Retroviridae

Retrovirussen, ook wel aangeduid als retroviridae en ssRNA-RT-virussen, zijn virussen die hun erfelijk materiaal opslaan in de vorm van RNA. Bij de infectie van een gastheercel wordt de in het virale RNA vastgelegde genetische code naar DNA gekopieerd. De naam is gekozen omdat dit een omkering is van het normale procedé, waarbij de DNA-volgorde wordt omgezet in een RNA-volgorde. Retrovirussen vormen Groep VI binnen de virusclassificatie.

Retroviridae
Taxonomische indeling
Domein: Virussen Groep: Groep VI (ssRNA-RT) Orde: Ortervirales
Familie
Retroviridae
Afbeeldingen Retroviridae op Wikimedia Commons
Retroviridae op Wikispecies
Portaal    Biologie

Omdat de gastheercel in het algemeen niet in staat is om deze omzetting van RNA in DNA te maken, bevat het virus een gen voor reverse-transcriptase. Het enzym reverse-transcriptase (letterlijk: 'enzym voor achteruit overschrijven') zorgt ervoor dat het virale RNA kan worden gekopieerd in DNA in de gastheercel. Door middel van het enzym integrase kan dit DNA worden ingebouwd in het genoom van de gastheercel. Van enkelstrengs viraal RNA wordt door het enzym een streng DNA gemaakt, deze streng vormt samen met de virale RNA-streng een RNA-DNA-hybride. Nu bevat de enkele DNA-streng de genetische informatie van het virus. Het virale RNA wordt losgekoppeld van het hybride waarna in het ribosoom van de gastheercel een nieuwe DNA-streng gevormd wordt. Deze is complementair aan het viraal DNA dat zonet gesynthetiseerd is. De DNA-strengen combineren tot één DNA-dubbelstreng. Een restrictie-enzym knipt hierna aan het 5'- en 3'-eind van het ds-DNA (dubbelstrengs-DNA) een DNA-end. Hierdoor kan het DNA ingebouwd worden in het DNA van de gastheercel. Omdat het viraal DNA aanwezig is in het gastheercel-DNA kan constant de virale genetische code afgelezen worden en worden de eiwitbouwstenen van het virus gemaakt. Nieuw gesynthetiseerd viraal RNA vormt samen met een pakketje eiwitten een eiwitmantel, de eiwitmantel+RNA verlaat de gastheercel door middel van insnoering. Een nieuw virus is geboren en is nu in staat om andere cellen te infecteren.

Een zeer bekend retrovirus is het human immunodeficiency virus (hiv), de veroorzaker van aids en de variant voor katten: kattenaids. Retrovirussen vergroten ook vaak de kans op kanker (oncogeen), men noemt deze oncovirussen.