Sidderaal

De sidderaal (Electrophorus electricus) is een zoetwatervis die voorkomt in Zuid-Amerika[3] en net als bepaalde andere vissoorten beschikt over de eigenschap stroomstoten te kunnen afgeven. De sidderaal gebruikt deze stroomstoten, die om de 20-50 seconden opgewekt worden wanneer hij zich beweegt, om zijn weg te vinden in het donkere water en om te jagen. Hoewel de naam 'aal' anders doet vermoeden, is het geen nauwe verwant van de paling, de sidderaal behoort tot de orde van mesaalachtigen[1] en niet palingachtigen.

Sidderaal
IUCN-status: Niet bedreigd[1] (2010)
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Actinopterygii (Straalvinnigen)
Orde:Gymnotiformes (Mesaalachtigen)
Familie:Gymnotidae (Mesalen)
Geslacht:Electrophorus
Soort
Electrophorus electricus
(Linnaeus, 1766)[2]
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Sidderaal op Wikispecies
Portaal    Biologie
Vissen

Kenmerken

Het lichaam heeft een lang toegespitste staart, een vinloze rug en een aarsvin, die een lange vinzoom vormt aan de onderzijde van het lichaam. Deze slanke vissen kunnen 2,5 meter lang worden en 20 kg wegen, hoewel alen rond de 1 meter vaker te zien zijn. Ze hebben slechte ogen, maar vinden hun weg met behulp van zwakke stroomstootjes.

Verspreiding en leefgebied

De sidderaal is zowel in de rivier de Amazone als in de Orinoco te vinden. Tevens komt de sidderaal voor in Suriname, zowel in rivieren als in kreken en poelen.

Levende batterij

Volwassen dieren (met een lengte tot ruim 2 meter) kunnen spanningen genereren tot meer dan 860 volt bij een stroomsterkte van 1 ampère.[4] Uit de wet van vermogen (vermogen = spanning x stroomsterkte) volgt dan dat het vermogen is: 860 volt x 1 ampère = 860 watt. Deze spanning wordt opgewekt door een lading gestapelde elektrische cellen, een soort natuurlijke batterij. Deze cellen produceren elk 0,15 V door kalium- en natriumionen te pompen. Een sidderaal heeft duizenden van deze cellen gestapeld, om zo tot aan de 860 V te kunnen komen. Onvolwassen sidderalen kunnen een spanning van rond de 100 V genereren.

Ter vergelijking: een stroomstoot uit een stopcontact van 220 volt bedraagt ca. 15 ampère (en kan dodelijk zijn voor mensen), die van een sidderaal van 860 volt ongeveer 1 ampère (en is niet dodelijk voor mensen). Wel kan de stroomstoot van een sidderaal bijdragen aan een hartstilstand of aan verdrinking.

Aanpassing aan habitat

Hoewel de sidderaal een vis is, heeft hij een respiratiestelsel en moet hij lucht ademen om in leven te blijven. Dit is een evolutionaire aanpassing aan zijn habitat, de modderige rivieren en beken van de tropische regio's van Zuid-Amerika. Het water bevat daar op veel plaatsen niet genoeg zuurstof om te kunnen leven. De sidderaal steekt daarom zijn kop boven water uit, ademt lucht in door zijn bek en ademt die weer uit door de bek of de operculaire openingen (de "normale" uitgangen van de kieuwen). Op deze manier haalt de sidderaal 80% van zijn zuurstofbehoefte uit de lucht, en de andere 20% uit het water.[5].

Referenties

  1. (en) Sidderaal op de IUCN Red List of Threatened Species.
  2. Linnaeus, C.; 1766, Systema naturae, 12th ed. Vol. 1 (pt 1): 394-532. [Photographs and notes on some Linnaeus specimens are at http://www.linnean-online.org/view/fish/fish.html.]
  3. (en) Electrophorus electricus. FishBase. Ed. Ranier Froese and Daniel Pauly. Februari 2011 version. N.p.: FishBase, 2011.
  4. The Guardian: Shocking news: world's most powerful electric eel found in Amazon. Retrieved 11 Sep 2019
  5. Johansen, Kjell (1968) . Gas Exchange and Control of Breathing in the Electric Eel, Electrophorus electricus. Z. vergl. Physiologie (Volume 61, Number 2 / June, 1968): 137-163 (Springer Berlin / Heidelberg).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.