Iraanse talen

De Iraanse talen vormen een tak van de Indo-Europese taalfamilie. Zij zijn daarbinnen het nauwst verwant aan de Indo-Arische taalgroep en deze twee takken vormen samen de Indo-Iraanse groep.

Overzichtskaart van het verspreidingsgebied van de Iraanse talen

De bevolking had een eenvormige benaming om zich te onderscheiden van de autochtonen. In het Sanskriet heette dit : arya (= heer), vergelijk Ariërs. De genitief meervoud hiervan is aryanam → Iran.

Onderverdeling
Fylogenetische onderverdeling van de Iraanse talen

Taalkundig

De Iraanse taalgroep wordt verdeeld in een oostelijke en een westelijke groep, die allebei respectievelijk weer kunnen worden onderverdeeld in een noordelijke en zuidelijke groep.

I. Oost-Iraanse talen

A. Noordoost-Iraanse talen

  1. Avestisch†
  2. Chorasmisch†
  3. Bactrisch†
  4. Sogdisch†
    1. Yaghnobi
  5. Scythisch†
    1. Sarmatisch†
      1. Alanisch†
        1. Ossetisch

B. Zuidoost-Iraanse talen

  1. Saka
    1. Hotanees†
    2. Tumxuks†
  2. Pamiri
    1. Munji, Yidgha
    2. Sanglechi, Ishkashmi, Zebaki
    3. Shugni groep
      1. Sarikoli, Shugni, Rushani
      2. Yazgulami
    4. Wakhi
  3. Pasjtoe, Waneci

II. West-Iraanse talen

A. Noordwest-Iraanse talen

  1. Ormuri, Parachi
  2. Yazdi, Kermani, Qohrudi, Abuzeda badi, Abyanei, Tari, Ardestani, Anaraki, Varzenei, Badrudi, Gazi, Vafsi, Khunsari, Natanzi, Nayini, Sivandi, Soi, Ashtiani, Farizandi, Yarani, Mahallati, Khuri, Kohrudi, Judeo-Golpaygani, Judeo-Yazdi, Judeo-Kermani, Judeo-Shirazi, Judeo-Esfahani, Judeo-Hamedani, Judeo-Kashani, Judeo-Borujerdi, Judeo-Nehevandi, Judeo-Khunsari
  3. Medisch†, Koerdisch
  4. Gorani, Kirmancki (Noord-Zaza), Dimili (Zuid-Zaza)
  5. Parthisch†, Semnani, Sangisari
  6. Gilaki, Mazanderani, Rashti, Shahmirzadi
  7. Beloetsji, Bashkardi
  8. Talysjisch, Harzani

B. Zuidwest-Iraanse talen

  1. Oud-Perzisch†
    1. Middel-Perzisch†
      1. Nieuw-Perzisch of Perzisch (Dari, Tadzjieks, Hazaragi), Dzhidi (Judeo-Perzisch), Judeo-Bukharic
  2. Juhuri (Judeo-Tat), Tat
  3. Fars, Lari
  4. Luri, Bakhtiari, Feyli, Kumzari
(† betekent dat de taal is uitgestorven)
(enkele talen staan in het Engels vermeld, gaarne vertalen wanneer u de Nederlandse benaming weet)

Chronologisch

De Iraanse talen kunnen ook chronologisch worden opgedeeld:

Deze indeling zegt echter weinig over de onderlinge verwantschap tussen de recente en uitgestorven talen.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.