Westeinde (Den Haag)

In het begin van de 17de eeuw werd de grachtengordel om Den Haag aangelegd. Daarbinnen was bebouwing, aan de gracht stonden veel molens en buiten de grachten waren jachtgronden, landbouwgronden en stukken duin. Men moest, komend uit het Westeinde, een ophaalbrug over om de West Singelsgracht over te steken en Den Haag in te gaan. Op een boog van die brug stond het wapen van Den Haag. Net binnen de gracht stonden ter weerszijde van het Westeinde de Heertjensmolen en de Zuidmolen, die beiden koren vermaalden. De kade langs de West Singelsgracht heet tegenwoordig Bij de Westermolens. Aan het Westeinde lagen enkele inmiddels lang verdwenen kloosters, waaronder het middeleeuwse Sint-Barbaraconvent en het Agnietenklooster, waarin vanaf 1576 het Burgerweeshuis was gevestigd. Nog steeds bestaand is het Sint-Vincentius Stadsklooster, dat zich 'pas' honderdvijftig jaar geleden vestigde.

Aan het einde van het Westeinde staat het Haags Medisch Centrum (voorheen Westeinde Ziekenhuis). Het oude gebouw van de voorganger van het HMC, het Heilige Joannes de Deo Ziekenhuis, staat nog steeds aan het Westeinde, in gebruik als kantoorruimten. Aan het Westeinde tegenover het HMC, staat sinds de jaren tachting sociale woningbouw die tijdens de stadsvernieuwing werd gerealiseerd. Hier is het historische verloop van de rooilijnen en verkaveling losgelaten en de straat aanzienlijk verbreedt, waardoor de oorspronkelijke straat zich niet goed meer laat herkennen.

Aan het Westeinde staan een paar bijzondere panden.

• Het Spaansche Hof en de Teresia van Avilakerk. Het Spaansche Hof werd in 1469 gebouwd, aan de binnenplaats ligt de kerk, die in 1841 werd gebouwd. Het werd bewoond door Johan de Wit, en in de 20ste eeuw was het de residentie van de Spaanse en later Britse ambassadeur (1862 en 1981). Nadat een Britse ambassadeur er werd neergeschoten, werd de residentie verhuisd naar het Plein 1813 en werd de Spaansche Hof tot 1998 gebruikt door veilinghuis Glerum. Tegenwoordig is het een party-centrum.
• Tegenover het Spaansche hof is het voormalige Burger-weeshuis en Fundatie van Renswoude. Er wonen nu studenten in de panden van de Fundatie en in het Burgerweeshuis zijn nu koop appartementen gerealiseerd.
• Naast het Spaansche Hof was de wijnhandel en distilleerderij van de firma J Zondag. Het pand is uit 1835 en werd in 1915 verbouwd.
• Op nummer 65 was voorheen de School der Ned. Herv. Gemeente.
• Het Stadsklooster: ruim 150 jaar werken hier de Sint-Vincentiusvereniging ‘s-Gravenhage en de Broeders van Maastricht samen.
• Nouvelles Images is een van de oudste Nederlandse galeries voor hedendaagse kunst. Hij werd in 1960 opgericht.
• Westeinde 40/42. Hier zat sinds de zeventiende eeuw de Gemeentelijke Kredietbank, toen nog geheten Stadsbank van Lening. De panden, rijksmonumenten, stonden te boek als 18e-eeuws. Bij onderzoek in 2015 bleek echter dat er delen aanwezig zijn van het voormalige Sint Barbaraconvent, dat in 1480 op deze plek werd gebouwd. De aangetroffen kap en een moerbalk bleken te dateren op het jaar 1486. Daarmee behoren de panden tot de oudste in Den Haag.[1]

Galerij

• 
  Het Spaansche Hof
• 
  Wijnhandel J Zondag
• 
  School der Ned.-Herv. Gemeente
• 
  Westeinde 40

• 
  't Huis van Assendelf nu 't Hof van Spanje. ± 1730, Gerrit van Giessen
• 
  Burger-weeshuis en Fundatie van Renswoude
• 
  Burgerweeshuis, sinds 1576 gevestigd in het voormalige Agnietenklooster aan het Westeinde
• 
  Westeinde27-29

Lijst van rijksmonumenten in Den Haag/Westeinde

Zie de categorie Westeinde, Den Haag van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

	Straten, pleinen en parken in Den Haag
Straten: Bij de Westermolens · Juffrouw Idastraat · Kerkplein · Nobelstraat · Oude Molstraat · Prinsestraat · Torenstraat · Westeinde