Vondelparkpaviljoen

Het Vondelparkpaviljoen is een gebouw in het Vondelpark te Amsterdam. Het is gebouwd in 1874-1881 door architect W. Hamer in Italiaanse renaissancistische stijl en voorzien van gecanneleerde Ionische halfzuilen, rondboogvormige vensters en gekoepelde torentjes. Tien jaar na de opening kwamen er een receptiezaal en een kegelbaan bij. Het staat op het laagste punt van de stad (van voor de annexaties van 1921).

Vondelparkpaviljoen
Het Vondelparkpaviljoen in 2014
Locatie
LocatieVondelpark, Amsterdam
Start bouw1874
Bouw gereed1881
Verbouwing1991
Architectuur
Bouwstijlrenaissancistische stijl
Bouwinfo
ArchitectW. Hamer
Erkenning
Monumentstatusrijksmonument
Monumentnummer504833
Portaal    Civiele techniek en bouwkunde
Voorgevel en rechter zijgevel, met bordes.

Geschiedenis
Het Vondelparkpaviljoen in 1881.

Vanaf de opening werden er in het paviljoen al exposities gehouden van moderne kunstenaars en was het een favoriete ontmoetingsplek voor bohemien Amsterdam. In de periode van economische crisis in de jaren dertig hadden de pachters grote moeite om de huur op te brengen.

Gedurende de Tweede Wereldoorlog werd het gebouw gevorderd door de Duitse bezetters. Ook diverse villa's in de omgeving werden door de Duitsers in gebruik genomen om officieren in onder te brengen. In de eerste oorlogsjaren hebben Duitse cavaleristen zware pinnen in het marmer geslagen om er hun zadels aan op te hangen.[1] In 1943 werd er een expositie gehouden van speelgoed dat soldaten in hun vrije tijd hadden gemaakt voor de Winterhulp. In 1944 werd het pand nog gebruikt als Verplfegungshauptamt (voor de voedselvoorziening) en als opslagruimte. Bij de bevrijding in 1945 kwam het gebouw in gebruik bij de Binnenlandse Strijdkrachten. Toen het weer vrij kwam was alle meubilair verdwenen en het gebouw was uitgewoond.[2] Na de oorlog werd het paviljoen gerestaureerd. Er kwam een ontmoetingsplaats voor zakenlui, politici, schrijvers en kunstenaars. In 1953 kwamen het park en het paviljoen in handen van de gemeente. In de jaren 50 was het de vaste uitvalsbasis van het Holland Festival.

Filmmuseum
Het Filmmuseum in het Vondelparkpaviljoen, juli 2005.

Van 1972 tot 2012 bood het onderdak aan het Filmmuseum. Het museum, dat jarenlang had ingewoond bij andere instellingen, kon in het eigen gebouw uitgroeien tot een aanzienlijke publiekstrekker.[3] Het museum had er de beschikking over twee kleine filmzalen en ontving jaarlijks meer dan 150.000 bezoekers.[4] Ook werden er op het terras van het paviljoen openluchtvoorstellingen gegeven. Hiervoor werd tegenover het terras een opblaasbaar scherm geplaatst. De projector voor deze voorstellingen stond in een aparte ruimte achter het terras. Het paviljoen, dat als het Filmmuseum bekend kwam te staan, was echter niet op deze taak berekend en er was chronisch ruimtegebrek. Op 8 januari 2012 werd als slotfilm de stille klassieker Sunrise vertoond.[5]

In 1991 is het gebouw door Joop van Stigt grondig gerestaureerd.[6] Nadat het museum in 2009 was opgegaan in het nieuwe EYE Film Instituut Nederland, droeg de locatie enkele jaren de naam EYE Vondelpark.[7] Het Filmmuseum heropende in het voorjaar van 2012 op een locatie aan het IJ, onder de eerstgenoemde naam.

Op het brede terras en in het voormalige Caveau in het souterrain huisde sinds 1988 café Vertigo, vernoemd naar de Hitchcockfilm. Door het vertrek van het museum werd de toekomst van de onderhuurder onzeker en moest het uiteindelijk de deuren sluiten.[8] Op 28 oktober 2012 was de laatste openingsmanche van het café.

In oktober 2010 is de AVRO door het stadsdeel West van de gemeente Amsterdam geselecteerd als de huurder van het Vondelparkpaviljoen. Op 1 februari 2012 hebben de Avro en het stadsdeel een intentieovereenkomst gesloten. Op basis van deze overeenkomst is de herontwikkeling van het Vondelparkpaviljoen tot 'Avrohuis' verder ter hand genomen.[9][10]

VondelCS

Het Vondelparkpaviljoen is sinds 2014 na een verbouwing naar ontwerp van architectenbureau TenBrasWestinga het Amsterdamse onderkomen van de omroep AVROTROS. Hier heeft die omroep zijn Media en Cultuur LAB, VondelCS genaamd, ondergebracht. Het pand biedt jonge media- en cultuurmakers een platform om te experimenteren. Dit resulteert in een culturele programmering die innovatie nastreeft. Ook zijn er enkele radio- en televisiestudio's in ondergebracht. In het souterrain van het Vondelparkpaviljoen bevindt zich een café met terras; Vondelpark 3.

Het Vondelparkpaviljoen wordt sinds de heropening gepresenteerd onder de naam 'VondelCS'.[11] CS staat voor Cum Suis, Latijn voor 'met de zijnen', een verwijzing naar de verschillende partners die gebruik zullen maken van het voormalige filmmuseum.

VondelCS heeft de afgelopen jaren meerdere interessante partijen gehuisvest zoals de redactie van stadszender AT5, het radioprogramma Opium op 4 en MolTalk, de live nabeschouwing van "Wie is de Mol?". Vanuit VondelCS wordt ook de finale van dit programma live uitgezonden waarbij de "Mol" zichzelf laat zien. Fans van het programma, zogenaamde molloten, kunnen gratis naar het VondelCS komen om de finale mee te maken.[12][13] Tegenwoordig zendt WNL op zondagochtend het televisieprogramma WNL op Zondag vanuit VondelCS uit.

VondelCS serre van buiten

Literatuur
  • Annemieke Hendriks. Huis van illusies : de geschiedenis van Paviljoen Vondelpark en het Nederlands Filmmuseum. Amsterdam, Uitgeverij Lubberhuizen 1996. ISBN 90-73978-66-1
Zie de categorie Vondelparkpaviljoen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.