Pour le Mérite

De onderscheiding Pour le Mérite werd in 1740 gecreëerd door Frederik de Grote (1712-1786). De militaire versie bestond tot 1918, de burgerlijke bestaat nog steeds. In het Engels wordt ze The Blue Max genoemd. Ook in Duitsland heeft de bijnaam "Der Blaue Max" ingang gevonden.

Het versiersel van de Orde Pour le Mérite
Pour le Mérite van Christian Nielebock
Ster en grootkruis afgebeeld door Maximilian Gritzner
Keizer Wilhelm draagt zijn drie kruisen van de Orde Pour le Mérite; een kruis met eikenloof om de hals, een grootkruis en een "plaque" van de orde op de borst.
De ster of "plaque" van de orde Pour le Mérite
Keizer Frederik III met de Hohenzollernketen, tweemaal een IJzeren Kruis uit 1870, ster en grootkruis van de Orde Pour le Mérite en een bijzondere ster van de Hoge Orde van de Zwarte Adelaar met een Kousenband rond de stralen.

Orden Pour le Mérite van 1740 tot 1810

Na de oorlog met Maria Theresia van Oostenrijk stelde Frederik de Grote deze ridderorde in.

De onderscheiding is voortgekomen uit de Ordre de la Générosité.

Hij besloot de nieuwe onderscheiding toe te kennen aan verdienstelijke personen. In het verleden waren ridderorden ook aan vooraanstaande edellieden toegekend als politiek eerbetoon. Pruisen kende in 1740 ook de “Hoge Orde van de Zwarte Adelaar”, maar die onderscheiding was alleen voor vorsten, prinsen en generaals bestemd. De Orde Pour le Mérite had een meer democratisch karakter, al was het toekennen aan een dappere onderofficier ondenkbaar.

Het juweel van de orde is een lichtblauw geëmailleerd kruis met gouden opschrift en ongekroonde gouden adelaars tussen de armen. Het kruis werd aan een zwart lint met twee zilveren strepen om de hals of op de revers gedragen.

Bij een ongekroonde adelaar moet het gaan om de rode adelaar van Brandenburg, het Pruisische wapendier is zwart en gekroond. Omdat de adelaars in de kruisarmen niet zijn geëmailleerd is het verschil alleen in dit kleine maar voor een heraldicus belangrijke detail te herkennen.

Frederik was niet zuinig met het toekennen van dit eerbewijs. Zijn vriend Voltaire was een van de eersten die hem mocht dragen, maar na een ruzie werd hem gevraagd om het ereteken terug te sturen. Ook leden van de hofhouding en geleerden werden met de onderscheiding vereerd.

Orde Pour le Mérite van 1810 tot 1918

Vanaf 18 januari 1810 kende Frederik Willem III de onderscheiding enkel toe aan officieren met een uitzonderlijke verdienste tijdens militaire campagnes. De eerder zo eenvoudige orde werd op 10 maart 1813, niet in een afzonderlijk besluit maar en passant in het instellingsbesluit van het IJzeren Kruis, uitgebreid met drie vergulde eikenbladeren voor bijzondere verdiensten die op de ring moesten worden gedragen. De symboliek van deze eikenbladeren, het Eichenlaub oftewel Eikenloof genoemd, is de volgende; koning Frederik Willem III eerde zijn overleden gemalin, de in Pruisen mateloos populaire Louise van Mecklenburg-Strelitz en zijn gezin. Zo stonden in het oorspronkelijke ontwerp de drie eikenbladeren symbool voor de familie van de koning en zijn echtgenote. Het centrale eikenblad herdacht de negen kinderen van het Pruisische koningspaar. De linkerkant van het centrale blad telde daarom vijf lobben als voorstelling van de vijf zonen, de rechterzijde telde vier lobben als voorstelling van de vier dochters. In de centrale nerf van het middelste eikenblad kan men de gestileerde letter 'L' (van Luise) herkennen. Later werd het ontwerp sterk vereenvoudigd, waardoor het zijn symbolische betekenis verloor.

Kruisen met het eikenblad werden na 17 december 1817 aan een afwijkend lint gedragen. Dit lint kreeg drie zilveren strepen voor wie de orde tweemaal verleend kreeg. Kreeg men het eikenblad bij de eerste toekenning van de orde dan moest men genoegen nemen met het standaardlint met de twee zilveren strepen.

Frederik Willem IV van Pruisen stelde op 18 juli 1844 een gouden kroontje in voor wie de orde vijftig jaar bezat. Er zijn platte en holle kroontjes bekend, dat hing van de juwelier af.

In de 19e eeuw werden ook onderscheidingstekens met gekroonde adelaars vervaardigd, daarbij moet het handelen om particuliere opdrachten. Een geëmailleerd kruis is in feite met een dun glanzend glaslaagje bedekt en dat slijt en splintert in het dagelijks gebruik al snel. In die tijd droeg men zijn kruis iedere dag om de hals. Om het kruis dat men van de Pruisische koning had ontvangen te sparen werd soms een tweede "dagelijks" kruis besteld en de juweliers, zeker die in het buitenland, zullen na het bestuderen van het Pruisische wapen hebben aangenomen dat zij een gouden of vergulde en gekroonde adelaar moesten monteren.

Officieren die de orde in de revolutie-oorlogen en napoleontische oorlogen hadden verworven waren zoals dat in Pruisen gebruikelijk was soms tot op zeer hoge leeftijd nog in actieve dienst. Generaal-veldmaarschalk von Moltke, de "oude Moltke", kreeg op 29 november 1889 een dergelijke kroon met kleine briljanten uitgereikt. Hij was een van de architecten van de overwinning op Frankrijk in 1870 geweest.

Het werd gebruikelijk om deze orde “en cravatte”, dus om de hals, te dragen. In de periode daarvoor was ook de draagwijze in het knoopsgat niet ongewoon.

In de napoleontische oorlogen, de Eerste Duits-Deense Oorlog en de Tweede Duits-Deense Oorlog, de Oostenrijks-Pruisische Oorlog van 1866, de Frans-Duitse Oorlog van 1870 en de Eerste Wereldoorlog is de Pour le Mérite talloze malen voor dapperheid en uitzonderlijke verdienste toegekend. Daarbij moet worden bedacht dat het IJzeren Kruis geen ridderorde was en bij het begin van de oorlogen in 1814, 1870 en 1914 tijdelijk werd ingesteld of opnieuw werd ingesteld en dus niet altijd kon worden verleend.

In de Eerste Wereldoorlog werd het kruis met de zwaarden van de Huisorde van Hohenzollern gebruikt om dragers van het IJzeren Kruis Ie Klasse niet in deze orde op te hoeven nemen. Zo bleef de Pour le Mérite exclusief. In de Tweede Wereldoorlog kreeg het Duits Kruis dezelfde functie. Nu werd voorkomen dat al te veel ridderkruisen van de Orde van het IJzeren Kruis moesten worden toegekend.

De kruisen die altijd van massief goud waren geweest werden nu van verguld zilver vervaardigd. Onedele metalen zijn voor het kruis van deze orde nooit gebruikt.

Om te voorkomen dat onderofficieren een Pour le Mérite zouden verwerven stelde Willem I van Pruisen, de latere Siegeskaiser op 27 februari 1864 een Gouden Kruis voor Militaire Verdienste in. Dit kruis werd informeel dan ook al snel het "Pour le Mérite voor onderofficieren" genoemd.

In de Eerste Wereldoorlog werden aan de officieren van de Duitse krijgsmacht talloze Pour le Mérites verleend. Opvallend was de status van de nieuwe oorlogshelden, de piloten die na het neerschieten van een groot aantal tegenstanders op deze onderscheidingen mochten rekenen. Manfred von Richthofen en Max Immelmann, de zogenaamde luchtazen, droegen het kruis dat in Engeland The Blue Max werd genoemd.

