde zal in een of meer der bestaande tijdschriften vasten voet zien te krijgen, de ware grondstelsels der gezonde critiek ophouden. Mettertijd ware misschien een tijdschrift te stichten of een gansch meester te worden". Daaropvolgend starten onderhandelingen, eerst met Het Belfort in Gent, daarna met Dietsche Warande in Leuven, waar Lodewijk Scharpé en Emiel Vliebergh hun collega Paul Alberdingk Thijm weten te overhalen. Eind 1899 versmelten beide tijdschriften onder de naam Dietsche Warande en Belfort’'.[1]

In de twintigste eeuw wordt Dietsche Warande en Belfort omgedoopt tot DW B (1972). Een rode draad in de geschiedenis van het tijdschrift bleef de nauwe band met de plastische kunsten. Onder leiding van Hugo Bousset werden in 1993 enkele bepalende vernieuwingen doorgevoerd.[2] Zowel de kernredactie als de redactieraad werden uitgebreid met jonge auteurs, Patricia De Martelaere en Peter Verhelst bijvoorbeeld, en ook buitenlandse schrijvers krijgen een forum. Illustraties zijn niet meer louter decoratief, maar vertellen zelf een verhaal. Ook worden de nummers voortaan opgebouwd rond een thema.

Waar aanvankelijk traditie het haalde op vernieuwing, krijgt het intermediaal experiment nu zijn kansen. Zo is het laatste nummer van 2014 het resultaat van een samenwerking tussen auteurs en architecten, die 50 fictieve gebouwen uit de wereldliteratuur vormgeven in woord en beeld. Het laatste nummer van 2015 is het resultaat van samenwerking tussen auteurs en beeldend kunstenares Anne-Mie Van Kerckhoven.