Diepenbeek

Diepenbeek werd in 1092 voor het eerst vermeld als Tidebachen, de beek van Teudo. Oorspronkelijk was Diepenbeek een vrije heerlijkheid. De heerlijkheid werd in de eerste helft van de 13e eeuw betwist door de prins-bisschoppen van Luik en de hertogen van Brabant. Uiteindelijk werd Diepenbeek een Luiks leen, maar vanaf 1266 was er ook Brabantse afhankelijkheid. In 1359 kwam, met de dood van Hendrik van Diepenbeek, een einde aan de status van vrije heerlijkheid. Families die de heerlijkheid tot de 17e eeuw in handen hadden waren Van Diepenbeek, De Sombreffe, Van Schoonvorst, Van Gavere, Van Horne en Van Merode. Door aankopen in 1663 en 1678 door Edmond Godfried van Bocholtz, landcommandeur van de balije Biesen (1657-1690), kwam de heerlijkheid voor 133 jaar in het bezit van de ridders van de Duitse Orde te Alden Biesen. De Duitse Orde betaalde 346.000 gulden voor de aankoop tegen 12.000 gulden door de Diepenbekenaren jaarlijks te betalen rente. Er rest nog een oude slottoren en een 18e-eeuwse rentmeesterwoning. Deze laatste werd in de 1e helft van de 18e eeuw gebouwd door landcommandeur Ferdinand von Sickingen van Alden Biesen (1743-1749) en huisvest nu een notariaat. De Rooiermolen, een banmolen van rond 1600 op de Stiemerbeek was voor de helft eigendom van Alden Biesen. Het Diepenbeekse paenhuis (brouwerij), destijds gebouwd door landcommandeur Hendrik van Wassenaar, werd in 1954 afgebroken en heropgebouwd in het openluchtmuseum Bokrijk.

Midden 11e eeuw werd een romaanse kerk met toren gebouwd. In 1235 werd het patronaatsrecht en het tiendrecht toegekend aan de Abdij van Villers, om in 1382 overgedragen te worden aan het Sint-Lambertuskapittel te Luik.

De heide ten noorden van de Demer werd in de loop van de 19e eeuw bebost. Tot 1879 werd er ijzeroer gewonnen en stak men er turf. In de daardoor ontstane vijvers werd vis gekweekt.

Diepenbeek, doorsneden door vele naar de Demer aflopende beken, ligt op de zuidwestelijke uitloper van het Kempisch Plateau. De afwatering en de aanwezige vijvers ontstaan door turfwinning en delving van ijzerzandsteen zorgen voor een typisch wijerlandschap dat toeristisch aantrekkelijk is. Deze omgeving trok een bijzondere fauna aan zoals de door Diepenbeek geadopteerde boomkikker, de roerdomp en het woudaapje.

Diepenbeek profileert zich de laatste jaren steeds meer als onderdeel van Haspengouw sinds het toetrad tot Toerisme Haspengouw. In het noorden doorsnijdt het Albertkanaal de gemeente, in het zuiden de autoweg E313, Antwerpen-Luik. Door de dorpskern loopt de oude steenweg van Hasselt naar Bilzen en verder naar Maastricht. De gemeente heeft een station aan de spoorlijn Antwerpen-Hasselt-Luik, die parallel met de steenweg loopt. Diepenbeek is een residentiële gemeente gelegen tussen de drukke centra Hasselt en Genk.

Naast het centrum bestaat de gemeenten uit een aantal wijken en gehuchten: ten noorden van de spoorweg en de steenweg zijn dit Lutselus, Rozendaal, Piannesberg, Dorpheide, Rooierheide, Bijenberg; in het zuiden liggen Pampert, Reitje, Keizel, Zwartveld en het Crijt.

• de Sint-Servatiuskerk aan het Marktplein. In 1997 werd de 500e verjaardag van de toren gevierd. In de kerk zijn 17e-eeuwse houten gepolychromeerde beelden te vinden.
• het gemeentehuis. Daterend van 1914 en neogotisch van stijl. In 1978 werd het aanzienlijk uitgebreid.
• de kiosk op de stemmige Varkensmarkt
• de Rentmeesterij van Alden Biesen, ook het kasteel van Diepenbeek genoemd, aan de Stationsstraat. Op het domein bevindt er zich ook een 12e-eeuwse ronde slottoren van de waterburcht van de vrijheren van Tiedebeken.
• de oude Bouquetwinning met tiendenschuur. Rond 1243 vermaakte Jacobus, vrijheer van Diepenbeek, de Bouquethoeve aan de abdij van Villers. De zeer ruime tiendenschuur meet 45 bij 12 meter.

Diepenbeek is gelegen in het Demerdal en ligt op de grens van de Kempen in het noorden en vochtig-Haspengouw in het zuiden. Zijbeken van de Demer zijn onder meer: Galgebeek en Kaatsbeek. De zuidgrens van de gemeente wordt gevormd door de Oudebeek en de Winterbeek.

