Anil Ramdas
Anil Jaiprakash Sadaphal Ramdas (Paramaribo, 16 februari 1958 – Loenen aan de Vecht, 16 februari 2012) was een Surinaams-Nederlands schrijver, journalist en programmamaker.
Anil Ramdas
| ||||
 | ||||
| Achtergrondinformatie | ||||
| Geboren | 16 februari 1958 | |||
| Geboorteplaats | Paramaribo | |||
| Overleden | 16 februari 2012 | |||
| Overlijdensplaats | Loenen aan de Vecht | |||
| Beroep | Journalist, schrijver, programmamaker | |||
| ||||
Biografie
Ramdas' vader was onderwijzer, zijn moeder radiomaakster Kamla Sukul. Hij groeide op in een hindoestaanse gemeenschap in Nickerie en in de hoofdstad Paramaribo. In 1977 vertrok hij naar Amsterdam om sociale geografie te studeren. Tijdens zijn studie verbleef hij onder andere in Bombay en op Curaçao. Hij verrichtte oral history-onderzoek over de invloed van de katholieke Kerk en het bedrijfsleven (Shell) op de man-vrouwverhoudingen op Curaçao. In 1986 studeerde hij cum laude af op een theoretische scriptie over de manier waarop mensen heersende ideologieën verwerken in hun levensverhalen.
Promotieonderzoek
Vervolgens deed Ramdas onderzoek voor de Universiteit van Amsterdam naar de wijze waarop vluchtverhalen van asielzoekers door de vreemdelingendiensten worden geconstrueerd. De publicatie van zijn eerste bevindingen in 1987 in een onderzoeksrapport van Amnesty International leidde tot een kort geding, aangespannen door het Ministerie van Justitie, dat zich op het standpunt stelde dat de door hem verzamelde gegevens een vertrouwelijk karakter droegen. Het ministerie verloor de zaak, waarna het in hoger beroep eiste dat in het aanstaande proefschrift sprake moest zijn van ‘absolute anonimisering’, waarbij geen van de vijfhonderd vluchtverhalen van asielzoekers mocht kunnen worden herleid tot de dertien vreemdelingenrechters (leden van de toenmalige Commissie Vreemdelingen). Deze eis werd door het gerechtshof ingewilligd, waarna Ramdas zijn promotieonderzoek vroegtijdig staakte.
Journalistieke carrière
In 1989 werd hij redacteur van De Groene Amsterdammer en in 1990 en 1991 was hij samen met Stephan Sanders verantwoordelijk voor de tweewekelijkse essay-bijlage, die tot doel had een voor Nederland nieuwe vorm van essayistiek te ontwikkelen, waarin de persoonlijke, de journalistieke en de wetenschappelijke observatie met elkaar werden verbonden.
In 1992 werd Ramdas columnist, essayist en reisverslaggever van NRC Handelsblad. In hetzelfde jaar was hij te gast in het VPRO-televisieprogramma Zomergasten, waarin de journalistieke en essayistische methode werd toegelicht aan de hand van film- en documentairebeelden. In 1993 en 1994 presenteerde hij voor de VPRO In Mijn Vaders Huis, een serie interviews met denkers als Stuart Hall, Kwame Anthony Appiah, Arjun Appadurai, Nawal el Saadawi, Frits Staal, Benedict Anderson, Edward Said e.a. Deze interviews over de botsing van culturen en de rol van de wetenschap en de media daarin werden in twee delen uitgegeven.
Van 1995 tot en met 1997 maakte Ramdas het wekelijkse VPRO-radioprogramma Zilte Stranden, waarin wereldreizigers een uur lang werden geïnterviewd. Van 1998 tot en met 2000 presenteerde hij het NPS-radioprogramma Weldenkende Mensen, gesprekken met (ervarings)deskundigen over actuele kwesties. In 1995 maakte hij voor de VPRO samen met filmer Fred van Dijk een vierdelige documentaire over Suriname, onder de titel Wel de snack maar niet de saus. Een jaar later produceerde hij, ook met Van Dijk, een driedelige documentaire over de 'ontdekking' van Afrika, onder de titel Vraag het aan de maan. Van 1997 tot en met 2000 presenteerde hij samen met Stephan Sanders voor de VPRO het media-programma Het Blauwe Licht, waarin 'close reading' van televisieprogramma’s en nieuwsfoto's werd beoefend. In 2005 maakte hij (samen met Peter van Ingen) voor de VPRO de thema-avond De grote avond van de beschaving.
