T-Centralen

T-Centralen (Zweeds voor Metro Centraal) is het hoofdstation van de metro van Stockholm en ligt in het stadsdeel Norrmalm van Stockholm. Het station werd geopend op 24 november 1957, aanvankelijk als Centralen maar al na een paar maanden hernoemd in T-Centralen om verwarring met het Station Stockholm-Centraal te voorkomen. Het station ligt aan de rode, groene en blauwe route en bedient als enige alle lijnen die in de twintigste eeuw geopend zijn. Het is met 219.000 rezigers per dag het drukste van de metro.


T-Centralen
Station T-Centralen
Algemeen
ExploitantStorstockholms Lokaltrafik
StationscodeTce
Opening24 november 1957
Historische naam
Naamtot
Centralen27 januari 1958
Constructie
TypeGrotstation
Perrons3
Perronsporen6
Diepte8,5m / 14m / 26-32 m onder de grond
Groene route
Lijn RichtingVolgend station
T17 ÅkeshovHötorget
T17 SkarpnäckGamla Stan
T18 AlvikHötorget
T18 Farsta strandGamla Stan
T19 Hässelby strandHötorget
T19 HagsätraGamla Stan
Rode route
Lijn RichtingVolgend station
T13 RopstenÖstermalmstorg
T13 NorsborgGamla Stan
T14 Mörby centrumÖstermalmstorg
T14 FruängenGamla Stan
Blauwe route
Lijn RichtingVolgend station
T10 HjulstaRådhuset
T10 KungsträdgårdenKungsträdgården
T11 AkallaRådhuset
T11 KungsträdgårdenKungsträdgården
Overig openbaarvervoer
Spoorwegstation(s)Station Stockholm-Centraal
Voorstadslijn(en)Pendeltåg
Ligging
BuurtNorrmalm
Coördinaten59° 20′ NB, 18° 4′ OL

Locatie van het metrostation T-Centralen

Portaal    Openbaar vervoer

Aanleg
De bouwplaats onder de Klarakerk in 1956

Het station werd geopend als onderdeel van de verbinding tussen Hötorget en Slussen waarmee de twee delen van de groene route aan elkaar verbonden werden. Het eerste bouwdeel van het station bestaat uit twee boven elkaar liggende eilandperrons. Hiervoor werd onder de Klarakerk een tunnelbuis met hulp van springstof in de rotsen gebouwd[1], waarin op 8,5 meter en 14 meter diepte perrons en sporen werden gebouwd[2]. De tunnels voor de aansluitende sporen werden volgens de openbouwputmethode aangelegd. Het tweede bouwdeel van het station werd begin jaren 70 van de twintigste eeuw gebouwd onder het warenhuis Åhléns aan de Klarabergsgatan. Dit deel is op grote diepte, 26 tot 32 meter onder straatniveau, eveneens met springstof in de rotsbodem “uitgehakt” en werd op 31 augustus 1975 geopend. Het is een station van het stationstype grot waarbij er geen afwerking met beton plaatsvindt maar de rotsen in ruwe vorm worden beschilderd en de perrons, roltrappen en sporen in de holle ruimtes worden ingebouwd. Nog dieper op 36 meter onder straatniveau ligt het station Stockholm City van de pendeltåg dat op 10 juli 2017 is geopend.

Metroverkeer
De opening op 24 november 1957

Het station werd geopend als onderdeel van de groene route, het ontwerp hield echter al rekening met de rode route. Hierbij werd vooral gedacht aan optimale overstapmogelijkheden voor reizigers tussen het oosten en het noorden van het centrum. Door een uitgekiende combinatie van de verschillende sporen in samenhang met station Gamla Stan kunnen overstappers tussen de groene en rode route hetzij op T-Centralen, hetzij op Gamla Stan overstappen op hetzelfde perron. Op T-Centralen wordt het bovenste eilandperron bediend door de groene route in noordelijke richting en de rode route in zuidelijke richting. Het middelste eilandperron wordt bediend door de groene route in zuidelijke richting en de rode route in noordelijke richting. Deze oplossing maakt het mogelijk over te stappen tussen de groene- en rode route in tegengestelde richting op hetzelfde perron. Degenen die in dezelfde richting willen overstappen op hetzelfde perron kunnen terecht op Gamla Stan. Het onderste perron wordt bediend door de blauwe lijn en is via roltrappen en een 100 meter lange voetgangerstunnel met rolpaden verbonden met de andere perrons.

