Urartu
Urartu (of Oerartoe) of Ararat (Armeens: Ուրարտու) (ca. 860 v.Chr. - 585 v.Chr.) was een koninkrijk in het Armeens hoogland. Het centrum van het rijk was het gebied rond het meer Van. Zelf noemden de Urarteërs (of Oerarteeërs) hun koninkrijk Biainili. Algemeen werd aangenomen dat de levensboom in dit gebied stond en verscheidene koningen hebben dan ook geprobeerd deze te vinden in dit gebied. De afstammeling van Urartu is Armenië.
Ուրարտու Արարատյան Թագավորություն Biainil | |||||
| |||||
| Kaart | |||||
 | |||||
| Uraru 9e-6e eeuw v. Chr. | |||||
| Algemene gegevens | |||||
| Hoofdstad | Arzashkun (960 v.Chr. - 832 v.Chr.), Tushpa (832 v.Chr. - 590 v.Chr.) | ||||
| Talen | Urartisch, Proto-Armeens | ||||
De hoofdstad Tushpa (iets buiten de stad Van) lag aan het Vanmeer in het oosten van het huidige Turkije en het rijk begon als een klein vorstendom aan dit meer. Onder Argishti I (787 -766) strekte het rijk zich uit over oostelijk Turkije tot de bovenloop van de Eufraat, Armenië, een deel van de Kaukasus en een stuk van Iran. Het was in die tijd een geduchte rivaal van de Assyriërs.
Urartu wordt in oude manuscripten van verschillende culturen ook vaak het "Koninkrijk van Ararat" genoemd. De naam van het gebied werd naar gewoonte in die tijd alleen geschreven met medeklinkers. De naam in de bronnen is dan ook vaak "RRT". Dat kan dus zowel Ararat als Urartu zijn of een ander woord met die medeklinkers.
Bevolking
Binnen het rijk werden drie bevolkingsgroepen onderscheiden: de Nairi, de Hay en de Armen. De Nairi woonden o.a. rond het meer Van en in de hoofdstad Tushpa. De naam zou 'lichtharige' betekenen. De Hay woonden in Centraal-Klein-Azië en de Armen in het noorden.
Deze bevolkingsgroepen spraken ongeveer dezelfde taal en deelden veel culturele uitingen, waaronder een gevoel van gemeenschappelijke oorsprong. De taal was verwant aan de taal van de Hurri (de Horieten van de Bijbel) en die noch tot de Semitische noch tot de Indo-Europese talen gerekend kan worden.
Geschiedenis
De overeenkomsten tussen de verschillende bevolkingsgroepen maakten het in het begin mogelijk voor de koningen om binnen hun gebied de eenheid te bewaren en maakten expansie gemakkelijker. (Op het thuisfront is alles immers rustig). Uiteindelijk werd het rijk toch verdeeld in twee delen. Armenia maior en Armenia minor zijn de namen waaronder deze twee gebieden later bekend zijn als provincia van het Romeinse Rijk. Wat overigens niet betekent dat de gebieden in die tijd nog precies hetzelfde waren.
Aan het begin van de 6de eeuw voor Christus werden de aanvallen van de Perzen en de Scythen in het noorden te veel voor de koningen en viel het gebied uiteen. Het gebied van de Hays in centraal Klein-Azië was het gebied dat 'onafhankelijk' bleef en werd bekend onder de naam Hayq of Hayastan.
Tijdens het hoogtepunt van dit rijk reikte het gebied van de zuidelijke Kaukasus tot het noorden van Irak en tot in centraal Klein-Azië.
Koningen van Urartu
- Aramu (855-840 v.Chr.)
- Sardur I (840-830 v.Chr.)
- Ishpuinis (830-810 v.Chr.)
- Menuas (810-780 v.Chr.)
- Argishti I (780-760 v.Chr.)
- Sardur II (760-730 v.Chr.)
- Rusa I (730-713 v.Chr.)
- Argishti II (713-685 v.Chr.)
- Rusa II (685-645 v.Chr.)
- Sardur III (645-635 v.Chr.)
- Sardur IV (635-625 v.Chr.)
- Erimena (625-605 v.Chr.)
- Rusa III (605-590 v.Chr.)
- Rusa IV (590-585 v.Chr.)
Rond 585 wordt het rijk van Urartu vernietigd door de Scythen.
 |
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Urartu op Wikimedia Commons. |