Technetium-99m
Technetium-99m of 99mTc is een metastabiel nucleair isomeer van technetium-99, een radioactieve isotoop van technetium. De isotoop komt slechts sporadisch voor op Aarde.
Technetium-99m
| ||||
De allereerste technetium-99m-generator uit 1958, ontwikkeld aan het Brookhaven National Laboratory. Een oplossing van 99mTc-pertechnetaat wordt van de kolom geëlueerd uit 99Mo-molybdaat dat op de kolom geadsorbeerd is. | ||||
Algemeen | ||||
Element | technetium (Tc) | |||
Nuclide | 99mTc | |||
Aantal protonen | 43 | |||
Aantal neutronen | 56 | |||
Nuclidische gegevens | ||||
Nuclidenmassa | 98,906254747 u | |||
Spin | 1/2− | |||
Bindingsenergie | 8,613603 MeV | |||
Massa-overschot | −87,327195 MeV | |||
Vervalgegevens | ||||
Type verval | isomerische transitie | |||
Halveringstijd | 6,0058 uur | |||
Vervalenergie | 140,5 keV | |||
Vervalproduct | technetium-99 | |||
Isotopen van technetium | ||||
|
Technetium-99m ontstaat onder meer bij het radioactief verval van molybdeen-99.
Radioactief verval
Technetium-99m vervalt door een isomerische transitie tot de radio-isotoop technetium-99:
De halveringstijd bedraagt ongeveer 6 uur. Technetium-99 zelf vervalt door β−-verval tot de stabiele isotoop ruthenium-99:
De halveringstijd bedraagt ongeveer 211.000 jaar. Bij dit verval wordt geen gammastraling uitgezonden.
Toepassingen
Verbindingen van technetium-99m wordt gebruikt in de nucleaire geneeskunde als radioactieve tracer in het lichaam bij SPECT-scans. Het is hiervoor geschikt omdat het voldoende energetische gammastraling (141 keV) uitzendt. De korte fysische halveringstijd van ongeveer 6 uur maakt dat de patiënt slechts aan een beperkte hoeveelheid straling wordt blootgesteld. De uitgezonden gammastraling kan worden gedetecteerd met behulp van een gammacamera.
Technetium-99m wordt geproduceerd met behulp van een zogenaamde technetium-99m-generator, in wezen een chromatografisch kolom met aluminiumoxide. Als bron voor het nuclide wordt molybdeen-99 gebruikt onder de vorm van molybdaat (MoO42−). Molybdeen-99 zelf is een langerlevend isotoop (de halveringstijd bedraagt 66 uur) en is daarom geschikt om in situ technetium-99m te genereren. Bij het verval wordt het pertechnetaat-anion (TcO4−) gevormd, dat minder sterk adsorbeert op aluminiumoxide. Zodoende kan het van de kolom geëlueerd worden. Men spreekt ook wel van 'melken'. Hierbij wordt typisch natrium als tegenion gebruikt.
Isotopen van technetium (Tc) |
---|
85Tc · 86Tc · 87Tc · 88Tc · 89Tc · 90Tc · 91Tc · 92Tc · 93Tc · 94Tc · 95Tc · 96Tc · 97Tc · 98Tc · 99Tc · 99mTc · 100Tc · 101Tc · 102Tc · 103Tc · 104Tc · 105Tc · 106Tc · 107Tc · 108Tc · 109Tc · 110Tc · 111Tc · 112Tc · 113Tc · 114Tc · 115Tc · 116Tc · 117Tc · 118Tc |