De laatste drager van de militaire uitvoering van de Orde Pour le Mérite, de later beroemd geworden schrijver Ernst Jünger, overleed in 1998. Toen was de Bondsrepubliek Duitsland tachtig jaar na de nederlaag van 1918 eindelijk ontslagen van de haar toegevallen verplichting om het aan de Orde verbonden pensioen, een "ere-soldij", uit te betalen.

Gouden Kruis voor Militaire Verdienste

In het zeer rang- en standsbewuste Duitsland van voor de Eerste Wereldoorlog werden ridderorden niet aan soldaten en onderofficieren verleend. Toch werden ook zij steeds vaker met gouden kruisen en medailles onderscheiden voor hun moed. Het zelden uitgereikte Gouden Kruis voor Militaire Verdienste van Pruisen wordt daarom wel het "Pour le Mérite voor onderofficieren" genoemd.

Vijf grootkruisen in de Orde Pour le Mérite

Op 11 november 1866 stelde koning Willem I van Pruisen, de latere keizer Wilhelm I van Duitsland, na de zege over Oostenrijk bij de Slag bij Sadová een nieuwe en hogere klasse, het grootkruis, in. Dit grootkruis week in uitvoering sterk af van het ridderkruis. Het droeg een slecht gelijkend portret van een met een lauwerkrans getooide Frederik de Grote als medaillon en de adelaars tussen de armen werden voorzien van een kroon. Het zijn dus Pruisische, geen Brandenburgse adelaars. Op de linkerborst droegen de grootkruisen een plaque, een vierkant schild van verguld zilver, met het medaillon en de spreuk "pour le merite".

Er volgden nog vier grootkruisen:

  • Op 1 september 1873 aan Friedrich Wilhelm Nikolaus Karl von Preußen (1831-1888), in 1888 de Duitse keizer Frederik III en koning Frederik III van Pruisen.
  • op 1 september 1873 aan generaal-veldmaarschalk Frederik Karel van Pruisen (1828-1885), inspecteur van de Pruisische cavalerie.
  • op 24 april 1878 aan tsaar Alexander II (1818-1881), tsaar van Rusland. De tsaar was een bondgenoot van Duitsland en een familielid. Met het "Rückversicherungsvertrag" had Bismarck voorkomen dat zijn land een tweefrontenoorlog tegen Rusland en Frankrijk zou moeten voeren. De Tsaar was dus een man die door de Duitsers in de watten werd gelegd en geregeld kostbare geschenken ontving. De Pruisische neutraliteit tijdens de Krimoorlog had de verhoudingen desondanks verstoord.
  • Op 8 maart 1879 werd generaal-veldmaarschalk Helmuth Karl Bernhard von Moltke ter gelegenheid van zijn 60-jarig jubileum als officier met het grootkruis onderscheiden.

Op verzoek van de prinsen droeg de koning, die zichzelf geen onderscheidingen kon toekennen, dit grootkruis zelf.

Op dit moment is geen van de grootkruisen tentoongesteld. De onderscheidingen van von Moltke gingen in de Tweede Wereldoorlog verloren en het is niet bekend of de Hohenzollern in hun verzamelingen nog exemplaren bewaren.

Er zijn afbeeldingen van kruisen en sterren met gouden eikenloof, op de ring of op de gouden stralen boven het medaillon van de plaque, bekend.[1]

Dragers van de Orde Pour le Mérite

Er zijn benoemingen bekend tot november 1918[2]

  • kolonel Armand von Alberti verleend op 8 november 1918
  • luitenant-generaal Victor Albrecht verleend op 9 april 1918
  • luitenant-kolonel d'Alton-Rauch verleend op 15 augustus 1918
  • majoor Walther Arens verleend op 25 oktober 1918
  • kapitein Achim von Arnim verleend op 17 april 1918

B

  • majoor Baader verleend op 20 oktober 1918
  • generaal der Infanterie Ernst von Bacmeister verleend op 8 oktober 1917
  • luitenant-generaal William Balcke verleend op 9 maart 1918
  • luitenant-kolonel Hermann von Balcke verleend op 29 juli 1917
  • kapitein Victor Bangert verleend op 24 november 1917
  • majoor Barth verleend op 9 augustus 1918
  • luitenant-kolonel Max Bauer verleend op 19 december 1916. Hij kreeg het Eikenloof op 28 maart 1918
  • generaal-kolonel prins Rupprecht van Beieren verleend op 22 augustus 1915. Hij kreeg het Eikenloof op 20 december 1916
  • generaal-majoor prins Frans van Beieren verleend op 16 mei 1918
  • veldmaarschalk prins Leopold van Beieren verleend op 9 augustus 1915. Hij kreeg het Eikenloof op 25 juli 1917
  • majoor Friederich Becker verleend op 17 september 1918
  • majoor Kurt von Beerfelde verleend op 21 april 1918
  • luitenant-kolonel Franz von Behr verleend op 8 oktober 1918
  • kapitein Stanislaus Behrendt verleend op 4 oktober 1918
  • generaal Eduard von Below verleend op 18 augustus 1917
  • generaal-majoor Ernst von Below verleend op 24 november 1917. Hij kreeg het Eikenloof op 13 oktober 1918
  • generaal Fritz von Below verleend op 16 februari 1915. Hij kreeg het Eikenloof op 11 augustus 1916
  • generaal-majoor Hans von Below verleend op 24 november 1917
  • generaal Otto von Below verleend op 16 februari 1915. Hij kreeg het Eikenloof op 27 april 1917
  • generaal-majoor Berger verleend op 17 april 1918
  • generaal Richard von Berendt verleend op 14 januari 1917. Hij kreeg Eikenbladeren op 24 november 1917
  • generaal-majoor Walther von Bergmann verleend op 8 mei 1918
  • kapitein Waldemar Berka verleend op 23 juni 1918
  • generaal Cav Friedrich von Bernhardi verleend op 20 augustus 1916. Hij kreeg het Eikenloof op 15 mei 1918
  • kapitein Felix von Bernuth verleend op 9 oktober 1918
  • luitenant-generaal Albert von Berrer verleend op 27 augustus 1917
  • generaal der Infanterie Hans Hartwig von Beseler verleend op 10 oktober 1914. Hij kreeg het Eikenloof op 20 augustus 1915
  • majoor Hans Beseler verleend op 28 november 1917
  • majoor Ernst von Bila verleend op 28 maart 1918
  • majoor Josef Bischoff verleend op 30 juni 1918
  • majoor Werner von Blomberg verleend op 3 juni 1918
  • majoor Fedor von Bock verleend op 1 april 1918
  • majoor Franz Karl von Bock verleend op 13 oktober 1918
  • luitenant-generaal Alfred von Böckmann verleend op 8 oktober 1916. Hij kreeg het Eikenloof op 1 juni 1917
  • luitenant-kolonel Erich Böhme verleend op 7 mei 1918
  • generaal der Infanterie Max von Boehn verleend op 24 augustus 1916. Hij kreeg het Eikenloof op 20 mei 1917
  • luitenant-kolonel Friedrich von Bogendörfer verleend op 31 juli 1918
  • majoor Helmuth Bohm verleend op 5 mei 1918
  • luitenant-generaal Kurt von dem Borne verleend op 9 april 1918. Hij kreeg het Eikenloof op 7 november 1918
  • luitenant-generaal Karl von Borries verleend op 13 juni 1918
  • luitenant-generaal Rudolf von Borries verleend op 4 augustus 1917
  • kapitein KuneHans von Both verleend op 10 april 1918
  • generaal-kolonel Felix von Bothmer verleend op 7 juli 1915. Hij kreeg het Eikenloof op 25 juli 1917
  • luitenant-kolonel Hermann von Brandenstein verleend op 27 augustus 1917
  • kapitein Kurt von Brandenstein verleend op 26 september 1918
  • kolonel Otto Freiherr von Brandenstein verleend op 15 mei 1918
  • majoor Cordt Freiherr von Brandis verleend op 21 april 1918
  • eerste luitenant Cordt von Brandis verleend op 14 maart 1916
  • majoor Tido von Brederlow verleend op 9 oktober 1918
  • luitenant-generaal Anatol Graf von Bredow verleend op 23 juli 1915
  • generaal-majoor Ludwig Bressler verleend op 9 oktober 1918
  • luitenant-generaal Carl Briese verleend op 30 augustus 1918
  • majoor Friedrich Brinckmann verleend op 6 maart 1918
  • eerste luitenant Heinrich Brinkord verleend op 21 oktober 1918
  • kapitein Ferdinand Brisken verleend op 23 april 1918
  • kolonel Schellendorf Bernhard von Bronsart verleend op 16 september 1916
  • majoor Schellendorf Hans von Bronsart verleend op 25 oktober 1918
  • majoor Schellendorf Walther Siegfried von Bronsart verleend op 2 juni 1918
  • luitenant-kolonel Georg Bruckmüller verleend op 1 mei 1917. Hij kreeg het Eikenloof op 26 maart 1918
  • majoor Erich Brückner verleend op 4 september 1918
  • majoor Friedrich Bruns verleend op 6 november 1918
  • generaal-kolonel Karl von Bülow verleend op 4 april 1915
  • majoor Heinrich Bünau verleend op 17 september 1918
  • luitenant-kolonel Robert Bürkner verleend op 16 mei 1918
  • luitenant-generaal Hermann Ritter von Burkhardt verleend op 12 mei 1917
  • kapitein Ernst Busch verleend op 4 oktober 1918
  • majoor Georg Freiherr von dem Bussche Haddenhausen verleend op 18 september 1918
  • generaal-majoor Johannes von Busse verleend op 22 april 1918