Diepenbeek bezit verschillende mooie natuurgebieden, die vrij toegankelijk zijn op de aangeduide wandelpaden. Deze gebieden worden doorkruist door zorgvuldig bewegwijzerde fietsroutes, deeluitmakende van het Limburgse fietsroutenetwerk. De gebieden zijn:

• De Dorpsbemden-Pomperik bestaande uit graslanden (38 ha), gelegen centrum Diepenbeek, hoek Verbindingslaan en de Demer
• De Dauteweyers, 11 ha groot met visvijvers, ontstaan in de 18e eeuw door de ontginning van ijzererts, gesitueerd te Lutselus, Sint-Servatiusstraat
• Natuurgebied Nietelbroeken in de Mombeekvallei, vroeger jachtgebied, gelegen Zuid-Diepenbeek grensoverschrijdend met Kortessem en Hasselt
• De Maten aansluitend op het 231 ha grote Genkse natuurreservaat "de Maten" voorzien van een vogelkijkwand
• De Mowkes, voormalige waterkelder wordt vleermuizenbehuizing, gelegen op de campus van de UHasselt aan de Oude Stiemer
• Den Elst, natuuroase in een landschap van monoculturen, grootte 5 hectare, gelegen tussen de gehuchten het Crijt en het Reitje
• De Keizelboomgaard, een 20 hectare grote boomgaard aan de Keizelstraat, beheerd door de Nationale Boomgaardstichting met als activiteit het kweken en bewaren van oude hoogstamfruitbomen en kleinfruit als bessen en frambozen. Deze boomgaard bevat 556 exemplaren van met verdwijning bedreigde hoogstamfruitrassen en 1500 laagstambomen. Het geheel is aangelegd als een oorspronkelijk regionaal cultuurlandschap met poelen, houtwallen en hagen.

Bedrijven zijn verspreid over heel de gemeente: KMO-zone Centrum (Demerstraat en Industrielaan), de ambachtelijke zone Muggenberg (Verbindingslaan, Katteweidelaan, Ambachtsstraat en Muggenbergstraat), en het lokaal bedrijventerrein Dorpsveld. Diepenbeek telde in 2006 5503 werknemers verspreid over landbouw (1,56 %), bouwnijverheid (5,56 %), industrie (15,02 %) en de tertiaire sector (77,80 %).

In de buurt van de onderwijsinstellingen van de Campus Diepenbeek ligt sinds 1989 het Wetenschapspark Limburg van 12 ha groot, met onder meer het Expertisecentrum voor Digitale Media, EDM. Wetenschapspark Limburg NV beheert op de campus een aantal gebouwen waar hightechbedrijven en instituten zijn gevestigd. De bedrijven op het Wetenschapspark werken samen met onderzoeksinstituten en onderwijsinstellingen van de campus. Er is een uitbreidingszone van 20 ha voorzien.

Daarnaast maakt Diepenbeek deel uit van het Economisch Netwerk Albertkanaal. In 2005 werd het Marktplein volledig opnieuw aangelegd.

De gemeente heeft alle onderwijsniveaus op haar grondgebied: van de basisschool, over het middelbaar tot universitair onderwijs met eveneens volwassenenonderwijs voor sociale promotie (lerarenopleiding). Op het grondgebied van Diepenbeek ligt een universitaire campus, met daarop de Universiteit Hasselt en diverse hogescholen (UC Leuven-Limburg en Hogeschool PXL).

• TTC Diepenbeek - Tafeltennisclub
• Footloose Dancers - Dansschool
• Real Hei - zaalvoetbalvereniging
• 't Dorp United - zaalvoetbalvereniging
• KFC Diepenbeek - Voetbalclub
• Gems BC - Basketbalclub
• Black Sheep - Basketbalclub
• KVC GEMS - Volleybalclub Heren
• ADD Diepenbeek - Atletiekclub
• Eagle Country Dancers - Country Line Dance Club
• Vkmf Diepenbeek - Krav Maga zelfverdediging club
• Diebad - badmintonclub
• Pyong Won - Taekwondo club

• Gert Steegmans, wielrenner
• Stijn Vreven, voetballer
• Dirk Bikkembergs, modeontwerper
• Kenny Philippaars, zanger Get Ready!
• Brigitte Grouwels, politica Brussels Gewest
• Bart Mesotten, norbertijn, classicus, haikudichter en promotor van haiku in Vlaanderen
• Tim Verheyden, reporter en medewerker VRT-nieuwsdienst
• Tom Olaerts, zanger ketnetband en idool 2003
• Joris Iven, dichter, schrijver en vertaler
• Jan Nonneman, directeur Land van Ooit Tongeren, GaiaZOO[14]
• Michiel Vandeweert, 'bekende' progeriapatiënt
• Amber Vandeweert, 'bekende' progeriapatiënte

Zie de categorie Diepenbeek van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

	Gemeenten in de provincie Limburg
Alken · As · Beringen · Bilzen · Bocholt · Borgloon · Bree · Diepenbeek · Dilsen-Stokkem · Genk · Gingelom · Halen · Ham · Hamont-Achel · Hasselt · Hechtel-Eksel · Heers · Herk-de-Stad · Herstappe · Heusden-Zolder · Hoeselt · Houthalen-Helchteren · Kinrooi · Kortessem · Lanaken · Leopoldsburg · Lommel · Lummen · Maaseik · Maasmechelen · Nieuwerkerken · Oudsbergen · Peer · Pelt · Riemst · Sint-Truiden · Tessenderlo · Tongeren · Voeren · Wellen · Zonhoven · Zutendaal België: Provincies · Gemeenten