Wolfsmelk

Volgens Plinius de Oudere is de naam Euphorbia afgeleid van Euphorbos, een geneesheer van koning Juba II van Mauritanië. De Nederlandse naam wolfsmelk wijst op het melksap dat een belangrijk kenmerk van dit geslacht is. Het sap is vaak giftig, gevaarlijk voor huid en ogen, en de 'wolf' in de betekenis van 'duivel' werd gezien als de veroorzaker. De Engelse naam spurge geeft de reinigende (to purge - "louteren") werking aan van een aantal soorten, zoals kruisbladige wolfsmelk.

Naast het melksap is de bloeiwijze typerend voor het geslacht. De planten hebben schijnbloemen, cyathia genaamd (enkelvoud cyathium), die omgeven zijn door schutbladen (involucrum). Een cyathium bestaat uit een kopjesvormige bodem, gevormd door twee kelkbladen. Daarbinnen bevindt zich één vrouwelijke bloem, omringd door meerdere mannelijke bloemen die gereduceerd zijn tot één meeldraad. Een aantal honingklieren (gewoonlijk 4-5) omgeeft dit geheel. De vruchten zijn explosieve driekluizige kluisvruchten met één zaad per kluis.

Veel leden van het geslacht worden als sierplant gebruikt, zoals de kerstster of poinsettia. Sommige soorten worden als plaag gezien, bijvoorbeeld heksenmelk, die vanuit Europa geïntroduceerd is op de prairies van de Verenigde Staten. Ook worden actieve ingrediënten gebruikt voor medische doeleinden, zoals braak- en purgeermiddelen.

In 2017 registreerde het Belgische Antigifcentrum 20 gevallen van oog- of huidirritatie na contact met het sap van de wolfsmelk.[1]

In Nederland en België komen de volgende soorten voor:

• Amandelwolfsmelk (Euphorbia amygdaloides)
• Brede wolfsmelk (Euphorbia platyphyllos)
• Cipreswolfsmelk (Euphorbia cyparissias)
• Heksenmelk (Euphorbia esula)
• Kleine wolfsmelk (Euphorbia exigua)
• Kroontjeskruid (Euphorbia helioscopia)
• Kruisbladige wolfsmelk (Euphorbia lathyris)
• Kustwolfsmelk (Euphorbia portlandica)
• Moeraswolfsmelk (Euphorbia palustris)
• Stijve wolfsmelk (Euphorbia stricta)
• Tuinwolfsmelk (Euphorbia peplus)
• Zandwolfsmelk (Euphorbia seguieriana)
• Zeewolfsmelk (Euphorbia paralias)
• Zoete wolfsmelk (Euphorbia dulcis - enkel in België)

Enkele overige soorten:

• Kerstster (Euphorbia pulcherrima)
• Kleurige wolfsmelk (Euphorbia epithymoides)

Enkele soorten van het geslacht Euphorbia (Wolfsmelk)

... · E. abdelkuri · E. abyssinica · E. acanthothamnos · E. actinoclada · E. adenopoda · E. alcicornis · E. alfredii · E. alluaudii · E. ambarivatoensis · E. ambovombensis · E. amygdaloides (Amandelwolfsmelk) · E. analalavensis · E. ankaranae · E. ankarensis · E. ankazobensis · E. antso · E. aprica · E. arahaka · E. aureoviridiflora · E. banae · E. beharensis · E. bemarahaensis · E. benoistii · E. berorohae · E. biaculeata · E. boissieri · E. boiteaui · E. boivinii · E. bongolavensis · E. bosseri · E. brachyphylla · E. candelabrum · E. cap-saintemariensis · E. capmanambatoensis · E. capuronii · E. caput-aureum · E. cedrorum · E. cyparissias (Cipreswolfsmelk) · E. dulcis (Zoete wolfsmelk) · E. epithymoides (Kleurige wolfsmelk) · E. esula (Heksenmelk) · E. exigua (Kleine wolfsmelk) · E. helioscopia (Kroontjeskruid) · E. lathyris (Kruisbladige wolfsmelk) · E. leuconeura · E. palustris (Moeraswolfsmelk) · E. paralias (Zeewolfsmelk) · E. peplus (Tuinwolfsmelk) · E. platyphyllos (Brede wolfsmelk) · E. portlandica (Kustwolfsmelk) · E. pulcherrima (Kerstster) · E. seguieriana (Zandwolfsmelk) · E. stenoclada · E. stricta (Stijve wolfsmelk) · E. tirucalli · E. waringiae · ...

Geslachten van de familie Euphorbiaceae (Wolfsmelkfamilie)
... · Acalypha · Adriana · Alchornea · Aleurites · Cnidosculus · Croton · Dalechampia · Euphorbia (Wolfsmelk) · Hevea · Hieronyma · Hippomane · Homalanthus · Jatropha · Mabea · Macaranga · Mallotus · Manihot · Mercurialis (Bingelkruid) · Plukenetia · Ricinus · Tragia · ...