The Butterfly Effect (film)

Tijdens zijn kinderjaren heeft Evan Treborn meerdere black-outs. Zijn moeder Andrea vreest dat hij dezelfde psychische aandoening heeft als zijn vader. Evans arts adviseert hem om dagboeken bij te houden. Evan krijgt een eerste black-out in 1989 wanneer hij op school zit en de opdracht krijgt om zichzelf te tekenen in de toekomst terwijl hij doet wat hij het liefste doet. Hij maakt vervolgens een tekening van een man die met een mes in zijn hand bij twee lichamen onder het bloed staat. Naderhand herinnert hij zich niet dat hij die tekening gemaakt heeft. Hij heeft een tweede black-out thuis, wanneer zijn moeder haar zoon toevallig met een mes in zijn handen aantreft. Weer heeft hij geen idee wat eraan voorafgegaan is.

Dan gaan de ouders van Evans vriendin Kayleigh scheiden. Kayleigh en haar broer Tommy moeten kiezen bij wie ze willen wonen. Kayleigh kiest voor haar vader hoewel hij haar seksueel misbruikt, maar ze blijft toch omdat ze dan dichter bij Evan woont. Tommy besluit dan ook te blijven om haar te beschermen tegen hun vader. Hij beschuldigt Evan ervan dat hij mishandeld wordt. Hierdoor wordt Tommy meer en meer sociopaat, waarbij hij Evans leven en de levens van diens vrienden tot een hel maakt.

Op een dag speelt Evan met Tommy en Kayleigh. Kayleighs vader, George, vraagt hem of hij mee wil spelen in een film over Robin Hood. Hier krijgt Evan zijn derde black-out, op het moment dat hij naakt staat in de kelder van Miller samen met een naakte Kayleigh. Later ontdekt hij dat hij meespeelde in een kinderpornovideo.

Evans moeder raadpleegt een dokter om de oorzaak van zijn black-outs te achterhalen. Die zegt dat ze mogelijk veroorzaakt worden door stress, die veroorzaakt wordt door het missen van een vaderfiguur. Zijn moeder en de dokter beslissen dat Evan zijn vader mag bezoeken in de instelling.

Evan praat rustig met Jason totdat hij zijn vierde black-out krijgt. Hij wordt bijna gewurgd door zijn vader omdat die bang is voor de gevolgen voor zijn zoon. De beveiliging stormt binnen en overmeestert zijn vader, die niet lang daarna overlijdt.

De vijfde black-out krijgt hij in 1995 wanneer Evan samen met Kayleigh, Tommy en Lenny Kagan rondhangt. Tommy ontdekt een dynamietstaaf in de kelder van zijn vader. Ze plaatsen de staaf in een brievenbus van een grote villa en wachten tot de ontploffing. Plots rent Evan samen met de drie door de bossen. Wat ervoor gebeurde weet hij niet meer. Lenny wordt opgenomen in het ziekenhuis met een posttraumatische shock.

Niet zo lang erna gaan Evan, Kayleigh en Tommy stiekem naar de film Se7en. Kayleigh en Evan gaan naar buiten en kussen elkaar. Dan komt Tommy buiten en bedreigt het koppel totdat een andere, oudere jongen hem beledigt. Tommy slaat de oudere jongen in elkaar maar wordt tijdig door de security naar buiten gegooid.

Enkele dagen later gaan Evan en Kayleigh Lenny bezoeken, wat ze sinds het dynamietincident nog niet gedaan hadden. Op hun weg zien ze Tommy die Evans hond ontvoerd had en in een zak had gestoken. Tommy dreigt de hond in brand te steken omdat hij nog steeds kwaad is op Evan. Hierna wordt Evan in elkaar geslagen en krijgt hij zijn zesde black-out. Hij wordt wakker naast een gewonde Kayleigh en ziet Lenny zitten naast de opgebrande zak waar zijn hond in zat.