C

  • majoor Caracciola Delbrück verleend op 25 augustus 1918
  • generaal Adolph von Carlowitz verleend op 29 juli 1917. Hij kreeg het Eikenloof op 25 mei 1918
  • kapitein Walther Caspari verleend op 21 april 1918
  • luitenant-generaal Martin Charles de Beaulieu verleend op 5 september 1917
  • generaal-majoor Siegfried von La Chevallerie verleend op 20 januari 1918. Hij kreeg het Eikenloof op 11 oktober 1918
  • generaal der Infanterie Eberhard von Claer verleend op 29 juni 1915
  • majoor Max Clausius verleend op 15 oktober 1918
  • majoor Erwin von Collani verleend op 7 mei 1918
  • majoor Oskar Commichau verleend op 21 april 1918
  • luitenant-generaal Richard von Conta verleend op 15 oktober 1916. Hij kreeg het Eikenloof op 26 maart 1918
  • luitenant-kolonel Elimar von Cranach verleend op 22 april 1918

D

  • generaal-majoor Rudolf Dänner verleend op 26 oktober 1918
  • luitenant-generaal Victor Dallmer verleend op 26 april 1918. Hij kreeg het Eikenloof op 8 juni 1918
  • majoor Gustav Dammann verleend op 6 november 1918
  • generaal-majoor Johannes von Dassel verleend op 25 oktober 1918
  • generaal der Infanterie Bertold von Deimling verleend op 28 augustus 1916
  • majoor Walther von Delius verleend op 20 januari 1918
  • luitenant Friedrich Wilhelm Dernen verleend op 29 augustus 1918
  • majoor Arnold von Detten verleend op 27 augustus 1918
  • majoor Kurt von Dewiss verleend op 22 april 1918
  • luitenant-generaal Karl Diessenbach verleend op 26 april 1917
  • generaal-majoor Otto Freiherr von Diepenbroick Grüter verleend op 13 juni 1918
  • majoor Wilhelm von Ditsurth verleend op 21 april 1918
  • generaal-majoor Wilhelm von Dommes verleend op 18 juni 1918
  • luitenant-kolonel Georg Dorndorf verleend op 1 april 1918
  • luitenant-kolonel Hermann Drechsel verleend op 3 april 1918
  • generaal-majoor Hermann von Dresler und Scharsenstein verleend op 8 november 1917
  • majoor Hans von Drigalski verleend op 28 maart 1918
  • luitenant-kolonel Wilhelm von Dücker verleend op 29 augustus 1918

E

  • generaal der Infanterie Johannes von Eben verleend op 7 oktober 1916 Hij kreeg Het Eikenloof op 8 juni 1918
  • generaal der Infanterie Magnus von Eberhardt verleend op 20 mei 1917 Hij kreeg Het Eikenloof op 22 september 1917
  • luitenant-kolonel Gottfried Edelbüttel verleend op 12 oktober 1917
  • luitenant-kolonel Franz Freiherr von Edelsheim verleend op 4 oktober 1918
  • luitenant-kolonel Ralph von Egidy verleend op 31 oktober 1918
  • generaal der Infanterie Oskar von Ehrenthal verleend op 15 juni 1917
  • kolonel-generaal Hermann von Eichhorn verleend op 18 augustus 1915. Hij kreeg Het Eikenloof op 28 september 1915
  • kolonel-generaal Karl von Einem verleend op 16 maart 1915. Hij kreeg Het Eikenloof op 17 oktober 1916
  • generaal der Infanterie Karl Ludwig d'Elsa verleend op 1 september 1916
  • luitenant-generaal Hugo Eistermann von Elster verleend op 22 september 1917
  • generaal Otto von Emmich verleend op 7 augustus 1914. Hij kreeg Het Eikenloof op 14 mei 1915
  • luitenant-generaal Siegfried Freiherr von Ende verleend op 31 oktober 1917
  • luitenant-generaal Nikolaus Ritter von Endres verleend op 17 april 1918. Hij kreeg Het Eikenloof op 4 augustus 1918
  • luitenant-generaal George von Engelbrechten verleend op 8 juli 1918
  • Kolonel Franz Ritter von Epp verleend op 29 mei 1918
  • generaal-majoor Hans von der Esch verleend op 13 oktober 1918
  • luitenant-kolonel Friedrich Freiherr von Esebeck verleend op 3 april 1918
  • luitenant-generaal Ludwig von Estorff verleend op 6 september 1917
  • luitenant-generaal Günter von Etzel verleend op 4 augustus 1917. Hij kreeg Het Eikenloof op 26 oktober 1918
  • majoor Siegfried Graf zu Eulenburg verleend op 27 augustus 1917. Hij kreeg Het Eikenloof op 4 september 1918

