Proefpolder Andijk

In 1918 nam de Tweede Kamer de Zuiderzeewet van Cornelis Lely aan. Volgens deze wet zou de Zuiderzee worden afgesloten door middel van de aanleg van de Afsluitdijk. Het IJsselmeer dat hierdoor zou ontstaan zou deels worden ingepolderd. Voornaamste doelstellingen van het Zuiderzeeproject waren het beschermen van de Nederlandse kusten tegen overstromingen en het winnen van grond voor de landbouw.

De aanleg van de Afsluitdijk en de IJsselmeerpolders was de taak van de Dienst der Zuiderzeewerken, die viel onder het toenmalige ministerie van Waterstaat. Het ontginnen en in cultuur brengen van de drooggevallen gronden werd overgelaten aan een andere dienst, de Directie van de Wieringermeer (voorloper van de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders).

In 1924 heeft de commissie Lovink een verslag uitgebracht met het voorstel een proefpolder aan te leggen. In deze polder konden, op kleine schaal, praktische ervaringen worden opgedaan met het in cultuur brengen van de gronden in de nieuw aan te leggen Wieringermeer. Deze gronden bevatten een hoog zoutgehalte omdat deze eeuwen door zeewater waren bedekt. Om die reden werd in 1926-1927 bij het dorp Andijk een 40 hectare grote Proefpolder aangelegd. Op 27 augustus 1927 is de proefpolder drooggevallen. De kosten van deze polder hebben ongeveer 1 miljoen gulden bedragen, een relatief hoog bedrag in vergelijking tot nog aan te leggen en veel grotere polders.

De Directie van de Wieringermeer wilde weten hoe de grond in een drooggemalen polder zich ontwikkelde, en hoe de zoute gronden in cultuur gebracht konden worden. Na het droogvallen werd begonnen met de bouw van een boerderij en laboratoria voor landbouwkundig, bodemkundig en microbiologisch onderzoek. Hier bestudeerde men diverse aspecten die voor een optimale benutting van de grond van belang waren, zoals ontzilting, inklinking en opdroging. Ook werden proeven genomen voor de beste manier van grondbewerking en de keuze van geschikte gewassen.

In 1929 was de bodemstructuur van de proefpolder al dusdanig verbeterd dat vrijwel de gehele polder in cultuur gebracht kon worden. Met de ervaringen die zijn opgedaan in de proefpolder is de ontwikkeling van de Wieringermeer versneld. De drooggevallen gronden zijn eerder geschikt geworden voor de landbouw hetgeen de verkoopwaarde heeft verhoogd. Met de verkoopopbrengst van de gronden werden de kosten van de aanleg van de polders goedgemaakt.

De Directie van de Wieringermeer was de eerste eigenaar van de Proefpolder. Later heeft Domeinen deze overgenomen en verpacht aan een boer. Hierna werd de gemeente Andijk eigenaar van de grond. Veel Andijkers hadden hier een tuindersbedrijf. Thans is de Proefpolder ingericht voor diverse vormen van verblijfsrecreatie.