Sacharose
Sacharose of sucrose, in het dagelijks taalgebruik tafelsuiker of gewoon suiker genoemd, is een disacharide dat gevormd uit de covalente binding tussen een glucose-eenheid (druivensuiker) en een fructose-eenheid (vruchtensuiker). In zuivere toestand is het een wit kristallijn poeder dat zeer goed oplosbaar is in water: bij kamertemperatuur tot wel 2 kilogram in een liter, bij 100°C ongeveer 5 kilogram.[1][2]
Sacharose
| ||||
Structuurformule en molecuulmodel | ||||
Structuurformule van sacharose | ||||
Algemeen | ||||
Molecuulformule (uitleg) | C12H22O11 | |||
IUPAC-naam | (2R,3R,4S,5S,6R)-2-[(2S,3S,4S,5R)-3,4-dihydroxy-2,5-bis(hydroxymethyl)oxolan-2-yl]oxy-6-(hydroxymethyl)oxaan-3,4,5-triol | |||
Andere namen | suiker, kristalsuiker, rietsuiker, bietsuiker, tafelsuiker, sucrose, α-D-glucopyranosyl(1→2)β-D-fructofuranoside | |||
Molmassa | 342,30 g/mol | |||
SMILES | C([C@@H]1[C@H]([C@@H]([C@H]([C@H](O1)O[C@]2([C@H]([C@@H]([C@H](O2)CO)O)O)CO)O)O)O)O | |||
InChI | 1/C12H22O11/c13-
1-4-6(16)8(18)9(19)11(21-4)23- 12(3-15)10(20)7(17)5(2-14)22- 12/h4-11,13-20H,1-3H2/t4-,5-, 6-,7-,8+,9-,10+,11-,12+/m1/s1 | |||
CAS-nummer | 57-50-01 | |||
EG-nummer | 200-334-9 | |||
PubChem | 5988 | |||
Vergelijkbaar met | lactose, glucose, fructose | |||
Fysische eigenschappen | ||||
Aggregatietoestand | vast | |||
Kleur | wit | |||
Dichtheid | 1,587 g/cm³ | |||
Smeltpunt | 186 °C | |||
Oplosbaarheid in water | 2000 g/l | |||
Goed oplosbaar in | water | |||
Nutritionele eigenschappen | ||||
Type nutriënt | koolhydraat | |||
Essentieel? | nee | |||
Type additief | zoetstof | |||
Waar mogelijk zijn SI-eenheden gebruikt. Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar). | ||||
|
Sacharose wordt gewonnen uit suikerbieten, suikerriet of suikerpalm middels een raffinageproces. Bij dat proces wordt de suiker uit de plant opgelost in heet water en door herkristallisatie en filtratie gezuiverd.
Net als veel andere koolhydraten, is sacharose een leverancier van energie aan het lichaam. De energie-inhoud is gelijk aan die van eiwitten (4 kcal/gram) en ongeveer de helft van die van vetten (9 kcal/gram).
Bij de vertering van sacharose (door sacharase, vroeger ook invertase genoemd) moet als eerste de binding tussen deze twee eenheden (een glucose-eenheid en een fructose-eenheid) worden verbroken. Hierdoor is de beschikbaarheid van de energie ten opzichte van die van glucose iets trager; toch wordt er bij sportdranken ook wel gebruikgemaakt van sacharose. Het vrijmaken van de eenheden gebeurt nog wel zo snel dat, na consumptie van een hoeveelheid sacharose, een duidelijke piek in het bloedsuikergehalte zichtbaar is.
Andere toepassingen
Behalve als zoetstof wordt sacharose ook gebruikt bij de productie van polyolen, die op hun beurt weer grondstof zijn voor polyurethanen.