Boek der Liederen

Pagina uit het Boek der Liederen. De tekst is door Keizer Qianlong (1735-1796) persoonlijk gekalligrafeerd (Nationaal Paleismuseum, Taipei, Taiwan)

Volgens de traditie is het materiaal voor de Shijing bijeengebracht door ambtenaren. Zij moesten in opdracht van het Zhou-hof uit alle delen van het rijk liederen verzamelen die door het volk werden gezongen. Volgens de Shiji zou Confucius uit de meer dan 3000 liederen er 305 hebben uitgekozen. Die werden geplaatst in de Shijing. Of Confucius daadwerkelijk de Shijing heeft samengesteld is twijfelachtig. Wel hebben Confucius en zijn directe volgelingen regelmatig uit de Shijing geciteerd. Nu wordt aangenomen dat de Shijing reeds in de 6e eeuw v.Chr. bestond, vermoedelijk onder de naam Driehonderd gedichten (詩三百, Shi sanbai).

De Shijing werd verboden onder de Qin. Drie geleerden hebben daarop het werk uit het hoofd geleerd, waardoor er aan het begin van de Han-tijd drie versies bestonden. Zij waren afkomstig van Shen Pei (申培) uit Lu 魯, Yuan Gu (轅固) uit Qi 齊 en Han Ying (韓嬰) uit Han. Deze versies staan bekend als het Commentaar van de drie scholen (San Jia Shi, 三家诗) en behoorden mogelijk tot de nieuwe tekst (jinwen). Deze versies zijn verloren geraakt, de versie uit Lu als laatste, rond 300 na Chr. Er bestaat nog wel een commentaar op de versie uit Han, de Hanshi waizhuan (韓詩外傳, letterlijk: Commentaar van buitenaf op de Han liederen), die anekdotes over morele kwesties bevat. De enige bewaard gebleven versie en daarmee de basis voor het huidige werk is gebaseerd op een manuscript afkomstig uit de verzameling van Mao Heng (毛亨). Dit werd eind 2e eeuw v.chr. overhandigd aan prins Xian van Hejian (河間獻王), vader van de latere keizer Wudi. Het werk werd van een toelichting voorzien door Mao Heng en zijn zoon Mao Chang (毛萇). De Shijing wordt daarom ook wel Maoshi genoemd. Zij behoorde mogelijk tot de oude tekst (guwen).

De Maoshi werd rond het begin van onze jaartelling de officiële versie van de Shijing. Zheng Xuan (鄭玄 127-200) voorzag het werk van een belangrijk, confucianistisch commentaar. Keizer Taizong (627-649) wenste de 'juiste betekenis van de Vijf Klassieken' (Wujing zhengyi, 五經正義) vast te stellen en gaf Kong Yingda (孔穎達 574-648) opdracht tot het schrijven van een commentaar op de Maoshi. Dat werd maoshi zhengyi (毛詩正義, de juiste betekenis van de Maoshi) en werd toen beschouwd als de standaardversie.

Rond 1177 voltooide Zhu Xi zijn Shiji zhuan (詩集傳, het Boek der Liederen voorzien van commentaar). Zijn uitleg was gedurende de hierop volgende zeshonderd jaar de meest gezaghebbende. Volgens hem bevatte de Shijing ook erotische gedichten. Het waren weliswaar 'verdorven gedichten' (yinshi, 淫詩), maar zij waren door Confucius toegevoegd om te laten zien hoe men zich niet moest gedragen. Hij verwierp daarmee de moralistische uitleg die zijn voorgangers aan de erotische gedichten hadden gegeven.

De 305 liederen zijn verdeeld in 4 categorieën: volkswijzen van de staten, kleine lof- en klaagzangen, grote lof- en klaagzangen en hymnen

• (nl) Sji Tsjing. Het klassieke Boek der oden, Deventer (Kluwer) 1969, 2e druk Deventer (Ankh-Hermes) 1976, ISBN 90-202-4770-0. Direct vertaald uit het Chinees door Johan Wilhelm Schotman.
• Integrale Chinese tekst (Chinese Text Project) met Engelse vertaling

Bronnen die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Tekst in het Chinees op Wikisource.