F

  • generaal der Infanterie Max von Fabeck verleend op 23 augustus 1915
  • kolonel-generaal Ludwig Freiherr von Falkenhausen verleend op 23 augustus 1915. Hij kreeg Het Eikenloof op 15 april 1916
  • majoor Alexander von Falkenhausen verleend op 7 mei 1918
  • generaal der Infanterie Erich von Falkenhayn verleend op 16 februari 1915. Hij kreeg Het Eikenloof op 3 juni 1915
  • Generaal der Cavalerie Eugen von Falkenhayn verleend op 28 augustus 1915 He
  • generaal der Infanterie Karl von Fasbender verleend op 13 september 1916
  • luitenant-kolonel Wilhelm Faupel verleend op 8 juni 1918. Hij kreeg Het Eikenloof op 4 augustus 1918
  • generaal-majoor Bernhard Graf Finck von Finckenstein verleend op 9 april 1918
  • luitenant-kolonel Kurt Fischer verleend op 4 november 1917
  • kolonel Udo von Fischer verleend op 30 juni 1918
  • luitenant-generaal Paul Fleck verleend op 16 maart 1915
  • luitenant-kolonel Ernst Freiherr von Forstner verleend op 31 oktober 1917. Hij kreeg Het Eikenloof op 17 juni 1918
  • luitenant-kolonel Frahnert verleend op 4 november 1917
  • generaal der Infanterie Hermann von Francois verleend op mei 1915. Hij kreeg Het Eikenloof op 27 juli 1917
  • generaal Art Adolf Franke verleend op 18 oktober 1918
  • majoor Hans von Frankenberg und Ludwigsdorf verleend op 5 juli 1918
  • majoor Rudolf Frantz verleend op 25 juli 1917
  • luitenant-generaal Erich Freyer verleend op 17 april 1918
  • kapitein Karl von Freyhold verleend op 14 juni 1918
  • luitenant-generaal Friedrich von Friedeburg verleend op 20 september 1918
  • majoor Karl Friderici verleend op 30 juni 1918
  • luitenant-generaal Albert Hermann von Fritsch verleend op 3 september 1918
  • majoor Lothar Fritsch verleend op 6 mei 1918
  • kolonel Georg Frotscher verleend op 5 mei 1918
  • luitenant-generaal Georg Fuchs verleend op 18 augustus 1917

G

  • generaal-majoor Arthur von Gabain verleend op 8 november 1917. Hij kreeg Het Eikenloof op 17 april 1918
  • kapitein Gabcke verleend op 1 september 1918
  • generaal der Infanterie Hans Gaede verleend op 25 augustus 1915
  • majoor Erich Gaertner verleend op 8 november 1918
  • generaal Art Max von Gallwitz verleend op 24 juli 1915. Hij kreeg Het Eikenloof op 28 september 1915
  • luitenant-generaal Otto von Garnier verleend op 17 oktober 1916
  • generaal der Infanterie George von Gayl verleend op 8 mei 1918
  • kapitein Wilhelm von Gazen
  • generaal Gaza verleend op 24 november 1917
  • generaal Cav Ludwig Freiherr von Gebsattel verleend op 4 oktober 1916
  • majoor Ullrich von Germar verleend op 22 april 1918
  • generaal der Infanterie Friedrich von Gerok verleend op 7 juli 1915
  • eerste luitenant Daniel Gerth verleend op 1 oktober 1918
  • luitenant-kolonel Wilhelm Graf von GluszewskiKwilicki verleend op 24 november 1917
  • luitenant-kolonel Wilhelm von Goerne verleend op 20 mei 1917. Hij kreeg Het Eikenloof op 26 augustus 1918
  • kapitein Martin Goesch verleend op 21 april 1918
  • rijksmaarschalk Hermann Göring verleend op 2 juni 1918
  • majoor Georg von Götz verleend op 17 oktober 1918
  • luitenant-kolonel Augustus von Götzen verleend op 11 september 1916
  • generaal-majoor Rüdiger Graf von der Gotz verleend op 15 mei 1918
  • luitenant-generaal Friedrich von Gontard verleend op 9 april 1918. Hij kreeg Het Eikenloof op 4 augustus 1918
  • generaal der Infanterie Konrad von Gossler verleend op 10 augustus 1916
  • kapitein Wolff von Graeffendorff verleend op 24 november 1917
  • kapitein Wilhelm Edler von Graeve verleend op 8 november 1918
  • majoor Kurt von Greiff verleend op 9 juni 1918
  • generaal-majoor Wilhelm von Groddeck verleend op 9 april 1918
  • generaal-majoor Wilhelm Groener verleend op 11 september 1915
  • generaal Art Hans von Gronau verleend op 4 oktober 1916. Hij kreeg Het Eikenloof op 6 augustus 1918
  • kapitein Theodor Groeppe verleend op 6 november 1918
  • luitenant-kolonel Hans von Gothe verleend op 2 november 1918
  • luitenant-generaal Paul Grünert verleend op 3 mei 1918
  • majoor Ernst Gruson verleend op 6 juli 1918
  • majoor Erich Gudowius verleend op 4 augustus 1918
  • generaal der Infanterie Erich von Gründell verleend op 28 augustus 1916
  • generaal der Infanterie Hans von Guretzky Cornitz verleend op 9 maart 1916

H

  • luitenant-kolonel Friedrich Ritter von Haack verleend op 4 augustus 1918
  • luitenant-kolonel Wilhelm von Hassy verleend op 6 juni 1918
  • majoor Heinrich Freiherr von Hadeln verleend op 26 augustus 1917
  • kapitein Siegfried Haenicke verleend op 14 juni 1918
  • veldmaarschalk Gottlieb Graf von Haeseler verleend op 22 maart 1915. Hij kreeg Het Eikenloof op 22 maart 1915
  • majoor Wilhelm Hagedorn verleend op 30 juli 1917
  • majoor Karl von Hagen verleend op 8 april 1918
  • luitenant-kolonel Oskar von Hahnke verleend op 8 oktober 1918
  • majoor Ernst Hammacher verleend op 31 oktober 1918
  • generaal-majoor Rudolph Hammer verleend op 24 november 1917
  • generaal-majoor Hans von Hammerstein Gesmold verleend op 6 november 1918
  • luitenant-kolonel Frithjof Freiherr von Hammerstein Gesmold verleend op 1 november 1918
  • kapitein Karl Hansen verleend op 8 november 1918
  • majoor Georg von Harder verleend op 25 augustus 1918
  • luitenant-kolonel Otto Hasse verleend op 23 december 1917. Hij kreeg Het Eikenloof op 12 mei 1918
  • majoor Wilhelm Haupt verleend op 18 augustus 1918
  • kapitein HansJoachim Haupt verleend op 16 maart 1916
  • luitenant-olonel Ludwig Hauss verleend op 11 september 1918
  • generaal-majoor Walther von Haxthausen verleend op 13 juni 1918
  • kolonel-generaal Josias von Heeringen verleend op 28 augustus. 1915 Hij kreeg Het Eikenloof op 28 augustus 1916
  • majoor Franz Heinrigs verleend op 8 november 1917
  • generaal-majoor Siegfried von Held verleend op 7 november 1918
  • kolonel Emil Hell verleend op 21 september 1916 Hij kreeg. Het Eikenloof op 11 januaril 1918
  • luitenant-kolonel Hans Ritter von Hemmer verleend op 25 juli 1917
  • kolonel Richard Hentsch verleend op 23 september 1917
  • majoor Ferdinand Herold verleend op 8 oktober 1917
  • luitenant-kolonel Adolf Herrgott verleend op 4 augustus 1918
  • generaal Cav Friedrich von Hertzberg verleend op 4 november 1918
  • kolonel Hans Hesse verleend op 11 december 1916
  • kolonel Albert Heuck verleend op 28 oktober 1918
  • kolonel Wilhelm Heye verleend op 20 augustus 1916. Hij kreeg Het Eikenloof op 3 april 1918
  • majoor Hubert Heym verleend op 9 april 1918
  • kolonel Hans von Heynik verleend op 3 december 1917
  • vice-admiraal Franz von Hipper verleend op 5 juni 1916
  • luitenant Robert Hieronymus verleend op 23 juni 1918. Hij kreeg Het Eikenloof op 23 februari 1915
  • kolonel Karl Hoeser verleend op 23 juli 1916. Hij kreeg Het Eikenloof op 14 april 1918
  • luitenant-generaal Eberhard von Hofacker verleend op 26 april 1917. Hij kreeg Het Eikenloof op 24 november 1917
  • kolonel Max Hoffmann verleend op 7 oktober 1916. Hij kreeg Het Eikenloof op 25 juli 1917
  • luitenant-generaal Max Hofmann verleend op 28 augustus 1915. Hij kreeg Het Eikenloof op 5 juli 1918
  • generaal-majoor Heinrich von Hofmann verleend op 12 november 1917. Hij kreeg Het Eikenloof op 18 september 1918
  • luitenant-kolonel Ernst von Hohnhorst verleend op 6 mei 1918
  • generaal-majoor Ruolf von Horn verleend op 21 september 1918
  • generaal der Infanterie Otto Freiherr von Hügel verleend op 28 augustus 1916
  • luitenant-generaal Walther von Hülsen verleend op 9 april 1918
  • majoor Wilhelm Humser verleend op 16 mei 1918
  • kolonel Wilhelm Hundrich verleend op 23 april 1918
  • luitenant-kolonel Friedrich Franz von Huth verleend op 31 januari 1918
  • generaal Oskar von Hutier verleend op 6 september 1917. Hij kreeg Het Eikenloof op 23 maart 1918