Van 2000 tot en met 2003 was Ramdas buitenlandcorrespondent voor NRC Handelsblad in India. In 2003 werd hij directeur van het debatcentrum De Balie in Amsterdam. Eind 2005 stopte Ramdas bij De Balie, nadat het debatcentrum tijdens zijn directeurschap in de financiële problemen was geraakt. In 2007 vestigde hij zich een jaar lang in Suriname en schreef op grond daarvan Paramaribo: de vrolijkste stad in de jungle (2009) waarin hij op kritische wijze zijn geboorteland beschouwt.
Voor NRC Handelsblad was hij, samen met Maarten Huygen, de De Reizende Commentator van de krant. Verder was Ramdas gastcolumnist van De Groene Amsterdammer en schreef hij een maandelijks essay voor het 'Vlaams-Nederlands huis - de Buren'.
Van september 2010 tot begin 2012 presenteerde hij het opinieprogramma Z.O.Z. dat voor de VPRO werd geproduceerd door het mediabedrijf MTNL. Op 15 februari 2012, een dag voor zijn dood, nam hij zijn laatste aflevering van dit programma op.[1]
Schrijverschap
In 2011 verscheen zijn debuutroman Badal, over een hindoestaans-Surinaamse Nederlander, voorheen succesvol journalist en essayist, zijn carrière en huwelijk zijn voorbij, hij trekt zich terug en herbeleeft zijn verleden. In een interview, met Elsbeth Etty op 29 juli 2011, zegt Ramdas dat Badal naar zijn eigen beeld is geschapen: "Ik volg in de roman de Wikipedia-gegevens van Anil Ramdas, ik gebruik veel van zijn reizen en indrukken, maar ik heb ze verdraaid of uitvergroot ".[2]
Overlijden
Ramdas overleed op zijn 54e verjaardag. Zijn familie verklaarde dat het om een “zelfverkozen dood” ging[3].
Werken
- 1984 - Leven om te werken, werken om te leven opstellen ter voorbereiding van het onderzoek te Curaçao (zonder publicatie)
- 1985 - De factor arbeid op Curaçao: een analyse in histories perspectief in: Brasia vol. 6 nr. 5
- 1987 - De dans en de dansers: biografiese vertellingen uit Curaçao over voorstellingen van man-vrouw verhoudingen
- 1987 - Goden en marionetten. Een verkenning van ideologie, discours, subjectiviteit afstudeerscriptie (zonder publicatie)
- 1987 - Zekerheid en eenzaamheid in het huishouden; Mannen en vrouwen in de productie en de consumptie onderzoeksverslag (zonder publicatie)
- 1988 - De strijd van de dansers, biografische vertellingen uit Curaçao uitgeverij SUA (verkorte versie herdrukt door Rainbow Pocketboeken / Maarten Muntinga BV, 1994)
- 1988 - Laclau/Mouffe en de Marxisten: een verhouding van liefde en haat. s.n. (geschreven voor het tijdschrift Krisis, zomer 1988)
- 1992 - De papegaai, de stier en de klimmende bougainvillea, essays, De Bezige Bij. Vijfde druk 2000
- 1992 - Tussen de regels: vluchtelingen en detentie met Thomas Spijkerboer, in: NJCM-bulletin; vol. 17, afl. 1, pag. 15-34
- 1993 - In Mijn Vaders Huis, deel 1 Mets
- 1994 - In Mijn Vaders Huis, deel 2 Mets
- 1994 - Het besluit van Mai novelle, De Bezige Bij.
