Academies Beeldende Kunsten Maastricht

De Academie Beeldende Kunsten Maastricht (ABKM), is een cluster van de opleidingen Autonome Beeldende Kunst, Vormgeving, iArts en Docent Beeldende Kunst en Vormgeving. De academie is onderdeel van Zuyd Hogeschool en is gevestigd aan het Herdenkingsplein en de Brusselsestraat in de wijk Kommelkwartier, in een gebouwencomplex uit de jaren 60 en een daarmee verbonden uitbreiding van Wiel Arets uit begin jaren 90.

Academie Beeldende Kunsten Maastricht
Nieuwbouwvleugel van Arets aan het Herdenkingsplein
Algemeen
LocatieMaastricht, Nederland
Opgericht1959 (1926)
Typekunstacademie (hbo)
Algemeen directeurEdwin Jacobs
Lid vanZuyd Hogeschool
Websitehttp://www.zuyd.nl/abkm
Portaal    Onderwijs

Geschiedenis

Van Stadsteekenschool tot Middelbare Kunstnijverheidsschool
Modeltekenen, ca. 1935
Modeshow, 1956

De Academie Beeldende Kunsten Maastricht is een voortzetting van de Middelbare Kunstnijverheidsschool van Maastricht (1926-1959) en de Stadsacademie voor Toegepaste Kunsten (1959-1990), die op zijn beurt waren voortgekomen uit de Stadsteekenschool (1819-1867), de Burgeravondschool (1867-1921) en het Stadsteekeninstituut (1898-1926).[1] Deze waren achtereenvolgens gehuisvest in de voormalige Latijnse school (Achter de Comedie 1), de Augustijnenkerk, het Cellebroedersklooster en een schoolgebouw in de Herbenusstraat. De Stadsteekenschool was in de 19e eeuw een bescheiden instelling met maximaal 100 leerlingen, voornamelijk uit de hogere kringen. Het Stadsteekeninstituut begon in 1898 met 159 leerlingen en bood een meer praktisch gerichte opleiding. De Rotterdamse architect Jacobus van Gils was van 1898 tot 1902 de eerste directeur. In 1903 volgde Anton van de Sandt hem op.

In 1926 ging het Stadsteekeninstituut op in de Middelbare Kunstnijverheidsschool. Van 1926-'35 was Jos Postmes directeur; van 1935-'72 was dat de zeer markante Jef Scheffers. Twee bekende leraren uit die tijd waren de beeldhouwers Charles Vos en Albert Meertens. De kunstnijverheidsschool onderwees de studenten in vrijwel alle kunstdisciplines, van schilderen en grafiek tot glaskunst en theatervormgeving, het tekenen van reclameletters en zelfs kostuumtekenen. De docenten stonden in deze tijd iets meer open voor moderne, vooral Franse kunst (zoals Bonnard en Matisse), maar de opleiding bleef voornamelijk gericht op de praktijk van de Maastrichtse aardewerkindustrie (decoratie schilderen) en de uitvoering van kerkelijke kunstopdrachten (religieuze schilderingen, beeldhouwwerken en glas-in-loodramen). Voor de lessen glaskunst kon gebruik worden gemaakt van ruimtes van atelier en ovens van de lokale glasfabriek Astra.

Stadsacademie voor Toegepaste Kunsten

Van 1959 tot circa 1990 stond de school bekend onder de naam Stadsacademie voor Toegepaste Kunsten. Vanaf 1968 was het officieel een hbo-opleiding. In de jaren 70 verbreedde de academie het aantal studierichtingen met onder andere een mo-lerarenopleiding handvaardigheid en tehatex. In de jaren 80 bood het instituut vakopleidingen op het gebied van plastische vormgeving, keramische vormgeving, monumentale vormgeving, architectonische vormgeving, vormgeving in metaal- en kunststoffen, modevormgeving en publiciteitsvormgeving.[2]

De academie was tot 1962 gevestigd in enkele panden aan de Brusselsestraat, onder andere in het refugiehuis van het adellijk stift Sint-Gerlach (Brusselsestraat 77), het geboortehuis van Victor de Stuers. De voormalige Cellebroederskapel (ingang Brusselsestraat 66) deed dienst als atelierruimte. In 1962 werd een nieuw pand aan de Brusselsestraat 75 in gebruik genomen, dat deels werd gebouwd in de tuin van het refugiehuis van Sint-Gerlach. Dit pand werd omstreeks 1970 fors uitgebreid aan de achterkant (tegenwoordig Herdenkingsplein). In 1990 volgde een tweede uitbreiding met twee vleugels ontworpen door architect Wiel Arets.

