Vereniging Rembrandt

De vereniging is in 1883 opgericht door enkele Amsterdamse particulieren. In de 19de eeuw vond er een ware uittocht van Nederlandse topkunst plaats. In 1883 kwam de belangrijke tekeningencollectie 'de Vos' op de veiling. Nederlandse musea hadden geen budget om de werken aan te kopen. Dankzij de oprichting en steun van de vereniging kon een groot aantal belangrijke tekeningen voor Nederland behouden blijven. Per eind 2015 zijn meer dan tweeduizend werken met steun van de Vereniging Rembrandt aangeschaft.[1] Sinds het eind van de Tweede Wereldoorlog valt daar ook moderne kunst onder. In 1885 werd het Provinciaal Museum van Oudheden (het tegenwoordige Drents Museum) in Drenthe gesteund bij de aankoop van acht middeleeuwse doopvonten en in 1887 hielp de vereniging het Rijksmuseum in Amsterdam bij de aanschaf van een zilveren drinkschaal van Adam van Vianen. Een bedrag van vier miljoen euro werd in 2014 bijgedragen voor de koop door het Amsterdamse Rijksmuseum van de bronzen Bachant van Adriaen de Vries. Een jaar later werd er vijf miljoen euro beschikbaar gesteld, eveneens aan het Rijksmuseum, voor de aanschaf van de huwelijksportretten van Marten Soolmans en Oopjen Coppit door Rembrandt van Rijn. Dit ging uiteindelijk niet door, omdat Nederland niet beide werken kocht. Andere werken waar financieel aan werd bijgedragen zijn onder andere De marskramer van Jheronimus Bosch, Het melkmeisje van Johannes Vermeer, het knipsel van Henri Matisse in het Amsterdamse Stedelijk Museum en de meeste Rembrandts.[1]

Het melkmeisje van Vermeer is een van de bekendste werken die met steun van de Vereniging Rembrandt werd aangekocht.

Een belangrijk initiator van de Vereniging Rembrandt was Victor de Stuers.

In 1883, het jaar van oprichting, wierf de vereniging 250 leden.[2] In 1907 waren er 300 leden en in 1983 900. Eind 2015 waren dat er ongeveer 12.650.[1] Dat waren er ruim 1000 meer dan een jaar eerder.

Leden hebben op vertoon van hun lidmaatschapskaart gratis toegang tot de permanente tentoonstellingen van gesteunde musea.

Aanvankelijk richtte de vereniging zich vooral op het behoud en de terugkeer van 'artistiek erfgoed'. Door deze achtergrond en ook door de naam wordt nog vaak gedacht dat de vereniging zich beperkt tot het aankopen van werken van Rembrandt of andere meesters uit de 17de eeuw. Dit is echter niet meer het geval. De gerichtheid is tegenwoordig op ondersteuning bij en stimulering van het verwerven van 'openbaar kunstbezit' c.q. het verlenen van steun bij kunstaankopen door Nederlandse musea. Aanvankelijk werden er alleen leningen verstrekt die door het Rijk of een museum geheel of gedeeltelijk werden terugbetaald. Later werden er ook schenkingen gedaan, en werden niet alleen werken die zich in Nederland bevonden gekocht, maar ook werken in buitenlands bezit, ook niet-Nederlandse kunst, ook moderne kunst. In 2002 is er een educatieve doelstelling bij gekomen.

De vereniging heeft de volgende inkomstenbronnen:

1. contributies, giften en nalatenschappen,
2. de opbrengst van het vermogen,
3. sinds 1960 een jaarlijkse bijdrage van het Prins Bernhard Cultuurfonds.

In 2015 kwam er meer dan negen miljoen euro binnen.[1]

• De website van de Vereniging Rembrandt