Oriëntalistiek
De oriëntalistiek is de universitaire studie van de oosterse talen en beschavingen. Meestal verstaat men hieronder: de studie van (zowel klassieke als moderne) taal, cultuur en geschiedenis. Oriëntalistiek wordt ook soms nog onderverdeeld in:
- Arabistiek en islamkunde (Arabisch, Turks ... )
- Studie van het oude Nabije Oosten (Hebreeuws, Aramees, Akkadisch, spijkerschrift ...)
- Egyptologie
- Iranistiek: (oud-)Perzisch, Iraans, Pakistaans, Afghaans
- Turkologie: Studie van Osmaans, Turks en andere Turkse talen en culturen
- Indiakunde:Studie van Hindi, Sanskriet en andere Indiase talen
- Indonesiëkunde: studie van het Indonesisch
- Sinologie: klassiek en modern Chinees
- Tibetologie: klassiek en modern Tibetaans
- Koreanistiek
- Mongologie
- Sanskritist: Sanskriet
- Studie der Centraal-Aziatische talen
- Japanologie: klassiek en modern Japans
Opleiding
In Nederland is vooral de Universiteit Leiden gespecialiseerd in deze taal- en cultuurstudies. Maar ook aan de universiteiten van Groningen, Utrecht, Amsterdam en Nijmegen komen sommige van deze disciplines aan bod.
In Vlaanderen hebben zowel de Katholieke Universiteit Leuven als de Universiteit Gent een Bachelor- en Masteropleiding in respectievelijk "Taal- en regiostudies" (Leuven) en de "Oosterse talen en culturen" (Gent).
Oriëntalisme
De oriëntalistiek is in een nieuw licht komen te staan door het baanbrekende, maar ook controversiële werk van de Palestijns-Amerikaanse taal- en literatuurwetenschapper Edward W. Said. In zijn Orientalism: Western Conceptions of the Orient betoogde hij met een veelheid aan verwijzingen naar en interpretaties van geschriften van westerse geleerden en literatoren dat het Oosten veelal vanuit de optiek van de machthebbers werd gezien, omdat het het vaak over koloniën ging, maar ook omdat het de wetenschappers waren die de kaders aangaven, terwijl het Oosten zelf meer als object fungeerde dan als participant. Deze houding doopte hij oriëntalisme.
Vandaar ook, aldus Said, de westerse opvatting van het "mysterieuze, exotische" Oosten: deze opvatting noemt hij een westerse uitvinding.
Said geeft aan dat oriëntalistiek niet kan worden los gezien van politieke, methodologische en persoonlijke uitgangspunten, die het onderzoek reeds vooraf kleuren.
De tegenhanger van oriëntalisme wordt occidentalisme genoemd.