Peter III van Rusland

Peter III Fjodorovitsj ( Russisch: Пётр III Фёдорович, Pjotr III Fjodorovitsj ) (geboren als Karel Peter Ulrich) (Kiel, 21 februari 1728 — Sint-Petersburg, 17 juli 1762) was van 1739 tot 1762 hertog van Holstein-Gottorp en in 1762 tsaar van Rusland.

Peter III
1728-1762
Keizer van Rusland
Periode	5 Januari 1762 - 9 Juli 1762
Voorganger	Keizerin Elisabeth I
Opvolger	Keizerin Catharina II
Hertog van Sleeswijk-Holstein-Gottorp
Periode	18 Juni 1739 - 9 Juli 1762
Voorganger	Karel Friedrich I
Opvolger	Kroonprins Paul van Rusland
Vader	Karl Friedrich I, Hertog van Sleeswijk-Holstein-Gottorp
Moeder	Groothertogin Anna Petrovna van Rusland
Dynastie	Romanov
Partner	Prinses Sophie van Anhalt-Zerbst
Kinderen	Keizer Paul I van Rusland

Catherina II op het balkon van het Winterpaleis; op 28 juni 1762, de dag van de coup

Hij was enig kind van hertog Karel Frederik van Sleeswijk-Holstein-Gottorp en Anna Petrovna (dochter van tsaar Peter de Grote) en woonde al sinds 1742 in Rusland toen hij was aangewezen als rechtmatige Russische troonopvolger. In 1745 trouwde hij met Sophie Augusta van Anhalt-Zerbst, die na hem als tsarina Catharina de Grote zou heersen. Zij hadden één zoon, de latere tsaar Paul I.

Na de dood van zijn tante tsarina Elisabeth van Rusland (5 januari 1762-gregoriaanse kalender), werd hij uitgeroepen tot de nieuwe Russische tsaar. Hij regeerde slechts zeven maanden.

In de laatste fase van de Zevenjarige Oorlog was het Russische leger succesvol. Russische soldaten rukten op in Oost-Pruisen en in Silezië, de weg naar Berlijn lag open en de ondergang van Frederik de Grote leek alleen een kwestie van tijd. Peter III liet echter zijn troepen halt houden en begon vredesonderhandelingen. Hij sloot de Vrede van Sint-Petersburg met Frederik de Grote. De laatste was nog bereid Oost-Pruisen aan de Russen over te dragen maar Peter III weigerde tot grote verbazing van zijn leger.

Hij voerde bovendien enkele binnenlandse hervormingen door, zoals de afschaffing van foltering, de nationalisatie van kloosterbezit en een tolerantiewet. In zijn blinde verering voor Frederik de Grote en Pruisen besloot hij de garderegimenten in Pruisische uniformen te steken en Pruisische vormen van exercitie op te leggen.

Peter III leende aan Frederik de Grote het legerkorps dat met de Oostenrijkers in Silezië tegen de Pruisen had gevochten. In mei verklaarde hij Denemarken de oorlog. Russische belangen waren hier niet mee gediend, maar wel die van Holstein. Peter III besloot zelf zijn soldaten in de strijd aan te voeren.

In zijn korte regeerperiode had hij veel vijanden gemaakt. Vlak voor zijn vertrek naar Denemarken werd hij op 9 juli 1762 (gregoriaanse kalender) door zijn vrouw ten val gebracht en is op de 17e onder niet volledig opgehelderde omstandigheden, vermoedelijk door de broer van haar minnaar, Grigori Grigorjewitsch Orlow, om het leven gebracht.

Een tijd na zijn dood gaf de Donkozak Jemeljan Poegatsjov zich voor hem uit en leidde een opstand tegen Catharina de Grote in de Wolga- en Oeralregio's in 1773 en 1774.