Chorzów

Chorzów (uitspraak: [ˈxɔʐuf]?, ong. chozjoef) (Duits: Königshütte, vroeger Pools: Huta Krolewska) is een stad in Polen. De stad heeft een totale oppervlakte van 33,6 km2 en telde 115.241 inwoners in 2005. Chorzów vormt een conurbatie met Katowice en maakt deel uit van de grootste agglomeratie van Polen. Bestuurlijk gezien is Chorzów onderdeel van het zelfstandige stadsdistrict Chorzów in de Poolse provincie Silezië.

Chorzów
Stad in Polen

Situering
WoiwodschapSilezië
Districtstadsdistrict
Coördinaten50° 18′ NB, 18° 57′ OL
Algemeen
Oppervlakte33,6 km²
Inwoners (2005)115.241
(3430 inw./km²)
Overig
Identificatiecode24630
Websitewww.chorzow.eu
Foto's
Het stadhuis van Chorzów
Portaal    Polen

Geschiedenis

De naam Chorzów is reeds terug te vinden in documenten uit 1257. In de tijd dat Silezië en dus ook Chorzów onder het koninkrijk Pruisen hoorden was het een dorp in de gemeente Königshutte O.S. (O.S. = Oberschlesien, Opper-Silezië). Deze stad had zich rondom de moderne mijnbouw in korte tijd ontwikkeld en was door immigratie uit de wijde omgeving sterk gegroeid. In 1870 woonden er 20.000 mensen, in 1910 70.000 en in 1939 110.000. Bij de onafhankelijkheid van Polen en de kwestieuze grensbepaling van deze nieuw staat werd in Silezië een referendum gehouden, waarbij de bevolking zich voor aansluiting bij Polen kon uitspreken. Ondanks dat in 1921 in de gemeente Königshutte 74,5 % voor Duitsland stemde, ging dit gebied in 1922 naar Polen. De Poolse naam Królewska Huta werd in 1934 vervangen door Chorzów, nadat deze gemeente bij de stad was gevoegd en voortaan de stadswijk Chorzów Stary heette.Tot 1945 bleef de meerderheid van de bevolking Duits en was het openbare leven verdeeld in Duitse en Poolse culturele instellingen, scholen en sportverenigingen. In 1939 werd Opper-Silezië door Duitsland geannexeerd. Het gebruik van Pools werd in het openbaar verboden en gestraft. De Joodse inwoners gedeporteerd naar het nabijgelegen Auschwitz. Na de Tweede Wereldoorlog werd zoals in de rest van Polen de Duitse bevolking en daarmee de meerderheid van de bevolking grotendeels verdreven, zie verdreven. Nu werd het gebruik van de Duitse taal voor de vele achtergebleven tweetaligen strafbaar en verboden. Deze zogenaamde autochtonen spraken naast Duits een Pools-Duitse mengtaal die met het onderwijs disciplinair werd bestreden. De plaats van de verdreven bevolking werden ingenomen door op hun beurt uit de Sovjet-russische annexatiegebieden verdreven Polen. Zie voor de minderheid van Sileziërs die zich als Duitsers identificeren: Duitse minderheid in Polen.

Chorzów ligt een gebied van mijnbouw en zware industrie en heeft al jaren te kampen met een forse milieuvervuiling. Na de val van het communisme eind jaren tachtig werd Chorzów bovendien met hoge werkloosheidscijfers geconfronteerd.

Op 28 januari 2006 stortte een dak in van een evenementenhal aan de grens met Katowice, waarin een grote duivenbeurs werd gehouden. Er vielen zeker 67 doden, waaronder een Belg en een Nederlander. De beurs trekt jaarlijks 50.000 mensen, onder wie ook standhouders uit België en Nederland.

Sport

Ruch Chorzów was een van de meest succesvolle voetbalclubs van Polen en werd 14 keer landskampioen. De club is tegenwoordig minder succesvol, maar speelt nog regelmatig op het hoogste niveau in de Ekstraklasa.

Partnersteden

Bekende inwoners van Chorzow

Geboren
  • Theodor Erdmann Kalide (1801–1863), kunstenaar in de ijzergiettechniek voor onder meer monumenten voor de Pruisische koningen
  • Friedrich Weißler (1891–1937), als kind gedoopte Jood, jurist en lid van de Bekennende Kirche, vermoord in KZ Ravensbrück
  • August Froehlich (1891–1942), katholiek priester, verzette zich tegen de nazistische voorschriften voor de eredienst, werd in concentratiekampen opgesloten en stierf in KZ Dachau
  • Erwin Respondek (1894–1971), deelnemer aan de Duitse ondergrondse en spion voor Amerika, op grond waarvan hij, na gevangenname, in 1941 uitgewisseld werd
  • Max Grünewald (1899–1992), rabbijn, vluchtte in 1938 naar Israël en vervolgens naar Amerika, mede-oprichter Leo Baeck Instituut
  • Rudolf Albrecht (1902–1971), staatssecretaris voor handel in de DDR
  • Kurt Alder (1902-1958), scheikundige Nobelprijswinnaar (1950)
  • Oswald Kaduk (1906–1997), SS-Unterscharführer in Auschwitz, veroordeeld in de Sovjet-Unie en in West-Duitsland maar na 25 jaar vrijgelaten
  • Franz Waxman (1906–1967), geboren als Wachsmann, vluchtte als Jood in 1934 naar Amerika, was componist van filmmuziek en werd meervoudig Oscar-winnaar
  • Paul Szczurek (1908–1948), werkzaam als bewaker in Auschwitz, na veroordeling in Polen geëxecuteerd
  • Oskar Seidlin (1911–1984), geboren als Koplowitz, week als Jood in 1933 uit naar Zwitserland en ging van daar in 1938 naar Amerika waar hij hoogleraar Germanistiek werd
  • Henryk Alszer (1918-1959), voetballer
  • Tino Schwierzina (1927–2003), burgemeester van Oost-Berlijn
  • Theodor Kotulla (1928–2001), regisseur van onder meer een documantairefilm over Auschwitz
  • Hans Kolo (* 1937), parlementslid voor de SPD in Beieren
  • Edward Bogusławski (1940–2003), componist und muziekpedagoog in onder meer Warschau
  • Walter Mixa (* 1941), bisschop van Augsburg
  • Jerzy Wilim (1941-2014), voetballer
  • Jerzy Wilim (1941-2014), voetballer
  • Hanna Schygulla (* 1943), toneelspeelster en filmactrise in West-Duitsland
  • Dariusz Gęsior (1969), voetballer
  • Monika Hojnisz (1991), biatlete
Zie de categorie Chorzów van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.