Evans moeder zoekt een uitweg uit deze heftige situatie en ziet geen andere keus meer dan samen met haar zoon Evan te verhuizen. Hij belooft Kayleigh om "terug te komen voor haar" maar hij houdt geen woord. Kayleigh probeert verschillende keren te verhuizen om dichter bij Evan te komen, maar haar vader verbiedt dit.

In 2002 zit Evan op de universiteit voor zijn studie psychologie. Wanneer hij een meisje meeneemt naar zijn kamer, ontdekt zij zijn oude dagboeken. Evan begint ze opnieuw te lezen bij de zesde black-out. Plots ziet hij hoe Lenny moet toekijken omdat hij de zak niet kan openen. Hij besluit om Lenny op te zoeken. Lenny woont nog steeds in zijn ouderlijk huis en heeft nog steeds zijn kinderkamer. Hij is de incidenten met Tommy geestelijk niet te boven gekomen en verkeert in een soort catatone toestand. Na zijn bezoek ontdekt Evan dat het visioen dat hij laatst had, echt gebeurd is.

Om dit rare effect uit te zoeken, leest hij de teksten over de vijfde black-out. Hij beleeft een gelijkaardige ervaring en ontdekt wat er echt gebeurd is tijdens de dynamietexplosie. Hij ontdekt dat een vrouw met haar baby thuiskomt en naar de brievenbus gaat. Bij het openen van de bus ontploft de dynamietstaaf en sterven de vrouw en het kind. Lenny, Evan en Kayleigh probeerden nog om de vrouw te waarschuwen, maar werden tegengehouden door Tommy. De kinderen vluchtten de bossen in en hebben een schuldgevoel. Wettelijk zouden de vier kinderen schuldig zijn aan moord.

Wanneer Evan wakker wordt, ontdekt hij het litteken van een sigaretafdruk die hij opliep bij het incident; de afdruk zat er voorheen niet maar bij het teruggaan had hij per ongeluk zichzelf aan zijn peuk gebrand. Hij realiseert zich dat hij de geschiedenis heeft veranderd door in de tijd te reizen. Hij zoekt zijn moeder op en zij bevestigt hem dat zijn vader dezelfde mogelijkheid had om door de tijd te reizen.

Na dit ontdekt te hebben, zoekt Evan Kayleigh in zijn geboortestad op. Na een kort gesprek begint hij vragen te stellen over de video die haar vader maakte. Hierdoor brengt hij enge gedachten naar boven bij haar. De dag erna krijgt Evan een telefoontje van Tommy, die zegt dat Kayleigh zelfmoord heeft gepleegd. Tommy dreigt ook dat hij achter Evan aangaat vanwege het verlies van zijn zus, de enige persoon die hem ooit met respect heeft bejegend. Evan probeert het verleden te veranderen door via zijn dagboeken terug te gaan naar het moment van de film. Hier laat hij George Miller zich doodschrikken door hem op volwassen toon te woord te staan en te eisen hij dat George Miller zijn dochter met respect behandelt en dat hij zijn zoon leert om niet agressief te reageren.

Na het verleden gewijzigd te hebben, wordt Evan wakker naast Kayleigh. Zij zijn een koppel. Ze is samen met Evan en opgebloeid omdat haar vader haar goed behandelde. Ze zijn ook beiden lid van het studentencorps waardoor Evans vijanden uit zijn eerste tijdlijn opeens zijn vrienden zijn en vice versa. Aanvankelijk is Evan in de wolken.

Haar broer Tommy echter, belandde in een hervormingskliniek en werd kortgeleden vrijgelaten. Hierdoor is hij nog agressiever en gestoorder geworden. Dit kwam doordat zijn vader al zijn woede afreageerde op Tommy in plaats van op Kayleigh. Tommy weet Evan te traceren, vernielt zijn auto, en probeert hem te vermoorden met een honkbalknuppel. Evan gebruikt peperspray en vermoordt op zijn beurt Tommy met zijn eigen knuppel. Hij wordt gearresteerd en belandt in de cel; hoewel er een goede kans is dat de advocaat succesvol noodweer(-exces) kan aanvoeren moet hij hangende het proces in de gevangenis blijven. Hier wordt hij als nieuwkomer door de gedetineerden gepest, en ze nemen hem zijn dagboeken af. Hij krijgt ze alleen terug als hij ze pijpt en tot hun bende toetreedt.

