Recreatiedomein Maasvallei
Het Recreatiedomein Maasvallei -sinds juni 2013 draagt het grootste gedeelte van het gebied de naam Connecterra- is een 250 hectare groot gebied aan de noordoostelijke rand van het Nationaal Park Hoge Kempen. Het domein is gelegen op de voormalige mijnterreinen van de Steenkolenmijn Limburg-Maas langs de gemeentegrens tussen Maasmechelen en Dilsen-Stokkem, in de deelgemeenten Eisden en Lanklaar.
Het uitzicht van het gebied wordt bepaald door een viertal terrils met uitgestrekte waterplassen en bospercelen met vooral naaldbomen. Lang voor de mijnsluiting in 1987 werd een groot deel van het terrein ontgrind, eerst door de mijn voor eigen behoefte, daarna op grootschalige wijze door de N.V. Maasland van de Diepenbeekse ondernemersfamilie Machiels. Daardoor ontstond er tussen de terrils een uitgestrekte en diepe grindplas.
Alhoewel deze ontgrinding jarenlang kon plaatsvinden zonder de benodigde bouw- en exploitatievergunningen, was het de bedoeling van onder meer de gemeenten om na de ontgrinding de grindplas te dempen met de terrils, wat nefaste gevolgen zou hebben voor de kwaliteit van het grondwater en de drinkwaterproductie die in Het Greven, aan de overkant van de Zuidwillemsvaart, plaatsvindt.
Er zijn vier terrils, elk met een hoogte van ongeveer 110 meter boven zeeniveau, waarvan er nu drie in het gebied Connecterra liggen: de tweelingterril en de lange terril. De zogeheten rode terril, de oudste, is niet toegankelijk en ligt net buiten het recreatiegebied en wordt geëxploiteerd. Vanwege het relatief hoge gehalte aan steenkool is hier jaren geleden een proces van zelfontbranding ontstaan, waardoor stenen in de mijnsteenberg van structuur veranderden en er rode schist werd gevormd, die ontgonnen en vervolgens vermalen wordt tot gravel, onder meer voor gebruik in tuinen en op tennisbanen.
De drie terrils in het Connecterra-gebied zijn beplant en begroeid en bieden een weids uitzicht. De combinatie van de groen geworden terrils met de grillig gevormde waterpartijen levert een idyllisch landschap op.
Het initiatief van Center Parcs
Center Parcs werd in het begin van de jaren negentig van de vorige eeuw geïnteresseerd voor het domein als alternatief voor de oorspronkelijke Center Parcs-plannen in het waardevolle natuurgebied de Mechelse Heide rond het waardevolle Ven onder de Berg, waartegen hardnekkig verzet bestond. De overheid steunde dit nieuwe plan om de tewerkstelling te bevorderen en het gehavende mijngebied te saneren en een nieuwe bestemming te geven. Gedeeltelijke wijzigingen van het gewestplan in 1993 en 1995 gaven dit deel van de mijnterreinen als bestemming verblijfsrecreatie voor -onder meer- een bungalowpark. Een milieueffectenrapport (MER) werd in 1998 in opdracht van Center Parcs opgesteld en de grindwinning door de N.V. Maasland werd door de overheid afgekocht en stopgezet.
De drie terrils werden toen met Europese en Vlaamse overheidssteun gestabiliseerd, gemodelleerd en beplant. Er kwamen ook wandel- en fietspaden, zowel omheen de plas als op de terril, over een lengte van een tiental kilometer.
Center Parcs kreeg in 1995 een bouwvergunning voor een 700-tal cottages. Grondwerken werden opgestart in de noordelijk gelegen bospercelen, samen met de aanleg van nutsleidingen en de funderingen voor een veertigtal bungalows. De cottages zelf werden niet gebouwd: de wijzigende conjunctuur op het einde van de 20e eeuw -vooral de snel in prijs dalende vliegtuigtickets- verplichtte Center Parcs om het project, dat vooral mikte op de Duitse vakantiemarkt, stop te zetten.
Verdere ontwikkelingen
In 2005 kwam Teema International in beeld, een Vlaams-Nederlandse projectontwikkelingsmaatschappij. Deze ontvouwde zeer ambitieuze plannen voor honderden luxe villa's, inclusief paalwoningen en woningen op de helling van de terrils. De plannen voorzagen ook in het bouwen van een vijfsterrenhotel en een waterworld, het aanleggen van vijvers en zwembaden. Planologische en ambtelijke problemen zorgden voor aanzienlijke vertragingen, en pas in 2011 was voor Teema de weg vrij om te bouwen. Men kreeg toen echter het kapitaal niet meer bij elkaar en in 2012 werd ook dit project afgeblazen. De gronden kwamen toen in bezit van de Limburgse Reconversiemaatschappij (LRM).
Als in juni 2013 Connecterra werd geopend als de Hoofdpoort naar het Nationaal Park Hoge Kempen, werd de bestaande noordelijke ingang van het recreatiedomein gesloten voor wandelaars en fietsers en kwam er een nieuwe toegang bij een van de schachtbokken, op loopafstand van het shoppingcenter Maasmechelen Village. Enkele dagen na de opening van Connecterra bleek dat Center Parcs toch weer interesse heeft voor commerciële verblijfsinfrastructuur in noorden van het recreatiedomein.
De Sint-Barbarakerk van Eisden op de achtergrond