I

  • luitenant-generaal Emit Ilse verleend op 28 augustus 1916

J

  • generaal der Infanterie Albano von Jacobi verleend op 12 april 1917
  • kolonel Georg Johow verleend op 21 september 1916
  • eerste luitenant Edgar Josenhanss verleend op 28 oktober 1918
  • luitenant Ernst Jünger verleend op 18 september 1918

K

  • generaal-majoor Ernst Kabisch verleend op 9 oktober 1918
  • luitenant-kolonel Ernst Kaether verleend op 8 november 1918
  • majoor Hans Heinrich von Kahlden verleend op 6 november 1918
  • kapitein Konrad Kalau von Hofe verleend op 23 juli 1916
  • generaal der Infanterie Hugo von Kathen verleend op 28 augustus 1916. Hij kreeg Het Eikenloof op 27 augustus 1917
  • majoor Georg Kaulbach verleend op 2 juni 1918
  • generaal-majoor Wilhelm Kaupert verleend op 29 oktober 1918
  • majoor Karl von Keiser verleend op 24 november 1917
  • luitenant-kolonel Richard von Keiser verleend op 21 april 1918
  • luitenant-kolonel Victor Keller verleend op 27 maart 1918
  • majoor Kewisch verleend op 4 augustus 1918
  • luitenant-generaal Christoph Ritter von Kiefhaber verleend op 24 november 1917
  • luitenant-kolonel Paul Kientz verleend op 16 juli 1918
  • majoor Karl von Kietzell verleend op 5 juli 1918
  • generaal der Infanterie Gunther Graf von Kirchbach verleend op 27 augustus 1917
  • generaal der Artillerie Hans von Kirchenbach verleend op 11 augustus 1916
  • kapitein Heinrich Kirchheim verleend op 13 oktober 1918
  • luitenant-generaal Alfred von Kleist verleend op 8 oktober 1918
  • majoor Paul Klette verleend op 21 april 1918
  • luitenant-kolonel Willi von Kleitz verleend op 6 augustus 1917. Hij kreeg Het Eikenloof op 15 augustus 1918
  • majoor Hans Kloebe verleend op 20 januari 1918
  • kolonel-generaal Alexander von Kluck verleend op 28 maart 1915
  • majoor Robert von Klüber verleend op 14 juni 1917
  • majoor von Klüfer verleend op 21 april 1918
  • luitenant-generaal Paul Ritter von Kneussl verleend op 3 juni 1915. Hij kreeg Het Eikenloof op 11 januari 1917
  • majoor Maximillian von Knoch verleend op 15 augustus 1918
  • majoor Otto Koch verleend op 21 april 1918
  • kolonel Armin Koenenmann verleend op 28 november 1917
  • generaal Cav Götz Freiherr von König verleend op 23 juli 1915
  • luitenant-generaal Robert Kosch verleend op 20 februari 1915. Hij kreeg Het Eikenloof op 27 november 1915
  • luitenant-kolonel Konrad Kraehe verleend op 8 oktober 1917. Hij kreeg Het Eikenloof op 15 augustus 1918
  • luitenant-generaal Konrad Krafft von Dellmensingen verleend op 7 september 1916. Hij kreeg Het Eikenloof op 11 december 1916
  • majoor Georg von Kranold verleend op 1 september 1918
  • kolonel Paul Krause verleend op 1 april 1918
  • majoor Erich Krebs verleend op 23 december 1917
  • kolonel Friedrich Freiherr Kress von Kressenstein verleend op 4 september 1917
  • generaal-majoor Eduard Kreuter verleend op 14 oktober 1918
  • majoor Friedrich von Kriegsheim verleend op 28 maart 1918
  • generaal Cav Hans Krug von Nidda verleend op 7 oktober 1918
  • kolonel Boleslaus von Kuczhowski verleend op 24 november 1917
  • kapitein Kurt Kühme verleend op 30 augustus 1918
  • luitenant-generaal Viktor Kühme verleend op 11 december 1916
  • luitenant-generaal Hermann von Kuhl verleend op 28 augustus 1916. Hij kreeg Het Eikenloof op 20 december 1916
  • generaal-majoor Friedrich Kundt verleend op 12 oktober 1918

L

  • generaal Cav Maximilian von Laffert verleend op 1 september 1916
  • kapitein Otto Lancelle verleend op 9 oktober 1918
  • majoor Rudolf Lange verleend op 21 juli 1918
  • generaal-majoor Felix Langer verleend op 8 oktober 1917. Hij kreeg Het Eikenloof op 7 november 1918
  • majoor Julius von Langsdorff verleend op 22 april 1918
  • generaal der Infanterie Alfred von Larisch verleend op 25 augustus 1918
  • kolonel Leopold Freiherr von Ledebur verleend op 29 augustus 1918
  • kolonel Hermann Ritter von Lenz verleend op 10 april 1918
  • generaal-majoor Arnold Lequis verleend op 11 oktober 1917 Hij kreeg Het Eikenloof op 5 december 1917
  • kolonel Paul von Lettow Vorbeck verleend op 4 november 1916 He was awarded Oakleaves 10 oktober 1917
  • generaal-majoor Karl von Lewinski verleend op 2 mei 1917
  • generaal der Infanterie Eduard von Liebert verleend op 6 juni 1917
  • generaal Cav Otto Liman von Sanders verleend op 10 januari 191.6 Hij kreeg Het Eikenloof op 10 januari 1916
  • majoor Wilhelm Lincke verleend op 12 mei 1917
  • luitenant Otto von der Linde verleend op 18 september 1914
  • luitenant-generaal Arthur von Lindequist verleend op 23 december 1917. Hij kreeg Het Eikenloof op 7 november 1918
  • generaal der Infanterie Alexander von Linsingen verleend op 14 mei 1915 Hij kreeg Het Eikenloof op 3 juli 1915
  • luitenant-generaal Karl Litzmann verleend op 29 november 1914. Hij kreeg Het Eikenloof op 18 augustus 1915
  • generaal der Infanterie Ewald von Lochow verleend op 14 januari 1915. Hij kreeg Het Eikenloof op 13 november 1915
  • luitenant Generaal Robert Loeb verleend op 17 juni 1918
  • majoor Gerhard von Löbbecke verleend op 7 september 1918
  • luitenant-kolonel Eckhart von Loeben verleend op 30 september 1918
  • kolonel Friedrich Karl von Lossberg verleend op 21 september 1918. Hij kreeg Het Eikenloof op 24 april 1917
  • kolonel Friedrich von Luck verleend op 29 augustus 1918
  • generaal-majoor Erich Ludendorff verleend op 22 augustus 1914. Hij kreeg Het Eikenloof op 23 februari 1915
  • luitenant-kolonel Max Ludwig verleend op 5 juli 1918
  • kapitein Rudolf Lüters verleend op 30 september 1918
  • generaal-majoor Arthur Freiherr von Lüttwitz verleend op 8 november 1917
  • luitenant-generaal Walther Freiherr von Lüttwitz verleend op 24 augustus 1916. Hij kreeg Het Eikenloof op 24 maart 1918
  • luitenant-kolonel Kurt Freiherr von Lupin verleend op 26 maart 1918
  • generaal der Infanterie Moritz Freiherr von Lyncker verleend op 2 november 1917