Evan overtuigt zijn religieuze celgenoot om hem te helpen. Hij reist terug naar het moment dat hij de tekening maakte. Hij plaats zijn handen op twee papierpinnen en creëert zo stigmata bij zichzelf, waardoor zijn celgenoot ervan overtuigd is dat hij contact heeft met Jezus. Zijn celgenoot wil hem daarom helpen. Hij doodt zijn kwelgeesten en terwijl zijn celmaat de celdeur blokkeert gebruikt hij de dagboeken om terug in de tijd te reizen naar de zesde black-out. Hij geeft Lenny een scherp voorwerp om het touw mee door te snijden. Eerst wil Tommy Evan neerslaan, maar in een reflex (hij wist al wat er ging gebeuren) ontwijkt hij en wordt Kayleigh in het gezicht geslagen. Evan kan Tommy overtuigen zijn hond vrij te laten maar Lenny gebruikt het voorwerp om Tommy te doden.

Evan is terug in zijn oorspronkelijke kamer. Na zijn flashback ontdekt Evan dat Lenny in een instelling zit voor de moord op Tommy. Tijdens zijn bezoek aan Lenny laat deze Evan weten dat er die dag iets slechts gaat gebeuren en dat hij vindt dat Evan opgesloten had moeten zijn. Hierna reist Evan terug naar het gesprek met zijn vader en vraagt hij hoe hij de cirkel moet verbreken. Deze vertelt hem dat dit onmogelijk is. De enige mogelijke manier is om te stoppen en om alles gewoon te accepteren. Hij verklaart dat iedere wijziging onvoorziene gevolgen heeft en dat hij zo wel zonder het te weten zijn moeder kan vermoorden. Evan houdt vol dat hij alles recht kan zetten, waarna het moment volgt waarop zijn vader hem probeert te vermoorden om de cirkel te doorbreken.

Evan keert terug naar Kayleighs huis en vraagt haar vader waar ze is. Hierna ontdekt hij dat ze nog verder aan lager wal is geraakt door de dood van haar broer en en ontsierende litteken; ze is een drugsverslaafde prostituee. Hij probeert haar alles uit te leggen maar ze wil hem niet geloven.

Hij besluit om terug te keren naar het brievenbusincident. Hierdoor zou Tommy niet sterven, Lenny niet gek worden en Kayleigh niet getraumatiseerd raken. Hij rent naar de vrouw, maar Tommy volgt hem. Tommy duwt de vrouw en het kind op de grond en Evan wordt geraakt door de explosie.

Wanneer Evan langzaam wakker wordt in zijn studentenkamer ziet hij Lenny en Kayleigh in het andere bed. Als de gebeurtenissen langzaam terug in volgorde komen, ziet Evan dat hij geen armen meer heeft. Deze werden geamputeerd en zijn benen zijn verlamd geraakt door de verwondingen die hij opliep door de exploderende brievenbus.

Kayleigh en Lenny zijn nu een koppel en Tommy is heel religieus geworden. Evan verklaart zijn liefde aan Kayleigh waarop zij hem zegt dat ze enkel bij haar vader bleef omdat ze zo Evan kon blijven zien. Ze zegt hem ook dat ze eventueel wel een koppel hadden kunnen zijn indien de omstandigheden anders zouden zijn geweest.

Doordat iedereen blijer lijkt te zijn in deze tijdslijn, beslist Evan om zich in een bad te verdrinken. Tommy kan dit verhinderen en redt Evan. Hierna ontdekt Evan dat zijn moeder na het brievenbus-incident zwaar is gaan roken en dat ze nu longkanker heeft.

