Tri-ethylfosfaat

Tri-ethylfosfaat is een ester van fosforzuur, met name de tri-ester van fosforzuur en ethanol. Het is een kleurloze vloeistof, die volledig mengbaar is met water.

Tri-ethylfosfaat
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van tri-ethylfosfaat
Algemeen
Molecuulformule
     (uitleg)
C6H15O4P
IUPAC-naamtri-ethylfosfaat
Andere namenTEP, fosforzuurtri-ethylester
Molmassa182,15 g/mol
SMILES
O=P(OCC)(OCC)OCC
CAS-nummer78-40-0
EG-nummer201-114-5
PubChem6535
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
Waarschuwing
H-zinnenH302 - H319
EUH-zinnengeen
P-zinnenP305+P351+P338
EG-Index-nummer015-013-00-7
LD50 (ratten)(oraal) 1131-1600 mg/kg
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestandvloeibaar
Kleurkleurloos
Dichtheid1,072 g/cm³
Smeltpunt−56,5 °C
Kookpunt215 °C
Dampdruk(bij 20°C) 39 Pa
Slecht oplosbaar inwater
Waar mogelijk zijn SI-eenheden gebruikt. Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Synthese

Tri-ethylfosfaat kan men op verschillende manieren produceren, waaronder:

  • De reactie van fosforoxychloride (POCl3) met ethanol. Het zoutzuur (HCl) dat daarbij ontstaat moet uit het reactiemengsel verwijderd worden omdat de ester in een zuur midden kan ontbinden.[1]
  • De oxidatie van tri-ethylfosfiet. Carl Zimmermann voerde dit reeds uit in 1875: hij oxideerde tri-ethylfosfiet tot tri-ethylfosfaat door er lucht doorheen te leiden gedurende 71 dagen.[2] De reactietijd kan verkort worden door kleine hoeveelheden waterstofperoxide of organische peroxiden te gebruiken.[3]

Toepassingen

  • Katalysator bij de productie van azijnzuuranhydride via het "keteenproces" (ook wel "Wackerproces" genoemd).[4] Azijnzuur wordt in aanwezigheid van tri-ethylfosfaat bij 700-750 °C en onder verlaagde druk ontbonden in keteen en water:
CH3-COOH → CH2=C=O + H2O
Het keteen wordt daarna in azijnzuur geleid en bij 45-55°C en onder lage druk omgezet in azijnzuuranhydride:
H3C=C=O + CH3COOH → (CH3CO)2O

Zie ook

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.