Sociaal netwerk
Een sociaal netwerk, dat in het spraakgebruik als “netwerk” wordt aangeduid, is een netwerk van mensen of groepen mensen, bijvoorbeeld een groep personen die elkaar kennen of organisaties (bedrijven, instellingen) die samenwerken.
Sociale netwerken zijn onderwerp van studie in de sociologie en sociale psychologie. Er zijn verschillende sociale netwerken te onderkennen. In een gezin, school, straatbendes of op een kantoor waar mensen elkaar elke dag zien en spreken, hebben de intensieve sociale contacten een andere invloed dan bijvoorbeeld onder wetenschappers die elkaar een keer per jaar bij een congres zien.
Om groepsprocessen te onderzoeken, bestuderen sociologen veelal sociale netwerken. Om die netwerken in bijvoorbeeld scholen in kaart te brengen, worden in vragenlijsten alle klasgenoten van een leerling op een rij gezet, waarna wordt gevraagd: wie zijn je beste vrienden? Wie vind je helemaal niet leuk? Door wie word je gepest? Wie is populair? Met deze netwerkvragen kunnen de relaties in een klas in kaart worden gebracht. Hiernaast staat een sociaal-netwerkdiagram ook wel “sociogram” genoemd. Als vervolgens bijvoorbeeld ook de schoolprestaties of het probleemgedrag van leerlingen wordt vastgesteld, dan kan worden onderzocht of leerlingen elkaars prestaties of gedrag beïnvloeden. Voor het bestuderen van sociale netwerken over een langere periode is de ontwikkeling van SIENA (Simulation Investigation for Empirical Network Analyses) door Tom Snijders en collega's aan de Rijksuniversiteit Groningen belangrijk. Met dat computerprogramma kan de dynamiek in netwerken en gedrag worden bestudeerd.
Wetenschappelijke studies van sociale netwerken zijn ook interessant voor allerlei organisaties zoals het bedrijfsleven. Als de kennis over het functioneren van sociale netwerken wordt ingezet kan vaker de juiste mens op de juiste plek gezet worden. Samenwerking wordt hierdoor bevorderd en conflicten worden verminderd.
Het werkwoord “netwerken” (tijdens een gelegenheid relaties onderhouden en nieuwe relaties opdoen) is hier ook van afgeleid.