- 1995 - Een Surinaamse Ballade:’wel de snack maar niet de saus’, verslagen en foto’s (van Fred van Dijk) van reizen naar Suriname, De Bezige Bij
- 1996 - De beroepsherinneraar en andere verhalen, essays en verhalen, De Bezige Bij
- 1996 - De kracht van cultuur: onze creatieve verscheidenheid; Commentaren bij het Rapport van de Wereldcommissie voor Cultuur en Ontwikkeling (met anderen) Koninklijk Instituut voor de Tropen
- 2000 - Het geheugen van de stad levensverhalen van migrantenfamilies, in opdracht van Wereldmuseum Rotterdam, uitgeverij Balans
- 2004 - Zonder liefde valt best te leven, correspondentie uit India opstellen over de rol van de journalist in vreemde culturen, De Bezige Bij
- 2005 - Culturele diversiteit en de media, Katholiek Instituut voor Massamedia (KIM), 2005
- 2008 - Weg uit Babylon, verhalen en essays over culturele miscommunicatie, samengesteld door Rachida Azough en Anil Ramdas, uitgeverij Augustus, 2008
- 2009 - Paramaribo: de vrolijkste stad in de jungle De Bezige Bij. Vijfde druk 2010
- 2011 - Badal De Bezige Bij[4]
Lezingen
- 1992 - Van Lier lezing: Heimwee: bron van weemoed of inspiratie, De Balie
- 1993 - Den Uyl-lezing: Ethiek als Vitaal Belang: de mislukte relatie van Nederland met Suriname, De Bezige Bij
- 1997 - Socrateslezing: De Nerveuze Samenleving, een beschouwing over multiculturalisme, Rekenschap, tijdschrift voor wetenschap en cultuur
- 1997 - Van der Leeuw lezing, coreferent van Ben Okri, De Volkskrant
- 1998 - Abel Herzberglezing: Een schijn van waardigheid: de verzonnen levens van migranten, De Rode Hoed
- 2005 - Ien Dales Lezing: Gevestigden en Buitenstaanders: Norbert Elias en de "toon" van het debat, NRC Handelsblad
- 2006 - KIM-essay: Lezer is klant noch koning: de paniek in de krantenwereld, Tilburg, Enschede, Nijmegen.
- 2007 - Gerard Reteig Lezing: Over Lassie en Surinaamse straathonden: de dubbele loyaliteit van allochtone schrijvers, MTNL
- 2009 - Seva Lezing: Tussen schuldgevoel en verantwoordelijkheid: de giften van migranten aan herkomstlanden.
CV
- 1970-1976: Lyceum Paramaribo, vwo
- 1977-1986: Sociale geografie, Vrije Universiteit, Universiteit van Amsterdam
- 1986-1987: Onderzoeker Universiteit van Amsterdam
- 1987-1993: Redacteur De Groene Amsterdammer
- 1991: Essayist en columnist NRC Handelsblad
- 1996-1998: Bestuurslid Prins Clausfonds
- 1997-1999: Lid Raad van Cultuur
- 1997-2000: Presentator Het blauwe licht, VPRO
- 2000-2003: Correspondent New Delhi NRC Handelsblad
- 2003-2005: Directeur debatcentrum De Balie
- 2010-2012: Presentator discussieprogramma Z.O.Z., VPRO
Prijs
- 1997 – E. du Perronprijs voor zijn gehele oeuvre.
Anil Ramdas Essayprijs
De Anil Ramdas Essayprijs is ingesteld door De Groene Amsterdammer, debatcentrum De Balie, uitgeverij De Bezige Bij en nabestaanden en familie van Ramdas. Thema’s voor de prijsvraag zijn de kernbegrippen in zijn journalistieke werk, ‘identiteit’ en ‘beschaving’. De jury onder voorzitterschap van voorzitter Sheila Sitalsing bestaat uit Karin Amatmoekrim, Nurnaz Deniz, Sjoerd de Jong en Xandra Schutte. De prijs is 2500 euro groot.[5]
Zie ook
Noten
Externe link |
 |
Wikiquote heeft een of meer citaten van of over Anil Ramdas. |