Eerst wil Evan terugkeren naar het moment waarop hij het mes vastnam toen hij zeven was, om Kayleighs vader een nog harder lesje te leren zodat hij ook Tommy met rust laat zodat de incidenten met de hond en de vrouw met baby niet plaatsvinden. Hij vindt een keukenmes maar wordt betrapt door zijn moeder en abrupt teruggestuurd naar de toekomst. Hierna reist hij terug naar het moment van de 'Robin Hood' filmopname in de kelder van de Millers, om zo de dynamietstaaf te gebruiken als dreigmiddel. Hij bedreigt George maar laat de staaf vallen. Kayleigh raapt deze op en de dynamietstaaf ontploft. Kayleigh sterft.

Nu is Evan opgesloten in een psychiatrische instelling vanwege de dood van Kayleigh. Hij ontdekt dat de dagboeken niet bestaan in deze tijdslijn. Hij heeft immers door zijn opsluiting vanaf dat moment niet meer kunnen of mogen schrijven. Hij praat met dezelfde dokter als toen hij klein was en het blijkt dat hij constant over studentencorpora, dagboeken, gevangenissen etc. praat. De dokter verklaart dat dit een verdringingsmechanisme is voor zijn schuldgevoel over Kayleighs dood en zegt dat zijn vader precies hetzelfde was, maar voortdurend over foto-opnames praatte. Zo ontdekt Evan dat zijn vader fotoalbums gebruikte om door de tijd te reizen en dat iedere opname uit het verleden volstaat om terug te kunnen reizen.

Om alles te herstellen, neemt Evan een drastische beslissing: hij reist door oude film-opnames van zijn moeder te gebruiken terug naar zijn eerste ontmoeting met Kayleigh. Om te voorkomen dat ze vrienden worden en zo alle gebeurtenissen in gang zetten, vertelt hij haar dat hij haar familie zal vermoorden als ze niet wegblijft van hem. Kayleigh rent geschrokken weg en Evan fluistert zachtjes "vaarwel".

Als hij weer terugkeert uit het verleden is alles in orde. Lenny is Evans kamergenoot tijdens de universiteitsjaren. Lenny weet niet wie Kayleigh is. Evan verbrandt al zijn dagboeken en films omdat hij tevreden is met de huidige situaties en zich realiseert dat van het tijdreizen alleen maar ellende komt. Op het einde komt Evan toevallig Kayleigh tegen in een drukke straat in Manhattan. Ze merken elkaar op en zij stopt, maar tegen de tijd dat Evan naar haar kijkt, is zij alweer doorgelopen. Het is wel pijnlijk maar hij besluit haar niet te volgen.

Deze versie wordt gebruikt in de bioscoopversie. In de director's cut komt Evan om het leven nadat hij zichzelf in de baarmoeder van het leven berooft. Hierdoor voorkomt hij dat zijn vrienden de traumatische gebeurtenissen die hij voorzag zullen meemaken. Tommy en Kayleigh blijven bij hun moeder wonen en bloeien op, evenals Lenny die niet getraumatiseerd raakt. De drie raken innig bevriend, Tommy houdt een roerende afstudeerspeech en Lenny en Kayleigh trouwen.

Elke keer dat Evan zijn verleden aanpast gaat hij terug naar het moment waar hij de black-out kreeg. In de openingsscène krijgt de jonge Evan verschillende black-outs. Later in de film ziet men hoe hij terugkeert naar zijn vroegere vorm om zijn ziel te besturen tot zijn wil. Hierdoor kan Evan zijn verleden veranderen. Als hij zeven is krijgt Evan black-outs van momenten die hij traumatisch vindt. Als hij twintig jaar is, kan hij door middel van zijn dagboeken terugkeren naar deze momenten. Hier krijgt hij het besef dat zijn black-outs veroorzaakt kunnen zijn door zijn toekomstige ik die dan ontdekt dat hij terug kan keren naar de black-out momenten. Daardoor zijn dus de black-outs een oorzaak van zijn toekomst waarin hij de dagboeken leest die hij moest maken omwille van zijn black-outs. Zo'n fenomeen noemt men een "Predestination paradox" of een "causality loop". Door zichzelf te doden veroorzaakt hij tevens een grootvaderparadox.