Zacht verhemelte

Het zachte verhemelte onderscheidt zich van het ervoor gelegen deel, het harde verhemelte (palatum durum), doordat het geen bot bevat en in tegenstelling tot het harde verhemelte enigszins beweeglijk is.

Het zachte verhemelte bestaat voornamelijk uit weefsel en uit spiervezels omgeven door slijmvlies. Aan het uiteinde loopt het zachte verhemelte aan de linker- en rechterkant uit in de voorste en achterste gehemeltebogen en in het midden in een contractiel orgaantje, de huig. Dit overgangsgebied tussen mond- en keelholte wordt ook wel de isthmus faucium genoemd.

De musculus uvulae, de spier die ervoor zorgt dat de huig zich kan samentrekken, begint reeds in het zachte verhemelte. Andere spieren die in het zachte verhemelte zijn gelegen zijn de musculus constrictor pharyngis, de musculus tensor veli palatini en de musculus levator veli palatini.

Het aanraken van de huig en/of het zachte verhemelte veroorzaakt veelal braakneigingen.

Het zachte verhemelte speelt onder meer een belangrijke rol bij de spraakproductie. Velare klanken worden geproduceerd door de tong tegen het zachte verhemelte te duwen. De huig, die dankzij de spieren in het zachte verhemelte kan samentrekken, zorgt onder meer dat de orofarynx wordt afgesloten van de nasofarynx bij het doorslikken.

• Bij veel snurken kan het in een enkel geval nodig zijn om een deel van het zachte verhemelte en/of de huig chirurgisch weg te nemen. Deze ingrepen staan bekend als velofaryngoplastiek respectievelijk uvulopalatofaryngoplastiek.
• Bij een zeldzame afwijking genaamd palatale myoclonus worden de spieren in het zachte verhemelte voortdurend onwillekeurig samengetrokken.
• Door verlamde of zwakke spieren van het zacht verhemelte ontstaat een nasaal stemgeluid.