M

  • Generaal-veldmaarschalk August von Mackensen verleend op 27 november 1914 Hij kreeg Het Eikenloof op 3 Jun 1915
  • generaal-majoor Georg Maercker verleend op 1 oktober 1917 Hij kreeg Het Eikenloof op 3 mei 1918
  • luitenant-kolonel Franz Graf von Magnis verleend op 4 september 1918
  • luitenant Hans Markmann verleend op 12 februari 1918
  • kolonel Gottfried Markquard verleend op 27 september 1916
  • generaal Wolf Freiherr Marshall verleend op 21 september 1916 Hij kreeg Het Eikenloof op 6 mei 1918
  • generaal Cav Georg von der Marwitz verleend op 7 maart 1915 Hij kreeg Het Eikenloof op 14 mei 1915
  • kolonel Willi Matthiass verleend op 22 november 1917
  • majoor Robert Matthiass verleend op 4 augustus 1918
  • generaal-majoor Heinrich von Maur verleend op 20 mei 1917
  • generaal-majoor Wilhelm Meckel verleend op 26 augustus 1917
  • luitenant-kolonel Carl Merkel verleend op 3 mei 1918
  • kapitein Max von Mertens verleend op 11 september 1918
  • kolonel Hermann Ritter Mertz von Quirnheim verleend op 28 maart 1918
  • luitenant-kolonel Horst von Metzsch verleend op 7 oktober 1918
  • kapitein Emil Meyer verleend op 8 november 1918
  • majoor Friedrich von Miaskowski verleend op 21 april 1918
  • majoor Leopold Milisch verleend op 25 oktober 1918
  • generaal der Infanterie Arnold Ritter von Möhl verleend op 9 oktober 1918
  • majoor Richard Moeller verleend op 20 mei 1917
  • Generaal-veldmaarschalk Helmuth Karl Bernhard von Moltke (sinds 1870 Graf) verleend op 29 november 1839
  • generaal Helmuth von Moltke verleend op 7 augustus 1915
  • luitenant-generaal Kurt von Morgen verleend op 1 december 1914 Hij kreeg Het Eikenloof op 11 december 1916
  • majoor Engelbert von Morsbach verleend op 5 juli 1918
  • luitenant-generaal Otto von Moser verleend op 26 april 1917
  • generaal der Infanterie Bruno von Mudra verleend op 13 januari 1915 Hij kreeg Het Eikenloof op 17 oktober 1916
  • generaal-majoor Georg Mühry verleend op 25 oktober 1918
  • majoor Ferdinand Müller verleend op 15 augustus 1918
  • majoor Otto Müller verleend op 17 september 1918
  • majoor Rudolf Müller verleend op 15 augustus 1918
  • luitenant-generaal Albert von Mutius verleend op 4 september 1918

N

  • generaal-majoor Karl Nehbel verleend op 30 september 1918

O

  • kapitein Kurt von Osterreich verleend op 5 juni 1918
  • luitenant-generaal Horst Ritter und Edler von Oetinger verleend op 26 maart 1918
  • kolonel Erich Freiherr von Oldershausen verleend op 23 december 1917 Hij kreeg Het Eikenloof op 26 maart 1918
  • kolonel Martin Freiherr von Oldenhausen verleend op 20 mei 1917
  • kolonel Gustav von Oppen verleend op 1 november 1918
  • majoor Wilhelm Oslander verleend op 6 november 1918
  • majoor Martin Otto verleend op 15 augustus 1918
  • generaal der Infanterie Adolf von Oven verleend op 22 september 1918
  • luitenant-generaal Ernst von Oven verleend op 25 oktober 1918
  • luitenant-kolonel George von Oven verleend op 24 juli 1917

P

  • kolonel Leo von Paczynski Tenczin verleend op 25 november 1917
  • generaal der Infanterie Günther von Pannewitz verleend op 13 september 1916
  • kolonel Karl Paulus verleend op 13 oktober 1918
  • luitenant-kolonel Richard von Pawelfz verleend op 23 december 1917
  • generaal-majoor Axel von Peresdorff verleend op 22 april 1918
  • majoor Hans Petri verleend op 28 oktober 1918
  • majoor Wilhelm Pfaehler verleend op 9 oktober 1918
  • majoor Clemens Pfafferott verleend op 30 oktober 1918
  • majoor Benno Pflugradt verleend op 3 november 1918
  • majoor Arthur Pikardi verleend op 6 juli 1918
  • majoor Friedrich von Pirscher verleend op 5 mei 1918
  • generaal der Infanterie Horst Edler von der Planitz verleend op 20 mei 1917
  • majoor Axel von Platen verleend op 21 april 1918
  • Kapitein Otto Plath verleend op 27 augustus 1918
  • Kapitein Karl von Plehew verleend op 21 april 1918
  • generaal-kolonel Hans von Plessen verleend op 24 maart 1918
  • generaal der Infanterie Karl Freiherr von Plettenberg verleend op 14 mei 1915
  • generaal der Infanterie Otto von Plüstow verleend op 11 mei 1917
  • generaal-majoor Georg Pohlmann verleend op 4 oktober 1918
  • majoor Karl Ritter von Prager verleend op 23 december 1917
  • kapitein Ludwig Freiherr von Preuschen von und zu Liebenstein verleend op 17 juni 1918
  • luitenant-kolonel Hans Preusker verleend op 27 juli 1917
  • generaal der Infanterie Wilhelm Kroonprins van Duitsland en van Pruisen verleend op 22 augustus 1915 hij kreeg het Eikenloof op 8 september 1916
  • kolonel Prins Eitel Friedrich van Pruisen verleend op 22 maart 1915 Hij kreeg Het Eikenloof op 14 mei 1915
  • kapitein Wilhelm Preusser verleend op 6 juli 1918
  • generaal-majoor Kurt Frieherr Prins von Buchau verleend op 11 mei 1918
  • generaal der Infanterie Kurt von Pritzelwitz verleend op 12 januari 1916
  • luitenant-generaal Wilhelm von Puttkamer verleend op 26 oktober 1918

Q

  • generaal der Infanterie Ferdinand von Quast verleend op 11 augustus 1916 Hij kreeg Het Eikenloof op 10 april 1918
  • majoor Kurt Moritz von Quednow verleend op 30 augustus 1918

