Bordspel
Een bordspel is een spel dat op een tevoren gemarkeerd oppervlak wordt gespeeld. Dit spelbord is het belangrijkste verschil met andere gezelschapsspellen. Naast het bord wordt gebruikgemaakt van stukken, stenen of fiches. Sommige bordspelen zijn pure kansspelen (er wordt dan bijvoorbeeld met een dobbelsteen gerold). Andere zijn strategisch, zoals schaken. Een combinatie van strategie en kans komt ook veel voor.
Geschiedenis
De vroegste bordspelen zijn al 5500 jaar oud, aangetroffen in graven van het pre-dynastieke Egypte. Het oudste bordspel waarvan het bestaan bekend is, Senet, is onder meer afgebeeld op een fresco gevonden in het graf van Merknera (3300–2700 voor onze jaartelling). Ook speelde men in Egypte een spel genaamd Mehen.
In Sjar-i-sukhte (شهر سوخته, de verbrande stad) in Iran zijn de eerste dobbelstenen gevonden. Ook trof men hier een backgammon-spel aan, daterend van 3000 voor onze jaartelling.
In Knossos zijn schilderingen met bordspelen gevonden daterend van ongeveer 1500 voor onze jaartelling.
Op de lijst van spellen waarvan wordt gezegd dat Gautama Boeddha gezegd zou hebben dat hij die niet zou spelen (500 à 600 voor onze jaartelling) komen ook enkele bordspelen voor.
Een van de eerste geschreven verwijzingen naar Go zijn van Confucius, circa 400–500 jaar voor onze jaartelling. 200 jaar later duikt in China ook backgammon op, wat we al eerder in Iran zagen.
Schaken is ongeveer in de zesde eeuw van onze jaartelling ontstaan in India, uit het spel Chaturanga. Het werd in de late middeleeuwen naar Europa gebracht, maar werd al veel eerder via Perzië over de gehele Islamitische wereld verspreid.
Veel bekende bordspelen die vandaag de dag gespeeld worden dateren uit de twintigste eeuw. Het bordspel Monopoly bereikte ongeveer in 1930 de vorm zoals wij het nu spelen. Zeeslag dateert van 1931. Scrabble, een spel waar met letterstenen woorden moeten worden gevormd op het bord, komt uit 1938. In 1957 verschijnt Risk, een bordspel voor meerdere spelers waar landen moeten worden veroverd. In de jaren tachtig van de twintigste eeuw zien we de eerste designer games verschijnen, waarvan Carcassonne en Kolonisten van Catan bekende voorbeelden zijn.
Klassieke bordspellen
Klassieke bordspellen zijn voor het grootste deel nulsomspellen met volledige informatie volgens de speltheorie.
Voorbeelden: Alquerque - Arimaa - Bagh Chal - Chaturanga - Checkers - Chinees schaken - Backgammon - Dammen - Fanorona - Ganzenbord - Go - Halma - Hex - Hnefatafl - Mankala - Molenspel - Pente - Reversi (Othello) - Schaken - Shogi - Ur
Designer bordspelen
Designer games zijn een nieuw soort strategische bordspelen voor volwassenen en kinderen. Deze worden ook wel German games of Euro Games genoemd.
Voorbeelden van designer games zijn: Abalone - Amon-Ra - Babel - Carcassonne - Caylus - De Grote Dalmuti - El Grande- Eufraat & Tigris - Gipf - Goa - Kolonisten van Catan - La Città - Louis XIV - Nautilus - Notre Dame - Pentago - Puerto Rico - Robo Rally - Tikal - Ticket to Ride - Torres - Union Pacific - Yinsh
Coöperatieve bordspelen
Coöperatieve bordspelen zijn gezelschapsspellen waarbij spelers mét in plaats van tegen elkaar spelen (zoals bij gangbare competitieve spellen), om een gemeenschappelijk doel te bereiken. De "tegenstander" is hierbij het spel zelf.
Voorbeelden van coöperatieve bordspellen zijn: Arkham Horror - Boomgaard - Legenden van Andor - Lord of the Rings - Pandemie - Tridio C
Per post of e-mail
Sommige bordspellen kunnen ook per post of e-mail gespeeld worden.
Lijst van bordspelen
Hier volgt een lijst van bordspellen met een Wikipedia-artikel. Voor een uitgebreidere lijst met ook kaartspellen en andere spellen zonder spelbord, zie lijst van gezelschapsspellen.