  • Augustijnenkerk (Stadsteekenschool, 19e eeuw)
  • Cellebroederskapel (ateliers Kunstnijverheidsschool, 1954)
  • Poort Brusselsestraat (ateliers Stadsacademie, 1965)
  • Brusselsestraat 75 en 77 (Stadsacademie, 1970)

Academies Beeldende Kunsten Maastricht

Omstreeks 1990 ging de Stadsacademie op in de toenmalige Rijkshogeschool Maastricht en werd vanaf dat moment aangeduid als Academie voor Beeldende Kunsten.[3] Vanaf 2002 is de academie onderdeel van Zuyd Hogeschool. Vanaf 2018 is de kunstacademie samengevoegd met de Academie van Bouwkunst Maastricht en de nieuwe opleiding media- en technologische vormgeving. Het geheel wordt aangeduid als Academies Beeldende Kunsten Maastricht; de afzonderlijke afdelingen als Maastricht Academy of Fine Arts and Design (met twee opleidingen: Autonome Beeldende Kunst en Vormgeving|Design), Maastricht Academy of Media Design and Technology (met twee bacheloropleidingen: Communication & Multimedia Design en Vormgeving - Visuele Communicatie) en Maastricht Academy of Architecture (met een bacheloropleiding Architectuur- en interieurvormgeving en twee mastersopleidingen: Architecture en Interior Architecture). Daarnaast zijn er de opleidingen Docent Beeldende Kunst en Vormgeving, Master Scientific Illustration en Interdisciplinary Arts (iArts).[4]

Alumni

Tot de bekendere alumni behoren Jef Diederen (beeldend kunstenaar), Pieter Defesche (beeldend kunstenaar), Ger Lataster (beeldend kunstenaar), Piet Killaars (beeldhouwer), Appie Drielsma (beeldhouwer), Jef Wishaupt (beeldhouwer), Fons Bemelmans (beeldhouwer), Fons Haagmans (beeldend kunstenaar), Maurice Mentjens (vormgever, binnenhuisarchitect), Kim Zwarts (fotograaf), Sidi El Karchi (beeldend kunstenaar; winnaar Inspiratieprijs van het Prins Bernhard Cultuurfonds Limburg), Pedro Boese (schilder), Keetje Mans (beeldend kunstenaar; Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst, 2012), Hadassah Emmerich (schilder), Pola Brändle (collagekunstenaar), Vera Hilger (schilder), Les Deux Garçons (kunstenaarsduo), Michaël Kolenbrander (filmmaker; o.a. Clair de Lune, 2010) en Branko Popovic (modeontwerper; initiator Fashionclash). De ontwerper Ted Noten, door de Stichting Kunstweek verkozen tot kunstenaar van het jaar 2012, kreeg er een deel van zijn opleiding.

Huisvesting

Het hoofdgebouw aan het Herdenkingsplein bestaat uit een rechthoekig bouwvolume van tien traveeën breed en vier verdiepingen hoog. De brede ramen zorgen voor optimale lichttoetreding. Het gebouw uit 1969-70 werd in 1995 gepleisterd en zwart geschilderd op advies van Wiel Arets. Het deel van het gebouw aan de kant van de Brusselsestraat is sinds circa 2002 in gebruik door de Academie van Bouwkunst Maastricht, eveneens onderdeel van Zuyd Hogeschool.[5]

De nieuwbouw van Wiel Arets uit 1990-94 bestaat uit twee volumes die met een luchtbrug verbonden zijn. In het bouwblok naast het hoofdgebouw bevinden zich een auditorium, de bibliotheek en de kantine; in het zuidelijke blok, tegenover de Kruisherenkerk, bevinden zich ateliers. Het minimalistische bouwwerk heeft een betonskelet en is bekleed met glazen bouwstenen, die vooral 's avonds voor een transparant effect zorgen. Ook de vloer van de luchtbrug bestaat uit glazen stenen. Het ontwerp werd bekroond met diverse architectuurprijzen.[6][7]

  • Hoofdgebouw aan het Herdenkingsplein
  • Nieuwbouw vanaf de Kruisherengang
  • Loopbrug over oostelijke toegang Herdenkingsplein
  • Werkruimte in de zuidvleugel

Gipscollectie

De Maastrichtse academie is een van de weinige kunstopleidingen in Nederland die nog beschikken over een omvangrijke collectie gipsafgietsels van beelden, die vroeger bij het tekenonderwijs gebruikt werden.[8]

Bronnen en referenties
Zie de categorie Maastricht Academy of Fine Arts and Design van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.