R

  • luitenant Kurt Rackow verleend op 7 juni 1916
  • majoor Franz de Rainville verleend op 6 november 1918
  • luitenant-generaal Otto Ritter von Rauchenberger verleend op 6 september 1917 Hij kreeg Het Eikenloof op 19 oktober 1918
  • eerste luitenant Hans von Ravenstein verleend op 23 juni 1918
  • kapitein Armin Reichenbach verleend op 21 april 1918
  • luitenant Kolonel Wilhelm Reinhard verleend op 27 augustus 1917
  • generaal der Infanterie Walther Reinhardt verleend op 30 april 1917
  • luitenant-kolonel Hermann Reinicke verleend op 8 december 1917
  • kolonel Freiherr von Reitzenstein awrded on 8 november 1918
  • generaal-majoor Theodor Renner verleend op 1 september 1918
  • majoor Karl von Rettberg verleend op 24 november 1917
  • generaal-majoor Wilhelm Ribbentrop verleend op 18 september 1918
  • ritmeester Manfred Freiherr von Richthofen 12 januari 1917
  • 1e luitenant Lothar von Richthofen verleend op 4 mei 1917
  • generaal der Infanterie Julius Riemann verleend op 16 maart 1915
  • luitenant Peter Rieper verleend op 7 juli 1918
  • luitenant kolonel Hans Eberhard von Riesenthal verleend op 22 april 1918
  • kolonel Siegfried Rodig verleend op 21 april 1918
  • generaal-majoor Dietrich von Roeder verleend op 17 april 1918
  • kapitein Erwin Rommel verleend op 10 december 1917
  • majoor Berend Roosen verleend op 9 april 1918
  • majoor Albrecht Freiherr von Rotberg verleend op 30 juni 1918
  • luitenant-kolonel Moritz Rothenbücher verleend op 15 augustus 1918
  • luitenant Karl Ruthenburg verleend op 30 juni 1918
  • luitenant-kolonel Hermann Rudolph verleend op —25 oktober 1918
  • majoor Otto Ruhnau verleend op 22 april 1918
  • luitenant Fritz Rümmelein verleend op 28 oktober 1918
  • kapitein Siegfried Runge verleend op 30 augustus 1918
  • luitenant-generaal Rudolf Rusche verleend op 4 november 1918
  • kroonprins Rupprecht van Beieren 20 december 1916

S

  • generaal der Infanterie Ernst II groothertog van Saksen Altenburg verleend op 30 mei 1915
  • kapitein Sieghard von Saldern verleend op 21 mei 1918
  • majoor Philipp Sander verleend op 6 mei 1918
  • generaal-majoor Traugott von Sauberzweig verleend op 6 september 1917
  • kapitein Ernst Schaumburg verleend op 21 april 1918
  • generaal der Infanterie Reinhard von Scheffer-Boyadel verleend op 2 december 1914
  • majoor Felix Schelle verleend op 30 juni 1918
  • generaal der Infanterie Dedo von Schenck verleend op 2 oktober 1916
  • majoor Werner Schering verleend op 3 september 1918
  • generaal majoor Heindrich Scheüch verleend op 8 april 1918
  • luitenant-kolonel Peter Scheunemann verleend op 1 april 1918
  • majoor Ernst Adolph Alphons Freiherr von Schimmelmann verleend op 16 juli 1918
  • kolonel Max Friedrich von Schlechtendal verleend op 27 juli 1917
  • majoor Walther Freiherr von Schleinitz verleend op 31 oktober 1917
  • luitenant-kolonel Heinrich Schmedes verleend op 5 oktober 1918
  • luitenant-generaal Eberhard Graf von Schmettow verleend op 11 december 1916
  • luitenant-generaal Egon Graf von Schmettow verleend op 4 november 1917
  • luitenant-kolonel Hans Schmid verleend op 27 juli 1917
  • luitenant-generaal Constantin Schmidt von Knobelsdorf verleend op 17 oktober 1915
  • majoor Johann Ritter von Schmidtler verleend op 26 oktober 1918
  • luitenant Wather Schnieber verleend op 27 oktober 1917
  • majoor Rudolf Schniewindt verleend op 4 augustus 1918
  • majoor Wilhelm Schniewindt verleend op 21 mei 1918
  • majoor Emil von Schnizer verleend op 27 augustus 1918
  • luitenant-generaal Roderich von Schoeler verleend op 30 juni 1918
  • majoor Albert Schoen verleend op 25 oktober 1918
  • Majoor Ernst von Schönfeldt verleend op 6 november 1918
  • luitenant Ferdinand Schoerner verleend op 5 december 1917
  • generaal Art von Schotz verleend op 3 september 1915
  • kapitein Erich Schotz verleend op 23 december 1917
  • generaal Art Richard von Schubert verleend op 28 augustus 1916
  • luitenant-generaal Georg von Schüssler verleend op 22 april 1918
  • luitenant-kolonel Ernst Schütz verleend op 20 mei 1917
  • kolonel Friedrich Graf von der Schulenburg verleend op 24 april 1917
  • kolonel Karl Graf von der SchulenburgWolfsburg verleend op 8 oktober 1917
  • majoor Walther Schutz verleend op 4 oktober 1918
  • luitenant-kolonel Adolf Schwab verleend op 6 november 1918
  • kolonel Detlof Graf von Schwerin verleend op 12 juni 1918
  • luitenant-kolonel Oskar Schwerk verleend op 21 september 1916
  • kolonel Hans von Seeckt verleend op 14 mei 1915
  • majoor Tuft Freidrich von Seelhorst verleend op 26 november 1917
  • majoor Hans Sehmsdorff verleend op 17 oktober 1918
  • kapitein Karl Seidel verleend op 9 oktober 1918
  • kapitein Reinhard Seiler verleend op 31 januari 1918
  • kolonel Fritz von Selle verleend op 6 januari 1918
  • luitenant-kolonel Georg Sick verleend op 20 mei 1917
  • luitenant-generaal Ludwig Sieger verleend op 27 april 1918
  • generaal der Infanterie Friedrich Sixt von Armin verleend op 10 augustus 1916
  • generaal der Infanterie Franz Freiherr von Soden verleend op 27 juli 1917
  • kapitein George Soldan verleend op 22 april 1918
  • kapitein Hans Sottorf verleend op 1 november 1918
  • majoor Theodor Sproesser verleend op 10 december 1917
  • luitenant-generaal Hermann von Staab verleend op 11 december 1916
  • luitenant-kolonel Markus Stachow verleend op 28 november 1917
  • majoor Max Stapff verleend op 23 december 1917
  • luitenant-generaal Hermann von Stein verleend op 1 september 1916
  • luitenant-generaal Freiherr Hermann von Stein verleend op 20 augustus 1917
  • majoor Adolf Steinwachs verleend op 2 mei 1917
  • majoor Albrecht Steppuhn verleend op 17 juni 1918
  • luitenant-generaal Otto von Steetten verleend op 22 september 1916
  • generaal der Infanterie Kuno von Steuben verleend op 13 oktober 1915
  • majoor Otto Stobbe verleend op 6 november 1918
  • luitenant-kolonel Julius von Stoeklern zu Grünholzek verleend op 23 juni 1918
  • kapitein Gustav Stoffleth verleend op 22 januari 1918
  • generaal-majoor Paulus von Stolzmann verleend op 7 juli 1915
  • majoor Albrecht Graf von Stosch verleend op 21 oktober 1918
  • kapitein Heinrich Strack verleend op 30 oktober 1918
  • generaal Hermann von Strantz verleend op 22 augustus 1915
  • majoor Edwin von Stülpnagel verleend op 4 augustus, 1918
  • luitenant-generaal Karl von Stumpff verleend op 22 april 1918
  • luitenant-kolonel Wolff von Stutterheim verleend op 29 augustus 1918
  • luitenant-kolonel Hans von Sydow verleend op 6 januari 1918

