Zorba de Griek

Basil, een half-Britse, half-Griekse schrijver die is opgegroeid in Engeland, is op weg naar een landelijk dorpje in Kreta, waar hij op het landgoed van zijn vader een bruinkoolmijn wil openen. Dit omdat hij momenteel met een schrijversblok kampt. Hij loopt in een haven in Griekenland de boer en musicus Zorba tegen het lijf. Deze heeft volgens eigen zeggen ervaring met mijnbouw en overtuigt Basil om met hem mee te gaan.

In het dorp worden ze enthousiast ontvangen door de arme bevolking. Ze verblijven in een klein hotel gerund door een oude Franse dame genaamd Madame Hortense. Zorba begint een relatie met haar. In de dagen erop proberen Basil en Zorba de mijn te openen, maar het blijkt te gevaarlijk om er te werken. Zorba komt met het plan om in plaats van mijnbouw een houtzagerij te beginnen. Het enige bos in de omgeving is echter eigendom van het lokale klooster, dat een sterke machtspositie heeft in het dorp. Zorba weet de monniken aan zijn kant te krijgen door ze dronken te voeren. De twee mannen ontmoeten tevens "de weduwe"; een jonge vrouw die door de dorpelingen met de nek wordt aangekeken omdat ze niet opnieuw trouwt met een jongeman die hopeloos verliefd op haar is. Zorba denkt dat ze een oogje op Basil heeft, maar die moet daar aanvankelijk niks van weten.

Basil stuurt Zorba naar Chania om de materialen voor de houtzagerij te halen. Hij blijft echter langer weg dan verwacht en blijkt later een relatie aan te zijn gegaan met een danseres. Woedend over Zorba’s onverantwoordelijkheid, maakt Basil madame Hortense wijs dat Zorba met haar wil trouwen. Als Zorba eindelijk terugkeert, is hij vanzelfsprekend niet blij met Basils actie. Basil zelf geeft ondertussen zijn relatie met de weduwe toch een kans, maar hij wordt met haar betrapt en al snel weet het hele dorp van hun affaire. Als de jongeman dit ook hoort, pleegt hij zelfmoord. De dorpelingen houden de weduwe verantwoordelijk hiervoor en stenigen haar. Zorba probeert haar te redden, maar kan niet voorkomen dat de weduwe wordt vermoord.

Zorba probeert wanhopig zijn belofte aan Madame Hortense uit te stellen, maar ze blijft hem aan hun huwelijk herinneren. Uiteindelijk krijgt ze longontsteking en zal spoedig sterven. Omdat ze geen erfgenamen heeft, zal de staat haar bezittingen krijgen. De dorpelingen wachten in spanning haar overlijden af om haar bezittingen te kunnen plunderen. Zorba kan hen aanvankelijk tegenhouden, maar moet zich uiteindelijk gewonnen geven. Het hele hotel wordt kaalgeplukt.

Uiteindelijk slaagt Zorba erin om zijn complexe houtzagerij en transportsysteem om het hout van de heuvels naar de haven te dragen te voltooien. De openingsceremonie wordt bijgewoond door het hele dorp. De constructie blijkt echter ondeugdelijk en stort bij de derde boomstam al in. Voor Basil is dit de druppel, en hij besluit terug te gaan naar Engeland. Voor vertrek, leert Zorba hem nog de sirtaki te dansen om Basil zo wat op te vrolijken.

• Anthony Quinn - Alexis Zorba
• Alan Bates - Basil
• Irene Papas - Weduwe
• Lila Kedrova - Madame Hortense
• Sotiris Moustakas - Mimithos
• Anna Kyriakou - Soul
• Eleni Anousaki - Lola
• Yorgo Voyagis - Pavlo (als George Voyadjis)
• Takis Emmanuel - Manolakas
• Giorgos Fountas - Mavrandoni (als George Foundas)
• Pia Lindström - Peasant Girl (verwijderde scènes)
• George P. Cosmatos - Acne Faced Boy

De film won drie Oscars:

• Beste actrice in een bijrol: Lila Kedrova
• Beste Art Direction: Vassilis Fotopoulos
• Beste cinematografie: Walter Lassally

Verder werd de film voor nog vier andere oscars genomineerd:

• Beste film
• Beste regisseur (Michael Cacoyannis)
• Beste acteur (Anthony Quinn)
• Beste scenario

Andere gewonnen prijzen zijn:

• De Gouden plaat bij de David di Donatello Awards
• Een Golden Laurel
• De NBR Award voor beste acteur
• De NBR Award voor top 10 films.

• (en)  ‌Zorba the Greek in de Internet Movie Database
• (en)  Zorba the Greek op Rotten Tomatoes