rooien

Rooimachine (suikerbieten)

Externe video:Schorseneren rooien

Nederlands

Uitspraak

Geluid: rooien (hulp, bestand)
IPA: /'rojən/

Woordafbreking

rooi·en

Woordherkomst en -opbouw

In de betekenis van ‘ontwortelen’ voor het eerst aangetroffen in 976 [1]
> Middelnederlands: roden > Germaans *roϸon --«ontginnen»

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
rooien	rooide	gerooid
zwak -d	volledig

Werkwoord

rooien

overgankelijk van een oogst, bomen uit de grond halen

- Aardappels, schorseneren en wortelen worden vaak machinaal gerooid.
(verouderd) met een werpspies treffen, i.h.a doel treffen, slagen

- [G]ij moet regt in die sloot sturen, zult gij dat wel rooijen? Ik kan den paal niet rooijen. (1811) [2]

Uitdrukkingen en gezegden

[2]:
het kunnen rooien

zich kunnen redden, met name financieel

Hyponiemen

aardappelrooien, afrooien, raakrooien, rinkelrooien

Afgeleide begrippen

rooibijl, rooibos, rooier, rooiing, rooilat, rooilijn, rooimachine, rooimeester, rooipaal

Vertalingen

1. het uit de grond halen van een oogst

Oudnoords: rjóða
Spaans: arrancar ^(es)

Gangbaarheid

Het woord rooien staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd 'rooien' herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

"rooien" in: Sijs, N. van der Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen. 2e druk (2002) Veen, Amsterdam / Antwerpen; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
Nederduitsch taalkundig woordenboek. P. Weiland 1807-1811

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.