T

  • generaal-majoor Gerhard Tappen verleend op 1 september 1915
  • kolonel Friedrich von Taysen verleend op 6 januari 1918
  • generaal-majoor Theodor Teetzmann verleend op 11 oktober 1917
  • kapitein Rudolf Teichmann verleend op 18 mei 1918
  • luitenant-kolonel Otto Teschner verleend op 22 januari 1918
  • luitenant-kolonel Wilhelm von Thadden verleend op 8 oktober 1917
  • luitenant-kolonel Albrecht von Thaer verleend op 6 augustus 1917
  • generaal-majoor Paul Tiede verleend op 17 april 1918
  • kapitein augustusust von Tippelstirch verleend op 15 oktober 1918
  • luitenant Emil Trebing verleend op 14 april 1918
  • kapitein Walther Trenck verleend op 15 juli 1918
  • luitenant-kolonel Hans von Troilo verleend op 5 juli 1918
  • lolonel Erich von Tschischwitz verleend op 9 november 1917
  • generaal-majoor Ludwig Ritter von Tutschek verleend op 8 december 1917

U

  • generaal-majoor Ernst von Uechtritz und Steinkirch verleend op 21 oktober 1918
  • majoor Walther von Unruh verleend op 21 april 1918

V

  • majoor Hans Peter van Vaernewyck verleend op 18 september 1918
  • luitenant-generaal Detlew Vett verleend op 4 oktober 1918
  • Majoor Alfred von VollardBockelberg verleend op 4 november 1917
  • majoor von Voss verleend op 23 december 1917

W

  • luitenant-generaal Emil Waldorf verleend op 1 november 1918
  • kolonel Curt Freiherr von Wängenheim verleend op 3 september 1917
  • luitenant-generaal Oskar Freiherr von Watter verleend op 23 december 1917
  • generaal der Infanterie Theodor Freiherr von Watter verleend op 1 september 1916
  • luitenant-kolonel Theordor von Weber verleend op 8 oktober 1918
  • majoor Fritz Freiherr von Wedekind verleend op 15 augustus 1918
  • generaal mei Hasso von Wedel verleend op 27 augustus 1917
  • luitenant-generaal Richard Wellmann verleend op 23 december 1917
  • kapitein Karl von Wenckstern verleend op 27 augustus 1918
  • luitenant-generaal Karl Ritter von Wenniger verleend op 1 mei 1917
  • kolonel Hans von Werder verleend op 3 mei 1918
  • majoor Eduard von Westhoven verleend op 1 april 1918
  • majoor Georg Wetzell verleend op 11 december 1916
  • generaal der Infanterie Georg Wichura verleend op 26 april 1917
  • kapitein Hermann Wilck verleend op 9 oktober 1918
  • luitenant-generaal Adolf Wild von Hohenborn verleend op 2 augustus 1915
  • majoor Ludwig Wilhelm Freiherr von Willisen verleend op 1 november 1917
  • luitenant Karl Willweber verleend op 3 september 1918
  • generaal der Infanterie Arnold von Winckler verleend op 27 november 1915
  • kapitein Eduard Wittekind verleend op 4 december 1917
  • kolonel Friedrich Karl von Witzleben verleend op 23 juni 1918
  • kapitein Horst von Wolff verleend op 28 november 1917
  • majoor Siegfried Woltersdorf verleend op 29 oktober 1918
  • generaal der Infanterie Remus von Woyrsch verleend op 25 oktober 1914
  • generaal-majoor Ernst von Wrisberg verleend op 8 april 1918
  • majoor Hermann Wülfing verleend op 30 oktober 1918
  • veldmaarschalk Hertog Albrecht van Württemberg verleend op 22 augustus 1915
  • majoor Fritz Wulff verleend op 8 oktober 1918
  • kapitein Gustav Adolf von Wulffen verleend op 21 april 1918

X

  • generaal der Infanterie Oskar Ritter von Xylander verleend op 20 augustus 1916

Y

  • majoor Ernst Graaf Yorck von Wartenburg verleend op 23 september 1918

Z

  • generaal-majoor Alfred Ziethen verleend op 14 juni 1915
  • luitenant-kolonel Max Zunehmer verleend op 29 november 1917
  • generaal Hans von Zwehl verleend op 8 september 1914

Pour le Mérite in vredestijd
Pour le Mérite, civiele uitvoering. Particulier verzameling, Groningen.

In 1842 stichtte koning Frederik Willem IV (1795-1861) van Pruisen de Orde Pour le Mérite für Wissenschaften und Künste (voor wetenschappen en kunsten). Het moest de vredesklasse van de door Frederik II ingestelde decoratie zijn. Het juweel onderstreept dit door viermaal het koninklijke monogram van Frederik de Grote te tonen. De eerste kanselier van de Orde was de wetenschapper Alexander von Humboldt (1769-1859). De Orde zou dertig leden tellen waarvan ten minste 15 uit Duitsland moesten stammen. Theologen waren in deze orde niet benoembaar.

Een aantal mannen heeft zowel de militaire als de vredesklasse van de orde gedragen.

De koning liet het kiezen van de leden verrassend genoeg over aan de Duitse leden zelf – buitenlandse leden hadden en hebben geen stemrecht – en hij ging akkoord met de benoeming van bekende republikeinen en liberalen als François Arago (1786-1853), Leone Melloni (1798-1854) en Giuseppe Verdi (1813-1901).

In 1918 werd de orde afgeschaft. Het nieuwe Duitsland kende geen orden meer. De militaire klasse verdween met Ernst Jünger (1895-1998) in de mist van de geschiedenis, maar de dragers van de vredesklasse vormden in 1922 onder de kanselier Adolf von Harnack een “Vrije vereniging van uitmuntende geleerden en kunstenaars”.

Tijdens de Weimarrepubliek was de orde een liberaal en progressief bolwerk. Dat blijkt uit de benoemingen van Albert Einstein, Max Liebermann, Gerhart Hauptmann, Käthe Kollwitz (de eerste vrouw in deze orde), en de in 1933 gekozen Ernst Barlach. De nationaalsocialistische regering van Pruisen liet de kanselier van de orde, de natuurkundige Max Planck, in 1935 weten dat het beter was om "moeilijkheden te voorkomen en dat er daarom geen nieuwe leden gekozen mochten worden".

Hermann Göring liet allen die de orde hadden ontvangen door de Gestapo natrekken. Joden, communisten en politieke tegenstanders moesten ze inleveren, onder wie ook Käthe Kollwitz. De orde leidde in de daaropvolgende jaren een slapend bestaan. Alleen een onder pseudoniem verschenen artikel van de hand van Theodor Heuss in de Frankfurter Zeitung herinnerde aan het honderdjarig bestaan van deze, in het artikel een “Areopag des Geistes” (De hoge raad van de geest) genoemde orde.

In 1952 was het dezelfde Theodor Heuss, nu de eerste Bondspresident, die de drie laatste Duitse overlevenden, Wilhelm Furtwängler, Enno Littmann en generaal Hermann von Kuhl ertoe aanzette om nieuwe leden te kiezen. Tot Heuss’ teleurstelling weigerde Albert Einstein om nog langer lid van de orde te zijn.

De orde telt nu 40 leden en wordt door een zelfgekozen kanselier en twee vicekanseliers, steeds een letterkundige en een natuurwetenschapper, bestuurd. De orde kan ook aan dertig niet-Duitse leden worden toegekend. In 2011 viel deze eer te beurt aan de Nederlander Willem Levelt.[3] In 2016 werd Hans Clevers in de Orde opgenomen.[4] De bondspresident is de beschermheer van de orde, die in Duitsland veel aanzien geniet.

Ieder jaar komt de Orde Pour le mérite für Wissenschaften und Künste tweemaal bijeen waarbij een der leden een rede uitspreekt.

Opvallende leden in de Orde waren en zijn
Leopold von Ranke draagt hier ook de plaque van de Orde van de Rode Adelaar

Nederlandse leden in de orde waren
Koning Johan van Saksen was ook vertaler en droeg de Orde Pour le Mérite

Belgische leden in de orde waren

Zie ook
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.