Station
Ingang T-Centralen aan de Vasagatan
De overstaptunnel

Toegang

Het station kent drie toegangen waarvan er één, aan de Drottninggatan/Sergelstorg, toegang biedt tot alle drie de routes. Aan de westkant van het eerste deel van het station ligt de toegang aan het stationsplein bij de Vasagatan. Deze toegang, die werd geopend op 1 december 1958, biedt alleen toegang tot de groene en rode route en is onder het stationsplein met een voetgangerstunnel verbonden met het treinstation Stockholm Centraal, alsmede het busstation Cityterminalen. Deze toegang zal vanaf 2017 ook toegang bieden tot de verdeelhal van het station Stockholm City. Iets noordelijker aan de Vasagatan ligt aan het westelijk uiteinde van het tweede deel van het station een toegang die alleen naar de blauwe route leidt. Ook deze zal vanaf 2017 toegang bieden tot station Stockholm City.

Kunst en decoratie
De bouwvakkers van Per Olov Ultvedt

Het station is bekend door de mooie schilderingen en kunstwerken bij de perrons van de blauwe route op 26 tot 32 meter onder de grond. De architect was Gunnar Lené[3] die het station als grot ontwierp. In het hele station zijn werken van verschillende kunstenaars te vinden[4]

Toegang Vasagatan
  • Mural "Return" van Jörgen Fogelquist, in 1957, 1962 en 1995.

Bovenste niveau eerste bouwdeel
  • Banken uit kunststeen van Egon Møller-Nielsen, uit 1957.
  • 145 meter lange keramische wand, "Karlavagnen” van Anders Österlin en Signe Persson-Melin, uit 1957.
  • Reliëf op zwarte pijlers, "Linje", van Berndt Helleberg, uit 1957.
  • Tekeningen op zwarte pijlers, "Vrouwen pijler" van Siri Derkert uit 1957.
  • Steen en glas mozaïek op stenen pilaren, "Stadsdeel Klara gaat ondanks alles niet verloren" van Vera Nilsson, uit 1957.
  • Muurschildering met glazen prisma van Erland Melanton en Bengt Edenfalk, uit 1958.

Onderste niveau eerste bouwdeel
  • Baksteen met patronen van Oscar Brandt Berg, uit 1957.
  • Kleine reliëfplaten op pijlers van Torsten Treutiger, uit 1957.
  • Tot 1997 een smeedijzeren hek in de doorgang naar de Klarakerk van Britt-Louise Sundell, uit. Het hekwerk is opgeslagen in het depot van Hammarby.

Tweede bouwdeel
  • Blauwe wijnstokken en bloemen en silhouetten van bouwvakkers door Per Olov Ultvedt.
  • Wisselende schilderijen die van tijd tot tijd worden vervangen in de verbindingsgang tussen de twee bouwdelen, van Ola Billgren, Jan Håfström, Olle Käks en Ulla Wiggen.
  • Email panelen “Take the A-train” van Carl Fredrik Reuterswärd, uit 1984.
  • Sinds de herfst van 2011 zijn de muren bij de loopbrug voorzien van informatie over de Citybanan en een fotocollage met een groot aantal foto's van T-Centralen en omgeving van verleden tot heden.
Zie de categorie Metro T-Centralen station van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Stations van de Stockholmse metrolijn T10

Hjulsta · Tensta · Rinkeby · Rissne · Duvbo · Sundbybergs centrum · Solna strand · Huvudsta · Västra skogen · Stadshagen · Fridhemsplan · Rådhuset · T-Centralen · Kungsträdgården · (Sofia) · (Hammarby kanal) · (Sickla) · (Järla) · (Nacka centrum)

Stations van de Stockholmse metrolijn T11

(Barkarby station) · (Barkarbystaden)· Akalla · Husby · Kista · (Kymlinge) · Hallonbergen · Näckrosen · Solna centrum · Västra skogen · Stadshagen · Fridhemsplan · Rådhuset · T-Centralen · Kungsträdgården · (Sofia) · (Gullmarsplan)· (Slakthuset) · (Sockenplan) · (Svedmyra) · (Stureby) · (Bandhagen) · (Högdalen) · (Rågsved) · (Hagsätra) · (Älvsjö)

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.